Đơn kêu oan của Công ty ATA

Quyền lợi hợp pháp của DN bị xâm phạm

Cty ATA có trụ sở tại 347 đường Trần Hưng Đạo, TP. Quy Nhơn (Bình Định), được UBND tỉnh Bình Định cấp nhiều Giấy phép khai thác sa khoáng titan, trong đó có Giấy phép khai thác titan tại thôn Hòa Hội Nam, xã Mỹ Thành, huyện Phù Mỹ.

Ngày 05/01/2012, Công ty có quyết định điều động số titan khai thác được tại mỏ Hòa Hội Nam về kho tại Khu công nghiệp Nhơn Bình (Quy Nhơn) để cân, trên cơ sở đó thanh toán tiền lương cho công nhân về quê ăn Tết. Theo quy định, các doanh nghiệp (DN) khi vận chuyển titan phải có phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ do Công ty tự in theo mẫu của Bộ Tài chính, nhưng vào thời điểm ATA vận chuyển số titan nói trên là những ngày giáp Tết, phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ đã đặt in chưa xong. Vì thế, Công ty đã báo cáo với Cục Thuế Bình Định cho sử dụng tạm thời phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ cũ do Công ty tự in.

Ngày 11/01, khi đoàn xe vận chuyển titan về cân và nhập kho Nhơn Bình thì Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 7, Chi cục QLTT tỉnh Bình Định đến kiểm tra và yêu cầu xuất trình giấy tờ. Công ty đã xuất trình đầy đủ các loại giấy tờ kèm theo, trong đó có phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ của Công ty, hợp đồng vận chuyển, hợp đồng thuê kho... Tuy nhiên, với lý do Công ty sử dụng phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ không theo mẫu của Bộ Tài chính, Đội QLTT cho rằng 434 tấn titan này không có nguồn gốc hợp pháp, nên lập biên bản tạm giữ cùng với 15 xe vận tải trong vòng 10 ngày!

Ngày 31/01, Đội QLTT tiếp tục ra Quyết định 0007393/QĐKDTGTVPT tạm giữ số titan trên đến ngày 10/4 để xác minh làm rõ. Phía Công ty đã nhiều lần gửi văn bản kiến nghị, giải trình nguồn gốc hợp pháp của số titan trên và đề nghị sớm kiểm tra để bảo đảm quyền lợi chính đáng cho DN, nhưng không được xem xét.

Ngày 22/3, UBND tỉnh có Công văn 824/UBND-KTN yêu cầu Chi cục QLTT xử phạt hành chính và tịch thu toàn bộ số titan, đồng thời trả 15 xe vận tải cho chủ sở hữu. Ngày 30/3, ATA gửi đơn đến UBND tỉnh, một lần nữa đã đưa ra nhiều bằng chứng chứng minh nguồn gốc hợp pháp của lô hàng và đề nghị tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành phúc tra lại vụ việc. Ngày 04/4, UBND tỉnh có Công văn 1005/ UBND-KTN chỉ đạo Sở Công thương, Chi cục QLTT tiến hành phúc tra để có cơ sở giải quyết trước ngày 10/4. Nhưng cũng trong ngày này, UBND tỉnh lại ra Quyết định 642/QĐ-XPHC xử phạt vi phạm hành chính và tịch thu toàn bộ titan. DN tiếp tục có đơn kiến nghị xem xét lại vụ việc, ngày 19/4, UBND tỉnh có Văn bản 1256/UBND-KTN giao Thanh tra tỉnh xác minh để có cơ sở giải quyết đơn kiến nghị. Ngày 11/5, Chánh Thanh tra tỉnh có Quyết định 245/QĐ-TTr về việc xác minh nội dung khiếu nại của ATA.

