Khu đất lúa của bà con bị thu hồi để thực hiện dự án CSHTKTĐC Tây Hùng Vương. Ảnh: Ngọc Phó

Dự án CSHTKTĐC Tây Hùng Vương, phường Đông Lương, do UBND TP Đông Hà làm chủ đầu tư với tổng kinh phí 52 tỷ đồng và giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất TP (TTPTQĐ) quản lý.

Ông Đặng Trọng Vân, nguyên Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Đông Hà ngỏ lời với ông Lê Anh Sơn, Phó Giám đốc TTPTQĐ TP ưu tiên việc lập, đo đạc bản đồ địa chính cho Công đoàn Phòng TN&MT thực hiện, nhằm tạo nguồn thu cải thiện đời sống. Sau khi thống nhất, công việc trên được giao cho ông Trương Văn Tuấn, cán bộ Phòng TN&MT Đông Hà thực hiện.

Không có tư cách pháp nhân nên ông Tuấn soạn Hợp đồng kinh tế số 27/ĐCL ngày 15/10/2011 giữa bBên A là TTPTQĐ do ông Sơn làm đại diện, bên B là Cty Cổ phần Tư vấn TN&MT Quảng Thái do Giám đốc Võ Văn Tái đại diện. Trong khi việc đo đạc lập bản đồ còn dở dang, vào ngày 22/12/2011, TTPTQĐ TP và Cty Quảng Thái lại ký biên bản thanh lý hợp đồng.

Đầu tháng 2/2012, ông Tuấn bàn giao hồ sơ địa chính, danh sách thu hồi đất cho TTPTQĐ TP. Theo đó, ông Nguyễn Cao Cường, Phó Giám đốc Trung tâm phân công bà Dương Thị Minh Hòa làm Tổ trưởng, chịu trách nhiệm điều hành chung; bà Nguyễn Thị Hiếu kiểm kê, lập hồ sơ bồi thường; cùng một số cán bộ khác tham gia đi thực địa…

Ngày 8/2/2012, tổ kiểm kê, lập biên bản ghi nhận các thửa đất của 30 hộ dân bị ảnh hưởng trong đợt 1 và bà Hiếu phối hợp với Ban Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Lai Phước để xác định nguồn gốc đất bị thu hồi.

Theo kết luận điều tra của Công an TP Đông Hà về vụ án “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại công trình xây dựng dự án CSHTKTĐC Tây Hùng Vương: “Ông Võ Văn Tú (Chủ nhiệm), Nguyễn Văn Sự (Phó Chủ nhiệm HTX Lai Phước) và 4 đối tượng gồm: Nguyễn Thị Hằng, Nguyễn Đình Thông, Nguyễn Sắt và Võ Văn Ngữ đã thông đồng với nhau hợp thức hóa nguồn gốc đất của HTX, thành đất theo Nghị định 64/CP của Chính phủ để chiếm đoạt tiền đền bù”. Từ đây, một số nông dân, đặc biệt là bà Hằng, kêu oan vì cho rằng không thông đồng với cán bộ HTX để chiếm đoạt tiền dự án.

Bà Hằng cho biết, trong năm 2011, UBND TP Đông Hà làm thủ tục thu hồi đất lúa để phục vụ dự án. Sở TN&MT Quảng Trị có Thông báo số 844/TB-STNMT ngày 27/6/2012 với nội dung không chấp nhận việc thu hồi đất lúa này và đã gửi công văn hỏa tốc của Chính phủ đến UBND phường Đông Lương và UBND TP yêu cầu phải thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn 5617/VPCP-KTN ngày 16/8/2011, quy định UBND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương khi thu hồi đất lúa, đất rừng phòng hộ…; phải thông qua HĐND tỉnh và Bộ TN&MT xem xét trình Thủ tướng Chính phủ có ý kiến, trước khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Ngày 10/10/2012, Văn phòng UBND tỉnh Quảng Trị đã có cuộc họp với các ngành và thống nhất đề nghị UBND TP Đông Hà, UBND phường Đông Lương rà soát hiện trạng khu đất trên, gửi Sở TN&MT thẩm định trình UBND tỉnh xin ý kiến Thường trực HĐND tỉnh.

Dù chưa có ý kiến chỉ đạo của cấp thẩm quyền và đến tháng 6/2013, UBND tỉnh mới có tờ trình đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho chuyển đổi mục đích sử dụng đất và ngày 3/10/2013, Thủ tướng Chính phủ có văn bản đồng ý và chỉ đạo tỉnh thực hiện đúng quy định tại Nghị định số 42/CP khi quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất; nhưng ngày 11/12/2012, TTPTQĐ TP lại chi trả tiền đền bù cho dân tại HTX Lai Phước, mà nguồn kinh phí chi trả là “mượn trước” của đơn vị thi công dự án?

Theo bà Hằng: “Năm 2010, HTX Lai Phước chia lại ruộng cho bà con và tháng 8/2011, HTX cho các xã viên đấu thầu ruộng tại Bàu Sen (vị trí thực hiện dự án), tôi đã có ý kiến với Ban chủ nhiệm HTX là nếu đấu thầu trúng ruộng ở trên thì HTX cho bà con làm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Nghị định 64/CP và lãnh đạo HTX đã đồng ý. Tôi trúng thầu thửa số 429 với diện tích 1.012m2, do bề mặt thửa đất trước đó HTX bán cho chủ lò gạch lấy đất nham nhở, nên tôi phải đầu tư cải tạo, đào kênh dẫn nước vào ruộng để sử dụng… Tôi không hề kê khống đất lúa hay thông đồng với Ban Chủ nhiệm HTX để lừa đảo chiếm đoạt gần 97 triệu đồng như cơ quan điều tra đã quy kết cho tôi. Kết luận như vậy là oan cho tôi và không đúng với bản chất của vụ việc…”.

Ông Trần Hùng, nguyên cán bộ địa chính UBND phường Đông Lương cho biết: “Toàn bộ diện tích đất lúa liên quan trong vụ án này đã được HTX Đông Lương giao cho bà con nhân dân theo Nghị định 64/CP và các giấy tờ liên quan đến việc giao đất hiện vẫn còn lưu giữ”.

Ông Hồ Đại Nam, Chánh Văn phòng Tỉnh ủy Quảng Trị cho biết: “Tỉnh ủy đã nhận được đơn thư, hồ sơ kêu oan trước kết luận điều tra của Công an TP Đông Hà của các nông dân liên quan trong vụ án trên. Bí thư Tỉnh ủy đã có chỉ đạo chuyển đơn thư của các nông dân đến các cơ quan chức năng xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật”.

Đầu tháng 1/2015, Viện KSND TP Đông Hà có quyết định truy tố bị can: Dương Thị Minh Hòa, Nguyễn Thị Hiếu và Trần Hùng (cán bộ địa chính phường Đông Lương về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” cùng 5 nông dân là Nguyễn Thị Hằng, Võ Văn Tú, Võ Văn Ngữ, Nguyễn Sắt và Nguyễn Đình thông về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Dư luận cho rằng, khi chưa làm sáng tỏ những uẩn khúc nêu trên, một số nông dân bị truy tố một mực kêu oan và họ đang chờ một sự phán quyết công bằng, đúng pháp luật của cơ quan chức năng.

Ngọc Phó