>>Tại sao “Đất ông nội bà Kiều đứng bộ”, lại “Giao gia tộc ông Hậu quản lý” (!?)

*Đất đai từ đời thứ 3, giao ngược lên đến đời thứ 9 (!?)

Trở lại việc giải quyết vừa nêu chúng tôi nhận thấy, theo trích lục địa bộ của Trung tâm Thông tin Sở TN&MT TP. Hồ Chí Minh, phần đất bà Kiều sử dụng từ năm 1975 có nguồn gốc do vợ chồng ông Nguyễn Văn Quá - Lê Thị Mùa đứng bộ từ năm 1900 tại Thửa 193 - Tờ bản đồ số 3 xã Bình Trưng, nay là Thửa 25, 26 - Tờ bản đồ số 6 phường Bình Trưng Đông, quận 2, TP. Hồ Chí Minh. Vợ chồng ông Quá có 3 người con gồm Nguyễn Văn Phò, Nguyễn Văn Hớn, Nguyễn Văn Tá, trong đó ông Tá lấy bà Phan Thị Bảnh sinh ra bà Nguyễn Thị Kiều, còn ông Nguyễn Văn Hậu chỉ là bác họ của bà Kiều. Vì thế, khi vợ chồng ông Quá qua đời, ông Hậu có “quản lý phần đất” theo đạo lý “sểnh cha có chú” chăng nữa, không có nghĩa là ông “thừa kế phần đất” của vợ chồng ông Quá để lại, mà người được hưởng thừa kế là cháu nội của ông Quá là bà Kiều. Ngược lại, ông Võ Văn Hội cho rằng: “Đất tranh chấp là của ông bà ngoại Nguyễn Văn Hiển - Nguyễn Thị Chua để lại cho con Nguyễn Văn Hậu là cậu của ông Hội quản lý”. Nhưng trong các quyết định giải quyết khiếu nại của UBND quận 2 và UBND TP. Hồ Chí Minh đều thể hiện, vợ chồng ông Hiển không có đất để lại cho con là ông Hậu cậu ông Hội, vì thế gia đình ông Hội cũng không có nguồn gốc và quá trình đóng thuế sử dụng đất tại đây. 

Từ năm 1975, ông Hậu đã “giao phần đất của ông nội để lại” cho bà Kiều làm ăn sinh sống, vợ chồng bà Kiều đã đăng ký và nộp thuế sử dụng 8.000m2 đất từ năm 1993 đến nay. Năm 1976, ông Hậu chết được chôn trên đất này, không có nghĩa trước đó ông có quyền “sử dụng phần đất” do vợ chồng ông Quá đứng bộ để “làm khu thổ mộ gia tộc” của ông, mà chính xác là khi chết ông Hậu mới được chôn trên phần đất (có cả khu thổ mộ) của ông nội bà Kiều đứng bộ. Năm 1998, gia đình ông Hội đưa người đến xây tường rào và nhà cấp 4 trên đất vừa nêu đã bị bà Kiều khiếu nại, ngày 04/8/2000, UBND quận 2 đã ban hành quyết định xử phạt “buộc tháo dỡ công trình” trên đất tranh chấp. Do đó, nếu UBND TP. Hồ Chí Minh cho rằng, “xét phần đất tranh chấp do ông Võ Văn Hội rào lại có nguồn gốc của ông Nguyễn Văn Hậu sử dụng làm khu thổ mộ, nên tiếp tục công nhận khu đất cho gia tộc ông Hậu là phù hợp với đạo lý” là không có cơ sở, nếu như không muốn nói là “không phù hợp đạo lý” đối với gia đình bà Kiều. Vì thế, Quyết định 3111/QĐ giải quyết tranh chấp QSDĐ giữa bà Kiều với gia đình ông Hội của UBND TP. Hồ Chí Minh ngày 30/7/2002 về việc “Giao phần đất 6.440m2 của vợ chồng ông nội bà Kiều đứng bộ cho gia tộc ông Nguyễn Văn Hậu quản lý” là vừa “không đúng đối tượng” vì ông Hậu đã chết, vừa “không đúng pháp luật” vì nguồn gốc đất không phải do ông Hậu đứng tên. 

Thực tế, quyết định được cho là “cuối cùng có hiệu lực” của UBND TP. Hồ Chí Minh đã bị “đáo tụng đình” trong quá trình giải quyết. Đó là ngày 03/01/2003, khi bà Kiều làm đơn xin tiếp nhận đất, UBND quận 2 đã ban hành Văn bản 04/UB trả lời: “Bà Nguyễn Thị Kiều và bà Võ Thị Thanh Minh đều có mối quan hệ thân tộc với ông Nguyễn Văn Hậu nhưng (vì ông Hậu đã chết) không thống nhất cử đại diện gia tộc quản lý khu đất theo quyết định của UBND TP nên đề nghị hai bên giữ nguyên hiện trạng”. Trước việc bà Kiều tiếp tục khiếu nại, Văn phòng Chính phủ đã có Văn bản 3548/VPCP ngày 09/7/2004 “chuyển đơn khiếu nại Quyết định 3111/QĐ ngày 30/7/2002 về giải quyết tranh chấp QSDĐ giữa bà Kiều với gia đình ông Hội của UBND TP. Hồ Chí Minh đến Bộ TN&MT xem xét, xử lý theo thẩm quyền”. Vậy nhưng, ngày 20/4/2006, UBND TP lại ban hành Văn bản 1960/VP giải quyết tranh chấp đất “theo hướng chia đôi phần đất 4.000m2 cho bà Kiều và bà Minh, nếu không thành sẽ giao UBND quận 2 thu hồi đất trên để sử dụng vào mục đích công ích” một cách “trái quyết định” do chính UBND TP ban hành, và “vượt thẩm quyền” khi vụ việc đã được Chính phủ giao Bộ TN&MT giải quyết. 

Tiếp theo, ngày 12/10/2010, Văn phòng tiếp công dân TP. Hồ Chí Minh đã có Văn bản 47/TCD gửi bà Kiều, với nội dung: “Hiện nay, UBND TP. Hồ Chí Minh đang chuẩn bị hồ sơ làm việc với Bộ TN&MT để thống nhất giải quyết tranh chấp”. Nhưng đến nay, bà Kiều vẫn gửi đơn khiếu nại, tố cáo đến các cơ quan chức năng vì cho rằng, việc UBND TP. Hồ Chí Minh quyết định “giao phần đất 6.440m2 tranh chấp cho gia tộc ông Nguyễn Văn Hậu quản lý” là không đúng đối tượng và vi phạm pháp luật. 

Mặt khác, cũng cần chỉ ra rằng, nguồn gốc đất tranh chấp đã được xác định tại đời thứ 3 do ông bà nội bà Kiều đứng bộ tính từ thời điểm tranh chấp, nhưng khi giải quyết, chính quyền địa phương lại “giao đất cho cả gia tộc” bao gồm đến 9 đời là không hợp lý. Hơn nữa, Luật Đất đai quy định, Nhà nước “giao đất cho cá nhân, hộ gia đình và tổ chức sử dụng”, không có quy định giao đất cho gia tộc. Vì thế, dư luận đang xôn xao việc UBND TP. Hồ Chí Minh giao đất tranh chấp cho gia tộc ông Hậu quản lý chỉ nhằm “tạo cớ cho bà Minh tiếp tục tranh chấp chia đôi phần đất do ông nội bà Kiều đứng bộ” mà thôi. Chúng tôi sẽ còn phản ánh vụ việc khi có thông tin.

Trúc Lâm