Nạn tàn phá rừng phòng hộ ở Đắk Song xảy ra thường xuyên

Từ năm 1993 - 2007, Bộ Lâm nghiệp (cũ), UBND tỉnh Đăk Lăk và UBND tỉnh Đăk Nông ban hành 4 quyết định giao đất, giao rừng cho Cty Trường Xuân; đồng thời có 9 quyết định thu hồi đất của Cty giao cho các đơn vị, doanh nghiệp và UBND huyện Đăk Song, với tổng diện tích 7.237ha. Quá trình thu hồi đất, rừng tại các quyết định không có từng loại diện tích đất bị thu hồi, cơ quan chức năng chỉ căn cứ trên hồ sơ, không bàn giao ngoài thực địa và phân giới cắm mốc. Đến nay, còn 233ha đất và rừng Cty chưa bàn giao cho địa phương và hơn 299ha được giao ban đầu không có quyết định thu hồi, nay không còn theo dõi được.

Về quản lý bảo vệ rừng (QLBVR), Cty Trường Xuân được giao theo Quyết định số 1089 ngày 19/8/2008 của UBND tỉnh Đăk Nông là 8.246ha (trong đó rừng tự nhiên 6.457ha). Sau khi UBND tỉnh có quyết định thu hồi đất rừng của Trường Xuân giao cho các doanh nghiệp khác, đến cuối năm 2013, Cty Trường Xuân còn quản lý là 6.436ha (trong đó rừng tự nhiên gần 5.239ha). Theo số liệu thống kê mới đây, rừng tự nhiên chỉ còn 1.728ha, Cty Trường Xuân đã để mất thời gian từ 9/2008 đến cuối năm 2013 là 3.510ha rừng.

Việc phá rừng, lấn chiếm đất rừng diễn ra liên tục với số lượng rất lớn nhưng Cty cũng như Hạt Kiểm lâm huyện Đăk Song báo cáo không đúng thực tế, gây khó khăn trong theo dõi diện tích thực tế mất rừng, lấn chiếm đất lâm nghiệp... Tính đến cuối năm 2013, diện tích đất do Cty quản lý và chuyển thành đất khác là 4.519ha, đã bị 189 hộ dân xâm chiếm làm nhà, trồng hoa màu, cây công nghiệp là 337ha, song, chưa có trường hợp vi phạm nào bị cưỡng chế thu hồi đất để trồng lại rừng.

Lãnh đạo Cty ký 7 Hợp đồng giao khoán đất lâm nghiệp với 7 hộ dân gồm diện tích 140,5ha, để trồng rừng 66ha, QLBVR là 71,2ha. Trong quá trình thực hiện các hộ chỉ trồng được 59ha, diện tích QLBVR sau khi giao khoán bị tàn phá 17ha.

Cty Trường Xuân ký Hợp đồng liên doanh liên kết với Công ty TNHH Thương mại Liên Minh để trồng các loại cây với diện tích 242ha và QLBVR 189,6ha. Rốt cuộc, chỉ trồng được 14ha rừng sản xuất, diện tích còn lại người dân lấn chiếm trồng hoa màu, cây công nghiệp và diện tích QLBVR đã bị mất là 43ha.

Theo kết luận của UBND tỉnh, tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng của Cty Trường Xuân quản lý, có liên quan đến trách nhiệm của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Chi cục Kiểm lâm tỉnh, UBND huyện, Hạt Kiểm lâm huyện, Công an huyện Đắk Song và UBND xã Trường Xuân. Hiện nay, các cơ quan trên đang tiến hành kiểm điểm theo Kết luận thanh tra số 2267/KL-TTCP ngày 11/12/2013 của Thanh tra Chính phủ nên phải gắn với trách nhiệm để xảy ra mất rừng tại Cty Trường Xuân.

Hiện tại, Cty không có vốn để sản xuất kinh doanh, đời sống cán bộ nhân viên gặp rất nhiều khó khăn, không có khả năng QLBVR với diện tích còn lại là 1.728ha, nằm trên lưu vực của các con suối Đắk Nông, Đắk Rung, Đắk Rtih và suối ĐăkBukSo, nếu tiếp tục để mất diện tích đất rừng còn lại trên sẽ tác động rất lớn đến môi sinh, môi trường, nguồn nước trên địa bàn phía Tây Nam của tỉnh, nên UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng và địa phương phối hợp với chủ rừng, lập một số điểm chốt chặn tại những địa bàn xung yếu để ngăn chặn nạn phá rừng.

UBND tỉnh còn yêu cầu Cty Trường Xuân thanh lý hợp đồng liên doanh liên kết với Cty Thương mại Liên Minh do không thực hiện được. Chấm dứt ngay hiện tượng buông lỏng quản lý rừng và đất lâm nghiệp, tăng cường lực lượng QLBVR, quản lý cán bộ nhân viên, lực lượng QLBVR, không để xảy ra tiêu cực. Phối hợp với các cơ quan chức năng của huyện xử lý nghiêm tất cả các hành vi phá hoại rừng, lấn chiếm, chuyển nhượng đất rừng trái phép.

Kết luận thanh tra số 3022/KL-UBND của UBND tỉnh về thanh tra toàn diện Cty Trường Xuân, chỉ rõ: Những sai phạm trên thuộc trách nhiệm chính của người đứng đầu là ông Trần Quyết Tâm - Giám đốc, đến mức cần phải chuyển hồ sơ để điều tra xử lý về mặt hình sự. Tuy nhiên, xét về mặt khách quan, sai phạm với thời gian dài, có liên quan đến tập thể lãnh đạo Cty; liên quan đến cơ chế, chính sách, sự tác động xã hội vì lợi ích kinh tế qua phá rừng… nên cần được xem xét miễn truy cứu trách nhiệm hình sự, nhưng phải xử lý hành chính ở mức nghiêm khắc.

Tại Thông báo kết luận thanh tra số 2490/TB-TTCP ngày 15/10/2014 về quản lý, sử dụng đất đai, giao đất, giao rừng và một số dự án đầu tư giai đoạn 2004 - 2011 trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị UBND tỉnh thu hồi hơn 1,58 tỷ đồng về tiền thuê đất của Cty Trường Xuân, nhưng đơn vị này mất khả năng về tài chính.

 Ngọc Phó