Hai bị cáo Thái Lương Trí và Dương Minh Hải trước tòa

>> Có “trát” của Tòa, vẫn lo!
>> Tòa Phúc thẩm "phớt lờ" các văn bản chỉ đạo? 
>> Hợp đồng trị giá triệu đô và 40 năm tù 

Phiên toà được dừng phần tranh tụng, xét hỏi từ 12 giờ 30 ngày 31/10 để nghỉ ăn trưa, nghị án và tiếp tục trở lại để Tòa tuyên án từ 14 giờ 52 phút. Thẩm phán, chủ tọa phiên tòa Nguyễn Hồng Phúc đã đọc bản án đến 15 giờ 40 phút. Hội đồng Xét xử (HĐXX) tuyên huỷ Bản án hình sự sơ thẩm của TAND TP Hà Nội, trả hồ sơ yêu cầu điều tra lại từ đầu. Theo quan điểm của HĐXX, trong vụ án này có nhiều vấn đề mà quá trình điều tra, kiểm sát và xét xử sơ thẩm chưa làm rõ, chưa chứng minh được. Bên cạnh đó, HĐXX cũng đánh giá có dấu hiệu của việc vi phạm tố tụng trong suốt quá trình điều tra, truy tố xét xử ở giai đoạn sơ thẩm.

Nhìn lại thời gian nghị án tới 7 ngày của phiên xét xử sơ thẩm, nhiều người cho rằng, đây là một bản án được quyết định… từ trước. Đặc biệt, điều này hoàn toàn trùng khớp với các thông tin rò rỉ cố ý từ phía gia đình bị cáo trong thời gian khá sớm trước khi diễn ra phiên xét xử mà ông Đoàn Văn Huấn, bà Chu Thị Thành, 2 nguyên đơn dân sự đã có hàng loạt đơn thư cảnh báo, kêu cứu gửi đến các cơ quan Trung ương; trùng khớp với cảnh báo của đại diện Bộ Công an từ tháng 4/2013.

Một điểm bất thường khác, theo ghi nhận của các phóng viên tham dự phiên tòa, đó là thái độ và việc xét xử, đánh giá chứng cứ của chủ toạ phiên toà và HĐXX phúc thẩm. Trong quá trình điều khiển phiên toà, chủ toạ thể hiện rõ sự thiếu khách quan khi liên tục cắt lời trình bày của phía bị hại và luật sư phía bị hại. Đặc biệt, chủ toạ còn nhiều lần cắt luôn cả ý kiến phát biểu của kiểm sát viên giữ quyền công tố khi trình bày căn cứ chứng minh hành vi phạm tội của các bị cáo. 

HĐXX cũng không xem xét từng tài liệu, chứng cứ một cách cẩn trọng, không đưa ra đối chiếu, công bố các tài liệu trong hồ sơ tại phiên toà như người ta thường thấy; không chú trọng xem xét đánh giá các tài liệu, chứng cứ do cơ quan điều tra thu thập theo trình tự tố tụng do pháp luật quy định… 

Trước đó, tại Bản án sơ thẩm ngày 14/7/2011, TAND TP Hà Nội đã tuyên phạt bị cáo Thái Lương Trí 23 năm tù, bị cáo Dương Minh Hải 17 năm tù về 2 tội danh trên. Bản án sơ thẩm nêu rõ: Thái Lương Trí với cương vị giám đốc một doanh nghiệp, trong quá trình hợp tác đầu tư thăm dò, khai thác mỏ Huồi Chừn, Cộng hoà Dân chủ nhân dân Lào đã quảng cáo, tiếp nhận, trao đổi, tạo niềm tin để các Cty hợp tác góp vốn cùng sáng lập CTCP tại Lào. Sau đó, Thái Lương Trí dùng một loạt thủ đoạn gian dối như mượn cổ phần của các cổ đông Đoàn Văn Huấn, Chu Thị Thành để có đủ số cổ phần nắm giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị của Cty. Sau đó, bị cáo dùng cương vị của mình tạo ra mâu thuẫn nội bộ, tự mình và chỉ đạo Dương Minh Hải lập tờ trình xin Chính phủ Lào cấp giấy phép đầu tư nước ngoài mới, xây dựng điều lệ Cty loại bỏ 2 cổ đông sáng lập phía Việt Nam ra khỏi CTCP Khoáng sản Lào - Việt để nhằm chiếm đoạt cổ phần và tài sản của 2 doanh nghiệp góp vốn. Hành vi này gây thiệt hại cho các cổ đông Đoàn Văn Huấn, Chu Thị Thành hàng chục tỉ đồng.

Tại phiên xét xử phúc thẩm, đại diện Viện KSND Tối cao đã đề nghị bác kháng nghị của bị cáo Thái Lương Trí, giữ nguyên bản án sơ thẩm. Vị đại diện giữ quyền công tố cũng khẳng định: Việc vi phạm trình tự tố tụng ở bản án sơ thẩm như phân tích của HĐXX không làm ảnh hưởng hay thay đổi đến bản chất của vụ việc, hành vi lừa đảo đã hoàn thành và gây thiệt hại lớn đến nguyên đơn dân sự là các cổ đông của CTCP Khoáng sản Lào - Việt. Quan điểm này của đại diện Viện KSND Tối cao là thống nhất từ đầu đến cuối của vụ án, đồng nhất với quan điểm của Bộ Công an và các cơ quan nội chính. 

Trước đó, báo cáo họp liên ngành giữa các cơ quan Viện KSND Tối cao; Viện Thực hành quyền công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm I, Ban Nội chính Trung ương; Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Tòa Phúc thẩm tại Hà Nội ngày 8/4/2013 đã chỉ rõ: Quan điểm của đại diện Bộ Công an, Viện KSND Tối cao đều nhận định hành vi phạm tội của các bị cáo đã rõ. Đáng chú ý, Viện KSND Tối cao còn cho biết, bị cáo và gia đình bị cáo bằng nhiều phương thức khác nhau tìm cách tác động đến cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Đại diện Bộ Công an còn cho biết, có dư luận bị cáo và gia đình “chạy” để được miễn trách nhiệm hình sự và sẽ huỷ bản án sơ thẩm để điều tra lại đối với tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. 

Xâu chuỗi các thông tin về vụ án và theo dõi toàn bộ quá trình xét xử của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội, không chỉ riêng phía bị hại là ông Huấn, bà Thành và các cá nhân được Thái Lương Trí mời gọi đầu tư vào CTCP Khoáng sản Lào - Việt cảm thấy hoang mang, bất bình. Việc kéo dài thời gian xét xử và tất cả các phiên tòa, các lần đưa ra xét xử rồi… hoãn đều đúng như “kịch bản” mà bị cáo tuyên bố, nhất là khi Chủ tịch Hội đồng quản trị CTCP Khoáng sản Lào - Việt, chủ mưu của kịch bản dùng cổ phần Cty để lừa đảo này đã 73 tuổi. Có gì bất thường trong việc dùng dằng kéo dài thời gian ở đây? Đó đơn thuần là việc né tránh tù tội của một ông già hay là sự dùng dằng để “bên thứ 3” được hưởng lợi từ mỏ Huổi Chừn? “Quyền lực đen” của bị cáo đến đâu?

Chúng tôi sẽ tiếp tục trở lại vụ việc khi có thêm những tình tiết mới.

Đan Quế