2>>Cần xem xét trách nhiệm công vụ của ông Đào Anh Dũng
1>>Chậm cấp sổ đỏ để vòi vĩnh dân? 

Nhận chuyển nhượng QSDĐ từ năm 1998, gia đình ông Hưởng xây nhà 1 tầng và ở ổn định từ đó cho đến nay. Năm 2010, theo thông báo trên hệ thống truyền thanh phường Xuân Hòa, ông Hưởng nộp hồ sơ cho tổ trưởng dân phố để xin cấp sổ đỏ.

Khi tập hợp đủ số hộ dân xin cấp, UBND phường Xuân Hòa đã lập Hội đồng Đăng ký đất đai để thẩm định và xét duyệt các trường hợp được xin cấp sổ đỏ. Sau đó, UBND phường cho đăng công khai danh sách 19 hộ gia đình đủ điều kiện được xét cấp sổ đỏ. Danh sách này đã được niêm yết công khai 15 ngày  (từ ngày 9 - 24/8/2010) tại nhà văn hóa các tổ dân phố và UBND phường Xuân Hòa. Trong đó, nội dung thông báo kết quả thẩm định và xét duyệt dán ở tổ dân phố nhà ông Hưởng thể hiện rõ: Tại tổ 2, phường Xuân Hòa có 7 trường hợp được xét cấp với mục đích sử dụng đều là đất ở, trong đó trường hợp nhà ông Hưởng đứng thứ 5, thuộc tờ bản đồ số 15, thửa đất số 73, diện tích 84,3m2, mục đích sử dụng là đất ở, nhận chuyển nhượng năm 1998.

Sau 15 ngày thông báo, ngày 24/8/2010, UBND phường Xuân Hòa có Tờ trình số 31/TT-UB gửi UBND thị xã Phúc Yên và TN&MT thị xã Phúc Yên về việc đề nghị cấp sổ đỏ đối với 19 trường hợp đủ điều kiện nêu trên.

Sau khi các gia đình khác đã được cấp, nhà ông Hưởng phải hỏi nhiều nơi vì không thấy sổ đỏ của gia đình. Từ UBND phường tới UBND thị xã, Phòng TN&MT, từ Trưởng phòng tới cán bộ phụ trách, tất cả đều từ chối tiếp hoặc đùn đẩy trách nhiệm. Hơn 3 năm có lẻ, gia đình ông Hưởng buộc phải nhờ luật sư tư vấn tìm giải pháp khắc phục, sau đó mới được biết hồ sơ nhà mình bị thất lạc tại Phòng TN&MT thị xã Phúc Yên. 

Bà Đỗ Thị Thu Phương, Giám đốc Văn phòng Đăng ký QSDĐ đã nhận trách nhiệm cùng ông Hưởng tới Công an phường Xuân Hòa trình báo sự việc. Tại đây, Công an phường đề nghị ghi rõ họ tên trong mục người làm mất của đơn, nhưng bà Phương không đồng ý. Các bên phải ra về và ông Hưởng bị rơi vào thế “tiếp tục chờ đợi”.

Một thời gian sau, nhiều lần gia đình ông Hưởng gọi điện hỏi, bà Phương cho biết đã tìm được hồ sơ gốc nhưng không nói rõ lý do mất. Bà Phương lại trả hồ sơ về UBND phường Xuân Hòa để thẩm định lại! Cũng rất vất vả liên lạc nhiều lần, cuối cùng, bà Phương hướng dẫn ông Hưởng nộp lại hồ sơ tại bộ phận một cửa và viết giấy hẹn tới ngày 30/10/2013 (thời gian là 2 tháng từ ngày viết giấy hẹn) đến bộ phận một cửa để nhận kết quả.

Suốt 2 tháng trôi qua, Phòng TN&MT không có bất kỳ động tĩnh gì đối với gia đình ông Hưởng. Sốt ruột gọi điện hỏi ông Đào Anh Dũng, Trưởng phòng TN&MT thì được ông nói một câu cộc lốc: “Cứ từ từ”.

Đến ngày theo giấy hẹn, ông Hưởng tới và được cán bộ ở bộ phận một cửa nói “chưa có kết quả, cứ về đi”. Quá bức xúc, ông Hưởng nhiều lần gọi điện cho bà Phương nhưng không liên lạc được, thậm chí lúc nghe máy thì không được lời giải thích thỏa đáng nào. Mấy ngày sau có cán bộ địa chính tên Lý tới làm việc và thẩm định gì đó, sau thẩm định thì ông Hưởng được bà Phương giải thích: Hồ sơ nhà ông Hưởng mua bán nhiều người nên còn phải chờ thẩm định tiếp.

Sau khi Báo Thanh tra vào cuộc, chúng tôi lại được chính ông Đào Anh Dũng trả lời hồ sơ đang vướng mắc ở hạn mức và chờ xin ý kiến của cấp trên. Sự trí trá của ông Dũng lộ rõ khi chúng tôi làm việc với Sở TN&MT Vĩnh Phúc (đăng chi tiết ở số báo 141 “Cần xem xét trách nhiệm công vụ của ông Đào Anh Dũng”) và được biết: Sở không nhận được câu hỏi nào về trường hợp nhà ông Hưởng.

