Bà Trịnh Thị Tươi bên phần đất bị UBND thị xã Long Khánh ban hành quyết định thu hồi trái luật. Ảnh: Chu Tuấn

Anh trai dành đất với người em tâm thần

Năm 1987, ông Trịnh Văn Thành được UBND huyện Xuân Lộc (cũ) cấp 1.000m² đất để xây cất nhà ở và sản xuất kinh tế phụ theo Quyết định số 304/QĐ-UBND.

Năm 1989, ông Thành kết hôn với bà Trịnh Thị Tươi.

Trong quá trình sinh sống, để tăng gia sản xuất, cải tạo đời sống, gia đình ông Thành, bà Tươi có bỏ công sức ra khai phá cải tạo 2 hố bom để lấy đất sản xuất.

Đến năm 1999, Nhà nước có chủ trương cho phép người dân kê khai, đo đạc lại và đăng ký QSDĐ. Bà Tươi đã thay mặt chồng (ông Thành bị tâm thần phân liệt) đi kê khai và đăng ký QSDĐ cho tổng diện tích là 1.823,3m² (thêm 823,3m² đất khai phá, không tranh chấp với ai).

Hồ sơ kê khai đăng ký đất của bà Tươi được UBND thị trấn Xuân Lộc (cũ) ký xác nhận, Phòng địa chính - Nhà đất có ý kiến thẩm tra.

Ngày 1/4/2003, bà Tươi và ông Thành được UBND huyện Xuân Lộc cấp GCN QSDĐ số W726868.

Năm 2006, ông Trịnh Trần Lộc (anh ruột ông Thành) khi đi kê khai đăng ký QSDĐ trùng với phần diện tích khai phá thêm (823,3m² đất) của gia đình ông Thành vì cho rằng diện tích đó là do gia đình ông tự khai phá. Ông Lộc đã làm đơn đề nghị rà soát lại nguồn gốc, kê khai...

Con đường tìm công lý còn gian nan

Ngày 21/2/2008, ông Lê Văn Thư thay mặt UBND thị xã Long Khánh ký Quyết định số 15/QĐ-UBND thu hồi GCN QSDĐ của bà Tươi và ông Thành với lý do: Hồ sơ cấp GCNQSDĐ có sai sót trong khâu thẩm định nguồn gốc và xác định diện tích hợp lệ.

Nhận thấy Quyết định thu hồi đất số 15/QĐ-UBND không đúng quy định pháp luật, bà Tươi cùng các con trong suốt 7 năm đã đội đơn kêu cứu khắp nơi, hàng chục văn bản chuyển đơn yêu cầu giải quyết của các cơ quan Trung ương tới địa phương song chính quyền thị xã Long Khánh vẫn không giải quyết.

Cùng đường, bà Tươi đã làm đơn tố cáo ông Lê Văn Thư ban hành quyết định thu hồi đất là trái pháp luật, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Phải tới ngày 27/6/2014, Chủ tịch UBND tỉnh mới ban hành Quyết định 1927/QĐ-UBND về việc thụ lý đơn tố cáo và giao nhiệm vụ xác minh nội dung tố cáo đối với ông Lê Văn Thư - Chủ tịch UBND thị xã Long Khánh.

Ngày 2/12/2014, căn cứ nội dung tố cáo, kết quả xác minh tại Báo cáo số 252/BC-TT của Thanh tra tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Kết luận nội dung tố cáo số 11315/KL-UBND: Việc ông Lê Văn Thư căn cứ vào Thông tư số 29/2004/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường (đã hết hiệu lực pháp luật) và không có kết quả thẩm tra, kết luận của Thanh tra thị xã Long Khánh để ký ban hành Quyết định số 15/QĐ-UBND về việc thu hồi GCNQSDĐ cấp cho bà Tươi và ông Thành là chưa đúng theo Khoản 2, Khoản 3, Điều 21 Nghị định số 84/2007/NĐ-CP của Chính phủ. Nội dung đơn tố cáo của công dân là đúng...

Kết luận là vậy, nhưng UBND thị xã Long Khánh lại ban hành Quyết định số 43/QĐ-UBND ngày 3/4/2015 thu hồi GCNQSDĐ số W726868.

Gia đình bà Tươi lại tiếp tục cuộc hành trình đi khiếu nại (KN) Quyết định số 43/QĐ-UBND.

Vội vàng thu hồi đất của dân?

Tại Kết luận nội dung tố cáo số 11315/KL-UBND, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu Chủ tịch UBND thị xã Long Khánh có biện pháp xử lý đối với Quyết định số 15/QĐ-UBND theo đúng quy định pháp luật; chỉ đạo tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc tham mưu UBND thị xã ban hành Quyết định số 15/QĐ-UBND; báo cáo kết quả thực hiện Chủ tịch UBND tỉnh trong tháng 12/2014.

Ngày 5/2/2015, tại Văn bản số 1010/UBND-TCD Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND thị xã Long Khánh khẩn trương thực hiện ý kiến chỉ đạo tại Kết luận số 11315/KL-UBND; có văn bản thông báo kết quả cho công dân biết, đồng thời báo cáo kết quả thực hiện lên Chủ tịch UBND tỉnh trong tháng 3/2015.

Thế nhưng, chính quyền thị xã Long Khánh lại gửi Thông báo số 107/TB-UBND ngày 3/2/2015 do Phó Chủ tịch UBND thị xã Trần Mộng Thành ký khẳng định GCNQSDĐ số W726868 cấp cho bà Tươi và ông Thành là không đúng quy định của pháp luật về đất đai. Sau 30 ngày kể từ ngày gửi thông báo này nếu bà Tươi, ông Thành không có đơn KN thì UBND thị xã sẽ ban hành quyết định thu hồi.

Ngày 6/2/2015, gia đình bà Tươi nhận được Thông báo số 107/TB-UBND và đã có đơn KN Thông báo này đồng thời đề nghị không thu hồi đất. Tuy nhiên, theo bà Tươi, KN của gia đình không được UBND thị xã Long Khánh giải quyết.

Ngoài ra, bà Tươi còn cho biết, ngày 26/3/2015, đại diện UBND thị xã Long Khánh cùng sự tham gia của các ngành chức năng đã có buổi làm việc với gia đình bà Tươi. Nội dung cũng chỉ hướng dẫn, yêu cầu bà Tươi đăng ký, kê khai lại theo đúng quy định pháp luật, hoàn toàn không có nội dung thu hồi GCNQSDĐ đã cấp trước đó.

Từ những căn cứ đó, gia đình bà Tươi tiếp tục làm đơn KN việc ban hành Quyết định số 43/UBND ngày 3/4/2015 của UBND thị xã Long Khánh về việc thu hồi GCNQSDĐ số W726868 là chưa đúng quy định.

Kỳ II: Nhiều cơ sở khẳng định nguồn gốc đất hợp pháp

Nam Hà