>>Nhiều dấu hỏi trong xây nhà tình nghĩa  

Năm 2013, TP. Cần Thơ triển khai gói 20 tỷ đồng do Ngân hàng SHB tài trợ xây dựng 350 nhà tình nghĩa. SHB ký hợp đồng với Công ty TNHH Bình Lâm xây 50 căn tại quận Ô Môn, 13 căn tại quận Thốt Nốt, và 40 căn tại huyện Thới Lai; với kinh phí mỗi căn 63,1 triệu đồng.  

Điều 3, Hợp đồng 2706/2013/HĐ-XD/SHB-BINHLAM quy định thời gian thực hiện gói thầu gồm 3 giai đoạn: Giai đoạn 1 thi công 50 căn nhà/30 ngày, giai đoạn 2 thi công 40 căn/30 ngày, giai đoạn 3 là 13 căn/30 ngày. Tổng thời gian thực hiện là 90 ngày, kể từ ngày 27/6/2013.

Đại diện cho Chủ đầu tư SHB là Sở LĐ-TB&XH TP. Cần Thơ giám sát thi công. Đến ngày 27/7/2013, Công ty Bình Lâm đã thi công 68/103 căn, đến ngày 19/8/2013, hoàn thành 50/68 căn tại quận Ô Môn. Sau khi ngành LĐ-TB&XH nghiệm thu 40/50 căn, UBND quận đã có quyết định cấp nhà cho các đối đượng chính sách đã được duyệt. 

Công ty Bình Lâm tiếp tục triển khai thi công 28 căn/40 căn ở huyện Thới Lai, hoàn thành 13 căn và đã bàn giao cho các gia đình chính sách được duyệt. Giá trị hợp đồng Bình Lâm thực hiện giai đoạn 2 là 1,76 tỷ đồng. Tuy nhiên, 28 căn này và 10/50 căn nhà ở quận Ô Môn hiện SHB vẫn chưa tạm ứng tiền.

Khi bàn giao mặt bằng thi công, với sự tham gia của ngành LĐ-TB&XH, chính quyền sở tại và chủ hộ; Công ty Bình Lâm đã công khai hồ sơ thiết kế (được Sở Xây dựng TP. Cần Thơ duyệt chung cho cả 103 căn nhà), diện tích nhà, dự toán và thời gian thi công… Tuy nhiên, do đặc điểm văn hóa, thói quen sinh hoạt sông nước nên các hộ chính sách được thụ hưởng nhà có nguyện vọng thay đổi diện tích sử dụng so với 40m2 đã được phê duyệt, tách nhà vệ sinh riêng ra ngoài so với hồ sơ thiết kế; các cam kết đều có văn bản và đây là nguyện vọng hợp tình và hợp lý. 

Tại quận Ô Môn, 10 hộ dân đã vào sinh sống trong các căn nhà này đều xác nhận thỏa mãn với chất lượng, tiến độ căn nhà. Thế nhưng, ngành LĐ-TB&XH Cần Thơ chưa nghiệm thu 10 căn nhà này, vì cho là nhà thầu này đã làm sai thiết kế, không đảm bảo tiến độ.

Tại huyện Thới Lai, 2 tháng SHB hợp đồng với Công ty Bình Lâm, ngày 27/8/2013, chính quyền xã Thường Xuân A và Thường Xuân B có văn bản báo cáo với ngành LĐ-TB&XH Cần Thơ về thi công chậm chạp, tập kết vật liệu không đúng nơi quy định… Ngày 16/9/2013, Phòng LĐ-TB&XH huyện có công văn đề nghị SHB “xem xét lại đơn vị thi công xây dựng 40 nhà tình nghĩa trên địa bàn huyện”. 

Ngoài ra, ngành LĐ-TB&XH Cần Thơ chưa nghiệm thu nhà ở quận Ô Môn vì cho rằng, nhà thầu thi công thương lượng với chủ hộ để giao 38 triệu đồng cho họ tự xây dựng là chưa đúng, nhưng trước khi nhận mặt bằng thi công đã thể hiện rất rõ trong biên bản giao nhận mặt bằng là chủ hộ tự nguyện làm đơn xin giao phần vật tư, nhân công lại cho chủ hộ tự làm, được chính quyền địa phương xác nhận chấp thuận và có sự chứng kiến của Sở LĐ-TB&XH TP. Cần Thơ. 

Để tạo áp lực lên Nhà đầu tư SHB, một số cơ quan chức năng Cần Thơ đã ngụy tạo nhiều lý do khác, gây ầm ĩ không đáng có trong dư luận. Ngoài ra, một số chủ cửa hàng vật liệu xây dựng thuê mướn nhiều kẻ lạ mặt kéo đến trụ sở Công ty Bình Lâm để đòi nợ rồi quay phim, chụp ảnh... rồi thường xuyên nhắn tin khủng bố vào máy di động của Giám đốc và nhân viên Công ty Bình Lâm, nên nhiều nhân viên Công ty đã phải nghỉ việc ở nhà vì sợ đánh đập. 

Những toan tính này đã gây hậu quả nghiêm trọng đối với Công ty Bình Lâm, không chỉ chưa nhận được tiền tạm ứng theo hợp đồng thi công mà ngày 08/10/2013, SHB còn có văn bản gửi công ty thông báo điều chỉnh giao 22 căn tại huyện Thới Lai, 13 căn tại quận Thốt Nốt cho nhà đầu tư khác thi công.

Qua tìm hiểu việc xây dựng nhà tình nghĩa ở địa phương này, chúng tôi thấy đã có biểu hiện lùm xùm. Vào năm 2012, quận Ô Môn được TP. Cần Thơ hỗ trợ 2 đợt xây dựng nhà tình nghĩa. Trong đó, đợt 1 xây dựng 20 căn nhà và mỗi căn trị giá 32,5 triệu đồng, đợt 2 xây dựng 16 căn nhà và mỗi căn trị giá 55 triệu đồng. Thế nhưng, không “trông giỏ bỏ thóc”, khi thiết kế xây dựng, mỗi căn “đội giá” lên hơn 78 triệu đồng. Tổng kinh phí xây dựng 36 căn nhà năm 2012 lên đến hơn 2,8 tỷ đồng, do đó còn nợ đơn vị thi công gần 1,3 tỷ đồng và đến năm 2013 vẫn còn nợ 616 triệu đồng; vì nợ dây dưa nên quận Ô Môn đã lấy tiền 108 triệu đồng của nhà tài trợ là Công ty Xi măng Tây Đô để trả nợ cũ? Từ đó, quận Ô Môn có “sáng kiến” dùng 2 căn nhà do SHB tài trợ và Công ty Bình Lâm thi công, dành cho ông Phùng Văn Dũng và Phan Thị Hoa, được “hô biến” thành nhà tình nghĩa của Công ty Xi măng Tây Đô tài trợ.

Để kết thúc bài này, xin mượn câu nói của ông Phùng Văn Dũng: “Chính quyền đã làm dân mất tin, mất sướng. Được ở nhà mới tưởng được thanh thản, hóa ra phải tiếp khách hoài vì vụ biến nhà SHB thành nhà Xi măng Tây Đô”.

Từ Tâm - Nguyên Phê