Mặt bằng nhà xưởng của Cty Vĩnh Phát trong quyết định thu hồi đất. Ảnh: Trúc Lâm

7 lần điều chỉnh phương án bồi thường

Cty Vĩnh Phát sở hữu thửa đất bị ảnh hưởng bởi dự án trên từ năm 2007. Đến ngày 29/7/2014, Cty mới chính thức được nhận Quyết định số 3552 ngày 21/12/2012 của UBND tỉnh Bình Dương về việc thu hồi đất để thực hiện Dự án Bến xe miền Đông mới, tuyến Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên và mở rộng Xa lộ Hà Nội.

Tiếp xúc với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Lương, Giám đốc Cty Vĩnh Phát bức xúc: Từ năm 2010, dù không hề nhìn thấy quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh Bình Dương nhưng nhiều lần được thông báo về việc kiểm kê đất và tài sản. Cụ thể: Ngày 10/11/2010, Cty nhận được Thông báo số 1630 của UBND thị xã Dĩ An về việc kiểm kê đất và tài sản trên đất thuộc dự án bồi thường giải phóng mặt bằng, thu hồi đất dọc Xa lộ Hà Nội trên địa bàn tỉnh Bình Dương để tạo quỹ đất xây dựng tuyến Metro - Suối Tiên.

Ngày 14/4/2011, Cty và tổ công tác tiến hành kiểm kê đất đai và tài sản trên đất để thực hiện 2 dự án: Dự án xây dựng Bến xe miền Đông mới và dự án xây dựng tuyến Metro - Suối Tiên. Trước các văn bản này, Cty Vĩnh Phát đã nhiều lần gửi đơn khiếu nại (KN). Tuy nhiên, Cty không nhận được bất kỳ văn bản nào thụ lý, trả lời theo qui định của pháp luật.

Điều đặc biệt là dù không được thụ lý giải quyết theo qui định của luật, nhưng ngày 11/8/2014, Phòng Tiếp công dân của UBND tỉnh Bình Dương lại ban hành Phiếu hướng dẫn số 147 cho Cty Vĩnh Phát với nội dung: Căn cứ khoản 6, Điều 11, Luật KN năm 2011 thì thời hiệu, thời hạn KN đối với Quyết định số 3552 ngày 21/12/2012 của UBND tỉnh đã hết. Do đó, Phòng Tiếp công dân trả lời, hướng dẫn bà Nguyễn Thị Lương và đề nghị thực hiện Quyết định số 3552 đã có hiệu lực thi hành.

Trong đơn gửi Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương, bà Lương khẳng định: “Chúng tôi rất bức xúc khi nhận văn bản này và không đồng ý vì nó vi phạm nghiêm trọng qui định của pháp luật”. Bởi lẽ, 17 giờ ngày 29/7/2014, Cty Vĩnh Phát mới được nhận Quyết định số 3552 về việc thu hồi đất nói trên. Cũng trong đơn này, bà Lương đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương xem xét, giải quyết KN của Cty Vĩnh Phát theo thẩm quyền hoặc chuyển cho Cơ quan điều tra làm rõ những “biên bản” được lập trái luật, không phù hợp về thời gian nhằm ngụy tạo, che đậy những hành vi sai trái của tổ chức, cá nhân có liên quan.

Trong khi Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương chưa ban hành quyết định giải quyết KN của Cty Vĩnh Phát, các cơ quan chức năng của thị xã Dĩ An, cụ thể là Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án Xa lộ Hà Nội - Bến xe miền Đông mới và tuyến Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên (viết tắt là Hội đồng Bồi thường) đã liên tục điều chỉnh trị giá các hạng mục được bồi thường. Đến nay, việc đền bù giải phóng mặt bằng với Cty Vĩnh Phát đã được điều chỉnh tại 7 quyết định khác nhau, trong đó có 4 quyết định bồi thường về đất, 3 quyết định bồi thường về tài sản. Thời gian để ban hành các văn bản này cũng kéo dài liên tục trong hơn 1 năm (từ 5/4/2013 đến 9/7/2014).

Đáng nói là từ quyết định đền bù đầu tiên (số 1448 ngày 5/4/2013) đến khi cộng đủ 7 quyết định (lần gần đây nhất là Quyết định số 3358 ngày 9/7/2014), số tiền đền bù của Cty Vĩnh Phát đã từ trên 52 tỷ đồng lên đến 125,1 tỷ đồng!

