Năm 1981, thực hiện chủ trương xây dựng Đài liệt sỹ, UBND xã Cam Phước (nay là xã Cam Phước Đông - thị xã Cam Ranh) vận động gia đình ông Lê Trung, bố ông Lê Thanh Thưởng, thôn Thống Nhất, xã Cam Phước Đông cho mượn hơn 1.000m² đất và xã cam kết chỉ xây Đài liệt sỹ, nếu không sử dụng nữa sẽ trả đất lại”… Vậy nhưng, chính quyền xã Cam Phước đã nhiều lần vi phạm cam kết đã hứa với gia đình ông Thưởng. Cụ thể: Năm 1991, xã cắt một phần đất trong khuôn viên Đài liệt sỹ cho một cán bộ xã làm nhà ở, năm 1997 cắt đất dành xây dựng trụ sở Bưu điện xã; đến năm 2000 cắt 2 lô để bán.

Năm 2004, xã có phương án di dời Đài liệt sỹ đến điểm mới, khuôn viên đất còn lại được xã cắt chia thành 3 lô để bán đấu giá, nên gia đình ông Thưởng bức xúc gửi đơn khiếu kiện, đề nghị được nhận lại phần đất cho xã mượn, hoặc ông được ưu tiên mua phần đất dôi dư này và UBND tỉnh Khánh Hòa đã đồng ý cho ông Thưởng được mua lại các lô đất trên; trong đó 1 lô được mua với giá ưu đãi 50% tiền sử dụng đất, 2 lô còn lại mua theo giá thị trường. Để mua đất, Ông thưởng phải chạy vạy vay mượn khắp nơi được 23 lượng vàng nộp tiền chuyển quyền sử dụng đất, lệ phí... Ngoài ra, ông Thưởng còn bỏ ra 50 triệu đồng đổ đất nâng nền làm nhà ở.

Trong thời gian làm thủ tục và chờ đợi nhận “sổ đỏ”, ngày 11/3/2010, UBND tỉnh ra Quyết định 654/QĐ-UBND, hủy các quyết định trước đây, thu hồi lại 3 lô đất đã bán cho ông Thưởng để tổ chức bán đấu giá, mặc dù các lô đất này đã được ông Đào Văn Hòa, Phó Chủ tịch UBND TX. ký cấp “sổ đỏ” cho ông Thưởng.

UBND tỉnh Khánh Hòa căn cứ các quy định của Luật KNTC, Luật Đất đai cùng các văn bản liên quan để hủy các quyết định của chính mình và của UBND TX. Cam Ranh từ hơn 4 năm trước, mà không có điều nào quy định cấp nào sẽ thụ lý, giải quyết khiếu nại tiếp theo cho đương sự? Dư luận đặt câu hỏi: Vì sao UBND tỉnh Khánh Hòa lại không ra quyết định giải quyết khiếu nại tiếp theo đối với ông Thưởng theo luật định? Càng khó hiểu hơn, khi ông Thưởng nộp đơn tiếp khiếu thì không được UBND tỉnh thụ lý, mà cho rằng quyết định của UBND tỉnh đã có hiệu lực thi hành và cho rằng, việc đòi lại khu đất Đài liệt sỹ của ông Thưởng không liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp.

Trong khi đó, các cơ quan chức năng như Phòng TN&MT Cam Ranh và Sở TN&MT Khánh Hòa đã xác định 3 lô đất diện tích 632,9m² đất có nguồn gốc của gia đình ông Thưởng đã hiến cho xã mượn, nay ưu tiên bán lại cho ông Thưởng là hợp lý.

Cũng cần nhắc lại nội dung Quyết định số 931/QĐ-UBND ngày 23/5/2006 của UBND tỉnh đã khẳng định: “Lô đất diện tích 632,9m², thửa đất số 215 tờ bản đồ số 2 xã Cam Phước Đông, TX. Cam Ranh gia đình ông Lê Thanh Thưởng đã hiến cho Nhà nước xây dựng Đài liệt sỹ từ năm 1981”. Tại Tờ trình số 2749/TTr-STC-VG ngày 26/9/2006, Sở Tài chính - Vật giá Khánh Hòa cũng nhận định lô đất này do gia đình ông Thưởng mua của ông Phương và năm 1981 hiến cho xã để xây dựng Đài liệt sỹ. Vậy mà, UBND tỉnh đã “quay ngược”, phủ nhận sự thật do lịch sử để lại, có đầy đủ nhân chứng, vật chứng và sự xác nhận của cơ quan chuyên trách để cho rằng, nguồn gốc đất đó không phải của gia đình ông Thưởng hiến cho Nhà nước.

UBND tỉnh cho rằng, lô đất đó của ông Vòng Hỷ Lìn (cha của ông Vòng A Cẩu), nhận chuyển nhượng của ông Chu Chính Phương năm 1969, đến năm 1979, thì UBND xã Cam Phước quản lý. Song, ông Bùi Văn Ký, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Cam Phước thời điểm năm 1981, là người trực tiếp vận động gia đình ông Thưởng cho xã mượn đất, khẳng định: “Không chỉ tôi, mà cán bộ nhân dân trong xã đều biết rõ thửa đất đó là của ông Lê Trung mua từ ông Chu Chính Phương từ năm 1979, do đó năm 1981, Chi bộ mới cử tôi đến vận động ông Trung cho mượn đất xây Đài liệt sỹ. Chi bộ và chính quyền xã đã cam kết với gia đình ông Trung là chỉ để xây Đài liệt sỹ, nếu làm việc khác thì phải trả lại cho gia đình”. Ông Ký còn cho biết thêm: “Việc ông Trung mua đất của ông Phương có ông Nguyễn Lai là Ủy viên thường trực của xã ngày ấy chứng kiến, ký xác nhận”. Điều này thể hiện tại “Giấy bán đoạn nhà” được ông Nguyễn Lai thay mặt UBND xã ký, đóng dấu xác nhận ngày 09/8/1979, vợ chồng ông Chu Chính Phương và bà Nguyễn Thị Hai đã thỏa thuận bán cho ông Lê Trung “một căn nhà có gác vách tường xây, chu vi chung quanh vườn là 1 sào 5 (1.500m² - PV); có 1 giếng nước, một nhà tôn xây gạch”, với số tiền là 5 ngàn đồng. Ông Lâm Đào Tỉnh, nguyên Chủ tịch UBND xã Cam Phước cũng khẳng định: “Đất xây dựng Đài liệt sỹ năm 1981 là của gia đình ông Trung cho xã mượn. Ngày ấy tôi và ông Ký đến nhà vận động gia đình ông Trung, vì biết chắc chắn đó là đất của ông Trung mua của ông Phương từ năm 1979”. Tại Giấy xác nhận của 11 nhân chứng sống quanh khu vực, đều ký xác nhận đất xây dựng Đài liệt sỹ là của ông Trung.

Với những cơ sở nêu trên, dễ dàng nhận thấy nguồn gốc đất xây Đài liệt sỹ Cam Phước là của gia đình ông Trung cho xã mượn. Vậy, tại sao chính quyền không xem xét kỹ và thừa nhận? Đề nghị lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa cần xem lại quyết định của mình, để đảm bảo quyền lợi chính đáng của công dân.

Nguyên Phê