Khi làm việc với phóng viên Báo Thanh Tra, Phó Chủ tịch UBND phường Xuân Hòa Ngô Minh Long và nguyên cán bộ địa chính UBND phường Xuân Hòa Nguyễn Anh Dũng cho biết: Tham gia đợt thẩm định xét duyệt vào năm 2010 có mặt bà Đỗ Thị Thu Phương, cán bộ TN&MT thị xã Phúc Yên (nay là Giám đốc Văn phòng Đăng ký QSDĐ). Bà Phương có mặt để hướng dẫn chuyên môn và theo dõi nắm bắt tình hình. Như vậy, Phòng TN&MT hoàn toàn biết hồ sơ này và nếu có vướng mắc thì phải xin ý kiến từ thời điểm năm 2010 chứ không phải bây giờ.

Trước đó, ông Lê Văn Lãng, Phó Chủ tịch UBND thị xã Phúc Yên cũng nói trường hợp này không hề khó và đề nghị giải quyết ngay trong tháng 6/2013, tuy nhiên Phòng TN&MT cũng phớt lờ.

Để làm rõ hơn vấn đề này, chúng tôi trích đăng ý kiến bà Nguyễn Kim Anh, Trưởng Phòng Luật Đất đai, Công ty Luật MTON Việt Nam, Đoàn Luật sư Hà Nội.

+ Giả thiết UBND thị xã cấp hết hạn mức đất ở cho chủ cũ và không còn hạn mức đất ở cho nhà ông Hưởng thì giải quyết thế nào?

- Có hai căn cứ rất rõ để khẳng định đất nhà ông Hưởng là đất ở: Thứ nhất, trên giấy tờ nhận chuyển nhượng đất nhà ông Hưởng năm 1998 có ghi rõ đất chuyển nhượng là đất ở. Thứ hai, trong quá trình thẩm định và xét duyệt hồ sơ địa chính, UBND phường Xuân Hòa cũng thể hiện rõ đất nhà ông Hưởng là đất ở tại Tờ trình số 31/TT-UB ngày 24/8/2010 về việc để nghi cấp sổ đỏ.

Do vậy, nếu UBND thị xã Phúc Yên cấp hết hạn mức đất ở cho chủ cũ mà không xem xét chủ cũ đã bán một phần đất ở cho ông Hưởng thì UBND thị xã Phúc Yên đã sai từ khâu thẩm định hồ sơ địa chính. Nếu căn cứ từ sai này lại không cấp sổ đỏ cho nhà ông Hưởng thì lại tiếp tục cái sai thứ hai. Do vậy, UBND thị xã Phúc Yên cần sửa từ cái sai đầu tiên mới bảo đảm được quyền lợi hợp pháp cho ông Hưởng.

+ Gia đình ông Hưởng cần làm gì để bảo đảm quyền lợi cho mình?

- Theo tôi, việc không giải thích thỏa đáng sự chậm trễ cấp sổ đỏ cho gia đình ông Hưởng không phải là nguyên nhân dẫn vụ việc nhỏ trở lên phức tạp. Sự chậm trễ xảy ra đến lần thứ hai và tôi cho rằng có tính hệ thống, nếu không khắc phục sẽ thành một “thói quen” khi đó, người dân mới là người hứng chịu, đây là một trong những kẽ hở để tham nhũng hoành hành.

Chúng ta có cả hệ thống luật điều chỉnh trong trường hợp cần bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người dân đó là Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và Luật Tố tụng Hành chính. Vì vậy, gia đình ông Hưởng có thể khiếu nại tới Chủ tịch UBND thị xã Phúc Yên, khiếu nại tới Thanh tra Sở TN&MT Vĩnh Phúc hoặc khởi kiện vụ án hành chính ra TAND thị xã Phúc Yên ở cấp sơ thẩm, nếu chưa thỏa đáng có thể kháng cáo đến cấp phúc thẩm tại TAND tỉnh Vĩnh Phúc.

Trao đổi nhanh qua điện thoại với lãnh đạo thị xã Phúc Yên, chúng tôi được biết: Thị xã không quan tâm đến vụ việc vụn vặt này mà nhìn vào cả quá trình làm việc của Phòng TN&MT thị xã. Họ đã làm được rất nhiều việc. 

Tuy nhiên, thực tế đã không như vậy. Trong nhiều năm qua, cơ quan này đã để xảy ra nhiều sai phạm hành chính, thậm chí là hình sự (năm 2011 có 1 cán bộ bị bắt, xử 3 năm tù và mới đây cơ quan công an bắt thêm 1 cán bộ TN&MT khác đều về các hành vi liên quan đến lĩnh vực do phòng phụ trách). Không chỉ riêng gia đình ông Hưởng bị “hành” mà còn nhiều gia đình khác cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự. 

Qua đường dây nóng Báo Thanh Tra (090.456.3399), một số “nạn nhân” bị “hành” ở thị xã Phúc Yên đã kêu cứu, phóng viên sẽ phản ánh rõ hơn ở loạt bài báo sau.

Nhóm P.V