Cửa khẩu An Dương cách ngõ 124 Âu Cơ khoảng hơn 1km với rất nhiều khu dân cư, nhà máy, xí nghiệp… nhưng việc mở rộng cũng không thể vì phạm vào Luật Đê điều. Nam Dũng

Những người dân sống tại ngõ 124 Âu Cơ cho biết, từ năm 2009 đến nay, bà con liên tục có đơn khiếu nại, kiến nghị về mục đích, mục tiêu và các cơ sở pháp lí thiếu thuyết phục khi chính quyền chủ trương mở rộng ngõ 124 Âu Cơ. Đây là ngõ cụt dân sinh nối từ đường Âu Cơ, một đầu đường gối với đê bối chạy thẳng ra sông Hồng.

Với tổng chiều dài 509m, nhiều lần được các hộ hai bên ngõ hiến đất, đóng góp công sức cải tạo, nâng cấp để có đường bê-tông hiện có, rộng từ 5 – 8m, đầy đủ hệ thống thoát nước, chiếu sáng, thông tin liên lạc. Đây là tuyến ngõ dân sinh, không có yêu cầu phục vụ an ninh quốc phòng, phòng chống thiên tai hoặc liên quan đến lợi ích quốc gia.

Từ năm 2009 đến nay, chính quyền quận Tây Hồ và phường Tứ Liên chỉ tổ chức 2 buổi họp dân. Cả 2 cuộc họp, phần lớn các hộ dân đều có ý kiến phản đối, do chính quyền không đưa ra đầy đủ văn bản pháp lí, hoặc lí do chính đáng để mở rộng ngõ. Do đó, cả 2 cuộc họp, biên bản đều không có chữ kí xác nhận của các hộ dân. Trong khi đó, chính quyền quận thỉnh thoảng lại ra thông báo “ép” các hộ dân nhận tiền bồi thường, hỗ trợ và giao đất. Người dân nhiều lần yêu cầu chính quyền đối thoại, nhưng không được đáp ứng, khiến gần 200 hộ dân (phần lớn là nông dân, cán bộ hưu trí, gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng…) hoang mang, lo lắng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm hại…

Căn cứ để UBND quận Tây Hồ thực hiện dự án này là Quyết định số 47/2001 phê duyệt quy hoạch chi tiết quận Tây Hồ tỉ lệ 1/2000 và Quyết định số 48/2001 ban hành điều lệ quản lí xây dựng theo quy hoạch chi tiết quận Tây Hồ tỉ lệ 1/2000 của UBND TP Hà Nội; tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam (TCVN 104: 2007). Theo ông Vũ Văn Thống (cán bộ Công an nghỉ hưu và là thương binh hạng 2/4, hiện sinh sống tại ngõ 124 Âu Cơ) cùng một số hộ dân khác thì việc UBND thành phố Hà Nội ban hành Quyết định số 959 phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án tuyến đường ngõ 124 Âu Cơ với mặt cắt 20,5m là trái với quy hoạch do chính thành phố Hà Nội ban hành và vượt so với TCVN 104: 2007 (Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam 2007).

Cho dù chủ trương mở rộng tuyến ngõ 124 Âu Cơ là đúng, thì UBND quận Tây Hồ vẫn phải tuân thủ các trình tự, thủ tục phê duyệt và triển khai dự án đúng quy định của pháp luật.

UBND quận Tây Hồ được UBND TP Hà Nội giao làm chủ đầu tư được thể hiện tại Văn bản số 770  với  nội dung ủy quyền cho UBND quận Tây Hồ phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng tuyến ngõ 124 Âu Cơ.

Về thể thức, Văn bản số 770 là dạng công văn trao đổi ý kiến: “Thống nhất với đề nghị của UBND quận Tây Hồ, ủy quyền cho UBND quận Tây Hồ phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường ngõ 124 Âu Cơ”.  Do đó, đây không phải quyết định ủy quyền theo quy định của pháp luật, không có giá trị thi hành. Song, văn bản này vô hình chung là cái cớ để UBND quận Tây Hồ khiến 157 hộ dân có nguy cơ mất nhà, mất đất. Việc phê duyệt dự án với suất đầu tư lớn (hơn 136 tỉ đồng), liên quan đến thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (UBND thành phố Hà Nội) và không được ủy quyền – một chuyên gia pháp lý nhận định.

Ngày 16/11/2012, UBND TP Hà Nội có Quyết định số 5303 thu hồi 4.987,7m2 đất và giao 10.656,7m2 đất (trong đó có 5.669m2 đất do 152 hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng) cho UBND quận Tây Hồ để thực hiện dự án.

Theo Khoản 1, Điều 25 Luật Đê điều năm 2006 quy định: UBND cấp tỉnh phải cấp phép cho các hoạt động xây dựng cống qua đê; xây dựng công trình đặc biệt trong phạm vi bảo vệ đê điều, bãi sông, lòng sông… và phải được chấp thuận bằng văn bản của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Trong khi ngoài việc ra quyết định phê duyệt trên, dự án còn chưa thực hiện đủ các quy định của pháp luật về bảo vệ đê điều.

Trong Công văn số 171/TCTL-ĐĐ ngày 4/2/2015 của Tổng cục Thủy lợi về việc trả lời đơn thư của công dân đã ghi: “Hiện, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chưa nhận được Công văn của UBND TP Hà Nội và hồ sơ liên quan đề nghị chấp thuận thi công xây dựng công trình ngõ 124 Âu Cơ (Theo quy định tại Thông tư 46/TT- BNNPTNT ngày 27/6/2011 quy định về trình tự thực hiện việc chấp thuận, thẩm định các hoạt động liên quan đến đê điều) nên Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chưa có ý kiến bằng văn bản về việc thi công công trình trên.

Tổng cục Thủy lợi sẽ đề nghị cơ quan quản lý về đê điều TP Hà Nội kiểm tra, báo cáo UBND TP Hà Nội để chỉ đạo chủ đầu tư và các đơn vị liên quan thực hiện đúng các quy định của pháp luật về đê điều trong quá trình triển khai thực hiện”.

Để việc mở rộng tuyến đường ngõ này có hiệu quả thì sẽ phải mở rộng cửa khẩu tiếp giáp với đê hữu Hồng cho phù hợp. Như vậy, sẽ vi phạm quy định của Luật Đê điều 2006, còn không thì tuyến đường ngõ sẽ tạo thành nút thắt “cổ chai” cũng chẳng có ý nghĩa khi mà bên trong mở rộng nhưng ngõ này vẫn bị ách tắc và không có lối thoát. Còn muốn mở cửa khẩu cho phù hợp với thiết kế thì phải chờ đến khi nào Quốc hội … sửa Luật Đê điều và con ngõ nhỏ này tiếp tục sẽ ngốn thêm tiền của từ ngân sách của Nhà nước.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.

Nam Dũng