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương phải giải quyết KN

Do không nhận được câu trả lời của Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương, Cty Vĩnh Phát liên tiếp gửi đơn đến các cơ quan Trung ương, trong đó có Thanh tra Chính phủ.

Trụ sở Tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà nước đã có nhiều văn bản đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo cơ quan chức năng xem xét, giải quyết, trả lời công dân theo qui định của Luật KN và thông báo kết quả giải quyết về Trụ sở.

Mới đây, ngày 28/11, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về việc giao UBND tỉnh Bình Dương giải quyết KN của Cty Vĩnh Phát theo thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Trở lại với nhiều đơn thư đến Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương, Cty Vĩnh Phát cho biết: Cty có thu thập được bản fax các Quyết định của UBND tỉnh Bình Dương là Quyết định số 4079 ngày 29/12/2011 về việc phê duyệt đơn giá bồi thường về đất, ban hành trước cả Quyết định thu hồi đất số 3552. Sau đó, lại nhận được bản fax Quyết định số 491 ngày 4/3/2013 về việc phê duyệt điều chỉnh, bổ sung chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án. Điều đó khiến Cty nhầm lẫn, khó khăn trong KN, không thể đưa ra nội dung KN tối ưu để bảo vệ quyền lợi của mình. Tất cả những sai sót nói trên xuất phát từ việc UBND thị xã Dĩ An không thực hiện đúng trình tự thủ tục.

Mặt khác, việc UBND tỉnh Bình Dương áp giá bồi thường không sát với qui định tại Điều 33, Nghị định 84/NĐ-CP, không tính đến giá trị gia tăng của đất theo qui định, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của Cty.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trước đề nghị quyết liệt của Cty Vĩnh Phát đồng thời thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của các cơ quan Trung ương, gần đây nhất, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Trần Văn Nam đã ban hành Văn bản số 3770 ngày 29/10/2014 giao Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND thị xã Dĩ An thẩm tra, xác minh, làm rõ nội dung KN của bà Nguyễn Thị Lương liên quan đến việc công bố Quyết định số 3552 về việc thu hồi đất của Cty Vĩnh Phát. Đồng thời, đo đạc, kiểm tra lại diện tích của Cty đang sử dụng thực tế và tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh giải quyết theo qui định.

Ông Nam cũng giao UBND thị xã Dĩ An chỉ đạo các cơ quan chuyên môn thẩm tra, xác minh làm rõ nội dung KN và yêu cầu của Cty về những vấn đề liên quan đến bồi thường về đất và tài sản; xem xét giải quyết theo thẩm quyền.

Làm việc với PV Báo Thanh tra, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Trần Văn Nam cho biết: Áp lực giải phóng mặt bằng đối với dự án tuyến Metro số 1 là rất lớn. Cá nhân ông rất quan tâm đến các KN của Cty Vĩnh Phát. KN của Cty cũng thu hút sự vào cuộc của các phòng ban chức năng thuộc UBND thị xã Dĩ An. Thậm chí, cả Bí thư Thị ủy cũng xuống tận nơi vận động doanh nghiệp chấp hành. Tuy nhiên, ông cũng chưa được Sở Tài nguyên và Môi trường báo cáo về việc thực hiện chỉ đạo nói trên.

Cũng theo ông Nam, việc thu hồi đất của 3 dự án tại 1 quyết định nói trên không ảnh hưởng đến quyền lợi của doanh nghiệp. Ông Nam hứa sẽ nghiêm túc xem xét các KN của Cty Vĩnh Phát, xử lý nghiêm các sai phạm nếu có. Nếu sai, ông sẵn sàng nhận lỗi trước doanh nghiệp.

Rõ ràng, việc đảm bảo tiến độ thực hiện dự án Metro Suối Tiên - Bến Thành trước các nhà đầu tư là trách nhiệm của chính quyền tỉnh Bình Dương. Tuy nhiên, việc đảm bảo sự đúng đắn của pháp luật và quyền lợi của doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn cũng là trách nhiệm của đơn vị này.

Chúng tôi sẽ trở lại với những thông tin cụ thể về 3 dự án nói trên và những bất thường trong triển khai thực hiện của địa phương này để bạn đọc theo dõi.

Thúy Nhài - Trúc Lâm