Khó khăn về kinh tế, khiến nhiều D.A dang dở, hoang hóa buộc phải thu hồi. Ảnh minh họa: Thùy Dương

Đầu tư theo kiểu “tiền trảm, hậu tấu”?

D.A Trung tâm Thương mại Noọng Chăn là D.A mang tính thương mại, dân sinh được Chính phủ Lào cho phép các doanh nghiệp đầu tư xây dựng.

Ngày 12/9/2012, Cty V đã ký Biên bản thỏa thuận với Cty XNK Anachack của Lào để cùng nhau thực hiện D.A. Tại thời điểm này, Bộ Thương mại (sau này là Bộ Công thương) là cơ quan chủ quản của Cty V không hề hay biết việc Cty đang có các hoạt động xúc tiến đầu tư ra nước ngoài.

Đến ngày 20/4/2007, Cty V cùng đối tác đã thành lập Cty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Thương mại Lào - Việt (Cty Lào - Việt) để trực tiếp phát triển D.A. Chức vụ Tổng Giám đốc Cty Lào - Việt do ông Trần Duy Tuấn, Tổng Giám đốc Cty V nắm giữ điều hành.

Thế nhưng, phải hơn 2 năm rưỡi sau đó, tháng 11/2009, Cty V mới được Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam chính thức cấp giấy phép đầu tư ra nước ngoài. Trong suốt quá trình thực hiện thủ tục cấp phép đầu tư ra nước ngoài theo kiểu “tiền trảm, hậu tấu”, Cty V do ông Trần Duy Tuấn điều hành đã báo cáo không trung thực về năng lực của đơn vị, nguồn vốn hợp pháp được sử dụng trong quá trình đầu tư, không lường hết được khả năng tài chính.

Theo hồ sơ đăng ký cấp Giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài số 289/BKH-ĐTRNN, tổng giá trị đầu tư của D.A là 11.774.107 USD, phần vốn góp của Cty V là 611.600 USD.

Thực tế, vốn điều lệ của Cty V là không đủ khả năng về tài chính để thực hiện góp vốn đầu tư.

Đây chính là nguyên nhân khiến công trình xây dựng D.A bị dây dưa kéo dài trong 10 năm và buộc chính quyền nước sở tại phải ra quyết định thu hồi D.A.

Sổ sách thu, chi nhập nhèm, cổ đông khiếu kiện

Theo hợp đồng ký kết với đối tác, phía Cty V phải thực hiện góp vốn đầy đủ và tiến hành xây dựng D.A. Tuy nhiên, Cty V đã không góp vốn theo quy định, đồng thời không có giải pháp về nguồn vốn, không báo cáo Bộ Công thương về những khó khăn trong việc huy động vốn mà lại tự ý đi tìm đối tác đề ngầm chuyển nhượng cổ phần trong liên doanh Cty Lào - Việt không đúng với các quy định của pháp luật.

Đáng chú ý hơn cả là việc chuyển nhượng phần vốn góp của Cty V tại D.A cho Cty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Kim Sơn. Ban Giám đốc Cty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Kim Sơn lại có mối quan hệ gia đình, họ hàng với ông Trần Duy Tuấn? Toàn bộ quá trình ký kết các hợp đồng chuyển nhượng cổ phần của Cty V tại D.A, Bộ Công Thương đều không nhận được báo cáo, vi phạm Điều 12, 16, 45 của Nghị định 199/2004/NĐ-Cp ngày 3/12/2004 của Chính phủ.

Việc ký các hợp đồng chuyển nhượng, Cty V không báo cáo với Bộ chủ quản, đồng thời cũng không phản ánh đầy đủ và thể hiện trên sổ sách kế toán theo quy định về tài chính, kế toán. Trong tổng số 611.600 USD phải góp theo quy định, Cty V đã chuyển vào tài khoản của Cty Lào - Việt 135.000 USD. Khoản tiền này trong sổ sách của Cty V không phản ánh chi tiết là tiền góp vốn điều lệ hay là các chi phí đầu tư thực hiện D.A?

Do Cty V không đủ khả năng chuyển đủ tiền theo cam kết, cùng nguyên vật liệu, phương tiện máy móc để thi công nên ngày 31/8/2012, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Lào đã ban hành văn bản hủy Hợp đồng và xóa Giấy phép đầu tư tại D.A. Đồng thời, TAND Tối cao Lào cũng đã có phán quyết về việc thay đổi cổ đông và xác định tỉ lệ góp vốn tại Cty liên doanh.

Lẽ ra với cương vị là Tổng Giám đốc Cty Lào - Việt, ông Trần Duy Tuấn phải thực hiện các thủ tục pháp lý cần thiết để thay đổi đăng ký kinh doanh và danh sách cổ đông Cty. Tuy nhiên, đến thời điểm các cơ quan chức năng trong đó có Thanh tra Bộ Công thương, Cục An ninh Tài chính Tiền tệ Đầu tư (A84) thuộc Tổng Cục An ninh II, Bộ Công an vào cuộc xác minh, Cty Lào - Việt không có thay đổi theo phán quyết của TAND Tối cao CHDCND Lào, dẫn đến việc khiếu nại, tranh chấp của các cổ đông tại Cty này. Việc này, gián tiếp ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của Cty V tại liên doanh.

Theo Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Cẩm Tú việc: “Liên doanh thành lập, hoạt động tại nước CHDCND Lào do ông Trần Duy Tuấn làm Tổng Giám đốc đã không thực hiện đúng trách nhiệm của mình đối với liên doanh và các cổ đông trong việc chấp hành quy định về quản lý vốn, tài sản, tài chính và chế độ kế toán theo pháp luật nước sở tại”.

Để xảy ra sự việc “không thực hiện góp vốn theo đúng quy định, và không báo cáo với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công thương và các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền là trách nhiệm của Tổng Giám đốc Cty V Trần Duy Tuấn” - Thứ trưởng Nguyễn Cẩm Tú nhấn mạnh.

Quang Đông