Ngày 25/6, UBND tỉnh tổ chức cuộc họp với thành phần gồm Thanh tra tỉnh, các thành viên trong Ban chỉ đạo 127 của tỉnh để giải quyết đơn của ATA. Rất tiếc, tại cuộc họp quan trọng này, UBND tỉnh vẫn bảo lưu quyết định tịch thu 434 tấn titan, vì “không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp”. Tại Văn bản số 2328/UBND-KTN ngày 26/6 của UBND tỉnh trả lời đơn kiến nghị phúc tra của Công ty, chỉ căn cứ vào ý kiến của các thành viên trong Ban chỉ đạo 127 để khẳng định Quyết định 642/QĐ-XPHC ngày 04/4/2012 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc xử phạt hành chính 3,5 triệu đồng và tịch thu titan là đúng pháp luật.

Sản phẩm bị tịch thu có nguồn gốc hợp pháp

Thực tế cho thấy, việc khai thác titan của Công ty ATA là hoạt động hợp pháp. 434 tấn titan bị bắt giữ và sau đó quyết định tịch thu, chính là nguồn titan của Công ty khai thác được từ thôn Hòa Hội Nam. Điều này được khẳng định bởi các chứng cứ cụ thể như sau:

Thứ nhất, từ ngày được cấp phép khai thác titan đến thời điểm bị kiểm tra và lập biên bản tạm giữ titan, hoạt động khai thác của ATA tại mỏ Hòa Hội Nam diễn ra bình thường, các chứng từ như hóa đơn tiền điện từ tháng 01 đến 12/2011; bảng kê khai nộp thuế tài nguyên nước; báo cáo nộp thuế hàng tháng; báo cáo sản lượng khai thác hàng tháng và cả năm 2011... cho thấy, Công ty duy trì đều đặn hoạt động khai thác titan tại đây với tổng sản lượng khai thác được trong năm 2011 là 24.000 tấn titan thô (trong đó có 434 tấn đã bị thu giữ). Cân đối giữa tổng sản lượng khai thác trong năm 2011 với lượng hàng hóa xuất bán và hàng tồn kho là phù hợp.

Ngay sau khi thu giữ titan, Đội QLTT số 7 đã tiến hành lấy lời khai của 15 tài xế và tất cả đều khẳng định họ nhận hàng từ mỏ Hòa Hội Nam chở về nhập kho. Tại văn bản ngày 07/4, các cấp chính quyền từ thôn, xã, Công an và huyện Phù Mỹ đã xác nhận Công ty ATA hoạt động khai thác titan hợp pháp tại Hòa Hội Nam trong nhiều tháng qua và chưa hề vi phạm mua bán titan trôi nổi trên địa bàn. Nếu UBND tỉnh cho rằng, số titan trên không có nguồn gốc và phải tịch thu, như vậy nó từ đâu ra? Điều này, chưa được các cơ quan chức năng chứng minh tính xác thực.

Ngoài ra, căn cứ điểm d, Khoản 1, Điều 55 Luật Khoáng sản đã nêu rõ: Các tổ chức, cá nhân được phép khai thác khoáng sản có quyền cất giữ, vận chuyển, tiêu thụ, xuất khẩu khoáng sản đã khai thác theo quy định của pháp luật. Công ty ATA vận chuyển titan khai thác được tại mỏ Hòa Hội Nam về cất giữ tại kho là hoàn toàn đúng quy định của pháp luật.

Việc Công ty ATA buộc phải sử dụng phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ không theo mẫu hiện hành là có lý do khách quan trong thời điểm cận Tết. Trước khi sử dụng phiếu xuất kho cũ, ATA cũng đã báo cáo với Cục Thuế tỉnh để vận dụng, nên không thể cho rằng Công ty cố tình trốn thuế và trên thực tế đơn vị đã kê khai nộp thuế số titan này tại Cục Thuế tỉnh.

Chỉ dựa vào việc sử dụng phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ tự in, Chi cục QLTT và Ban chỉ đạo 127 của tỉnh kết luận 434 tấn titan của ATA không có nguồn gốc hợp pháp không đúng với sự thật khách quan, bởi titan của Công ty không nằm trong danh mục bị cấm hay mua bán trái phép.

    Lê Hoài – Nguyên Phê