Tranh chấp đất kéo dài 28 năm

Phần diện tích đất bà Nguyễn Thị Thư (tổ 27B Âu Cơ, phường Tiên Cát, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) đang tranh chấp nằm trong thửa đất số 104, tờ bản đồ số 41 do gia đình ông Phạm Văn Chung đang quản lý, sử dụng và đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Năm 1974, ông Khổng Doãn Sinh (bố chồng bà Thư) nhận chuyển nhượng mảnh đất vườn của ông Nguyễn Văn Mạc. Việc chuyển nhượng lập thành văn bản, nhưng không có xác nhận của chính quyền địa phương, diện tích chuyển nhượng cũng không nêu cụ thể mà chỉ ghi trên 3 sào Bắc Bộ.

Tuy nhiên, văn bản chuyển nhượng có xác định các chiều giáp ranh và kích thước các cạnh thửa đất. Cụ thể, phía Bắc giáp hàng rào nhà cụ Quyết; phía Nam giáp hàng rào nhà ông Vống; phía Đông giáp hàng rào nhà ông Minh, phía Tây giáp đường vào UBND tỉnh; chiều sâu 50m; chiều rộng phía trong 21m; chiều rộng phía giáp đường 22m.

Sau đó, ông Sinh bán một phần nhà, đất đang sử dụng (phần tiếp giáp với hàng rào nhà cụ Quyết và đường vào UBND tỉnh) cho bà Hoàng Thúy Vinh. Năm 1982, bà Vinh nhượng bán 2 gian nhà lá trên phần đất tiếp giáp với ngõ đi vào nhà bà Thư cho gia đình ông Chung. Việc chuyển nhượng này có xác nhận, phê duyệt của UBND xã Trưng Vương và UBND TP Việt Trì thể hiện bằng “đơn xin nhượng lại nhà” với diện tích 210m².

Song, khi làm việc với Thanh tra tỉnh Vĩnh Phú từ năm 1991 và cho đến nay, bà Vinh khẳng định: Bà nhượng bán phần nhà, đất cho ông Chung với kích thước chiều dài giáp đường Âu Cơ khoảng 6m, chiều sâu (phần giáp ngõ đi nhà bà Thư) 23m, giấy viết tay do ông Chung viết, không ghi diện tích nhưng mô tả các điểm mốc giới, không có xác nhận của chính quyền địa phương. Bà Vinh đề nghị xem xét “đơn xin nhượng lại nhà” vì không phải chữ ký của bà. 

Đáng nói, trong quá trình sử dụng, năm 1983, gia đình ông Chung xây dựng nhà ở đã đào và xây móng lấn sang phần ngõ đi của gia đình bà Thư. Tuy nhiên, gia đình bà Thư ngăn cản và đề nghị UBND phường giải quyết nhưng ông Chung vẫn xây dựng nhà ở theo phần móng trên và sử dụng cho đến nay.

Thu hồi “sổ đỏ” cấp cho ông Chung

Ngày 19/7/1989, UBND phường Tiên Cát và Thanh tra TP Việt Trì mới lập Biên bản giải quyết tranh chấp giữa gia đình bà Thư và ông Chung, trong đó xác định, bà Vinh nhận chuyển nhượng 368m² đất nhưng lại công nhận hiện trang sử dụng là 391m² và bà Vinh chuyển nhượng 210m² cho gia đình ông Chung. Không nhất trí, gia đình bà Thư khiếu nại đề nghị xác định diện tích đất theo các giấy tờ nhượng bán đất.

UBND TP Việt Trì đã ra quyết định giải quyết tranh chấp và ra Thông báo số 15/TB-UB kết luận, sau khi chuyển nhượng, gia đình bà Thư còn lại 667,4m đất; bà Vinh nhận chuyển nhượng 391m² (tăng so với thỏa thuận giữa hai bên 23m²); diện tích đất của gia đình ông Chung là 184m².

Tuy nhiên, khi tổ chức cắm ranh giới lại không thực hiện đúng kết quả giải quyết mà vẫn xác định theo hiện trạng sử dụng đất của gia đình ông Chung. Đã thế, khi xây dựng không phép tầng 2 nhà ở, ông Chung đã đua ô văng sang khoảng không ngõ đi của gia đình bà Thư. UBND phường Tiên Cát đã kiểm tra, lập biên bản đình chỉ xây dựng, nhưng ông Chung không chấp hành. Năm 1999, UBND TP Việt Trì đã tổ chức cưỡng chế thi hành việc tháo dỡ công trình trái phép của gia đình ông Chung.

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, phần diện tích đất gia đình bà Thư chuyển nhượng cho bà Vinh theo giấy tờ do hai bên lập tại thời điểm mua bán, được chính quyền địa phương công nhận là 368m². Tranh chấp xảy ra từ năm 1983, nhưng sau khi ông Chung đã xây dựng nhà ở trên phần đất lấn chiếm của gia đình bà Thư, UBND phường và UBND TP mới giải quyết. Việc giải quyết lại không căn cứ các giấy tờ về mua bán nhà đất của các gia đình để xác định có việc lấn chiếm đất hay không để xử lý theo quy định của pháp luật mà công nhận theo hiện trạng sử dụng đất của ông Chung. Đây là nguyên nhân chính gây khiếu kiện bức xúc, kéo dài của gia đình bà Thư.

Cũng theo Bộ Tài nguyên Môi trường, công tác quản lý, lưu trữ hồ sơ giải quyết vụ việc và hồ sơ địa chính có liên quan của UBND phường, UBND TP đều có nhiều tồn tại. Hầu hết các tài liệu, văn bản để giải quyết tranh chấp không còn lưu trữ; không có hồ sơ lưu trữ về kê khai, đăng ký sử dụng đất của gia đình bà Thư, ông Chung theo bản đồ đo đạc năm 1989, 1996.

Theo đó, Bộ Tài nguyên Môi trường đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Phú Thọ thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho gia đình ông Chung. Xác định ranh giới sử dụng đất giữa gia đình bà Thư, ông Chung theo kết quả giải quyết của UBND TP Việt trì tại Thông báo số 15/TB-UB năm 1991. Do địa phương đã giải quyết và công nhận quyền sử dụng cho ông Chung nên tính toán chi trả tiền bồi thường thiệt hại về tài sản cho ông Chung theo quy định của pháp luật; chỉ đạo UBND TP Việt Trì, UBND phường Tiên Cát kiểm điểm, rút kinh nghiệm về những tồn tại trong việc quản lý, lưu trữ hồ sơ.
 

Thảo Nguyên