Xã viên “xót” đất, khiếu kiện

Theo hồ sơ vụ việc, diện tích đất thuộc xứ đồng Gốc đa, cây ổi là của 215 xã viên hợp tác xã (HTX) được giao theo Nghị định 64/CP của Chính phủ có diện tích khoảng 68,608m², là diện tích đất nông nghiệp.

Trên tinh thần được UBND huyện Thanh Trì và UBND xã Đại Kim trước đây cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng từ trồng lúa sang làm dịch vụ chăn nuôi thả cá, các xã viên đã uỷ quyền cho HTX Đại Từ ký Hợp đồng số 01 (năm 2000) là 21.336m² và Hợp đồng số 05 (năm 2002) là 51.726m² cho Cty TNHH Xây dựng Công trình Hoàng Hà (Cty Hoàng Hà), đại diện là ông Hoàng Văn Lâm, Giám đốc Cty thuê lại diện tích đất nói trên với mục đích chăn nuôi thả cá, cải tạo môi trường sinh thái.

Hợp đồng khoán thầu thả cá dịch vụ chăn nuôi do Cty Hoàng Hà ký với HTX Đại Từ đã nêu rõ mục đích kinh doanh nuôi thả cá, dịch vụ chăn nuôi tổng hợp, khi muốn thay đổi cải tạo mặt bằng kinh doanh cho phù hợp đạt hiệu quả kinh tế, Cty Hoàng Hà phải có luận chứng trình các cấp đồng tình ủng hộ mới thực hiện được; hợp đồng không có thời hạn kết thúc cho đến khi Nhà nước thu hồi đất để mở rộng dự án phát triển đô thị theo quy hoạch.

Tại văn bản của Cty Hoàng Hà có xác nhận của UBND xã Đại Kim, Cty Hoàng Hà đưa ra mục đích kinh doanh: Thả cá, chăn nuôi kết hợp với kinh doanh phụ trên khoảng không của mặt hồ, tạo dựng một cảnh quan hợp lý đẹp mắt, đồng thời tăng sản lượng của kinh doanh chính là thả cá và chăn nuôi. Đồng thời, Cty cũng cam kết thực hiện đúng mục tiêu kinh doanh, khi Nhà nước thu hồi sẽ hoàn trả lại mặt bằng đúng với hiện trạng và không kèm theo bất kỳ điều kiện gì.

Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng đất thuê của HTX, Cty Hoàng Hà đã vi phạm hợp đồng và mục đích sử dụng đất khi tự ý san lấp đất để xây dựng nhà xưởng, kho bãi và nhà ở cho cán bộ công nhân viên. Trong nhiều năm, HTX Đại Từ cùng bà con xã viên có đơn kiến nghị với UBND xã Đại Kim, song sai phạm của Cty vẫn không được xử lý khiến xã viên và HTX bức xúc có nhiều đơn thư gửi các cấp.

Bên cạnh đó, việc Cty Hoàng Hà sử dụng đất thuê không hiệu quả, nhiều diện tích đất bị bỏ không dẫn đến nhiều tệ nạn xã hội, gây bức xức cho công dân sống tại địa bàn.

Chính quyền “làm ngơ”

Tìm hiểu theo hồ sơ chúng tôi được biết, liên tục từ năm 2005, xã viên HTX cùng HTX Đại Từ đã nhiều lần có đơn kiến nghị, báo cáo lên Đảng uỷ, HĐND, UBND phường Đại Kim về việc sử dụng đất sai mục đích của Cty Hoàng Hà.

Các Báo cáo số: 06 (ngày 22/11/2009), số 14 (ngày 15/12/2009), số 11 (ngày 12/7/2010), số 20 (ngày 7/6/2011) của HTX Đại Từ báo cáo Đảng uỷ, HĐND, UBND phường Đại Kim chỉ đạo giải quyết về việc triển khai thanh lý hợp đồng với Cty Hoàng Hà; đề nghị UBND phường và các cấp xử lý việc Cty Hoàng Hà vi phạm diện tích đất từ năm 2004.

Cùng với đó, HTX Đại Từ đã thuê tư vấn pháp lý để tiến hành thanh lý Hợp đồng số 01 và 05 với Cty Hoàng Hà vào ngày 1/6/2012. Tuy nhiên, sau hành động sửa sai này, HTX không nhận được bất kỳ chỉ đạo nào từ phía UBND phường. Để đất không bị “chảy máu”, xã viên và HTX vẫn liên tục chuyển đơn đến UBND phường Đại Kim, đòi hỏi quyền lợi của xã viên HTX vì chưa được bảo đảm.

Theo Đơn đề nghị số 01 ngày 14/6/2012 của HTX Đại Từ, khi nhận bàn giao từ Cty Hoàng Hà, HTX nhận về một phần diện tích không còn là đất ao, một phần đã bị san lấp cao thành gò đống, một phần bị san lấp để sử dụng mục đích phi nông nghiệp. HTX tiếp quản diện tích nhưng không thể xác định số thửa, vị trí đất của từng xã viên (do HTX không có bản đồ). Đồng thời, những diện tích đã bị san lấp nay không thể khôi phục lại thành đất ruộng như trước đây vì phần diện tích san lấp quá lớn. Mặt khác, trách nhiệm khôi phục lại nguyên trạng đất là ở Cty Hoàng Hà song Cty không thực  hiện. HTX đã có báo cáo và đơn đề nghị UBND phường Đại Kim, quận Hoàng Mai xem xét giải quyết việc quản lý khu đất nêu trên với UBND phường và quận.

Liên tục tại Báo cáo số 50 (ngày 23/8/2012), Công văn số 23 (ngày 14/9/2012), Báo cáo số 51, số 52 ngày (12/10/2012), số 55 (ngày 2/11/2012), số 58 (ngày 12/12/2012)… gửi Đảng uỷ, UBND phường Đại Kim về việc Cty Hoàng Hà không khôi phục đất nguyên trạng như ban đầu cho xã viên HTX Đại Từ đề nghị UBND phường Đại Kim giúp đỡ xác định lại cột mốc để chia, trả lại đất cho xã viên. Tuy nhiên, cho đến tháng 4/2013, là đơn vị quản lý đất đai trên địa bàn, UBND phường Đại Kim không có biện pháp tháo gỡ khó khăn cụ thể của HTX và các xã viên, gây bức xúc trong nhân dân.

Trong khi đó, hàng trăm xã viên HTX có nhu cầu cho thuê đất nhưng UBND phường Đại Kim không đồng ý nên HTX không thể thực hiện giúp các hộ xã viên, đất bỏ không, hoang hoá, lãng phí. HTX cũng không thể trả lại đất cho các hộ tự quản lý theo hiện trạng ban đầu do không có chức năng và nghiệp vụ để xác định được vị trí diện tích của từng hộ gia đình; phần lớn diện tích đất là đầm và ao.

Với vai trò là cơ quan quản lý Nhà nước, UBND phường Đại Kim có “hoàn thành” nhiệm vụ, trách nhiệm của mình trước quyền lợi của những người dân tại địa bàn họ sinh sống? Vì sao có chuyện lạ đời này? Chúng tôi sẽ tiếp tục trở lại với câu chuyện về trách nhiệm quản lý Nhà nước về đất đai của lãnh đạo phường Đại Kim.

Nguyễn Dung