Cửa sổ nhà bếp của gia đình bà Lương bị bịt lại vì gia đình bà Tuân đang sử dụng phần đất trên lưng cống thoát nước. Ảnh: Nam Hà

Bị xử thua sau 13 năm khiếu kiện 

Bà Đỗ Thị Lương trình bày, vợ chồng bà là cán bộ của Xí nghiệp Cung ứng Vật tư – Vận tải (nay là CTCP 43). Năm 1989, công đoàn Xí nghiệp có tổ chức đứng ra lo đất cho công nhân viên bằng nguồn kinh phí do cán bộ, công nhân viên đóng góp toàn bộ chi phí. Gia đình bà được quyền sử dụng đất nền số 40 của Khu cư xá CO.

Ngoài ra, gia đình bà đồng thời được sử dụng, quản lý đường ống cống, đất làm cống và tiền làm đường cống đằng sau nhà là do gia đình tự bỏ ra làm. Mỗi gia đình trong Khu cư xá CO được quản lý 1m từ mép đường ống cống trở ra và tự sửa chữa đường ống cống khi bị hư hỏng.

Bà Lương cho biết: Gia đình bà Phan Thị Thanh Tuân đã mua nhà số 54C Cư xá Ụ Tàu, phường 25, quận Bình Thạnh. Mặc dù đất của 2 gia đình nằm quay lưng vào nhau nhưng lại thuộc 2 dự án khác nhau. Hệ thống ống cống đằng sau nhà bà Lương là phục vụ cho dự án Cư xá CO trước đây, không hề kết nối, hay liên quan tới dự án Cư xá Ụ Tàu.

Năm 2004, nhà bà Tuân sửa chữa, xây nhà tạm trổ cửa vượt ranh giới lấn chiếm đất trên đường cống phía sau nhà bà Lương... Gia đình bà Lương đã làm đơn khởi kiện vụ việc gửi TAND quận Bình Thạnh để yêu cầu hộ bà Tuân xây bít cửa sau hướng ra phía đường cống, tháo dỡ toàn bộ lan can lầu 1 lấn ra đường cống, đập bỏ bức tường xây trên đường cống…

Kết quả qua hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, tòa đã bác yêu cầu gia đình bà Lương. Bức xúc trước kết quả của 2 phiên tòa, gia đình bà Lương đã làm đơn gửi TAND Cấp cao tại TP HCM đề nghị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án phúc thẩm.

Tại Thông báo số 149/TB ngày 17/6/2016, TAND cấp cao tại TP HCM đã cho rằng không có căn cứ để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án dân sự số 559/2013/DS-PT ngày 22/4/2013 của TAND TP HCM. 

Đề nghị TAND cấp cao xem xét lại vụ việc 

Căn cứ theo hồ sơ thu thập và 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm, Báo Thanh tra nhận thấy tại 2 cấp xét xử đã bỏ qua một số tình tiết quan trọng, có dấu hiệu vi phạm thủ tục tố tụng cần được xem xét lại. Cụ thể:

Thứ nhất, cả 2 cấp xét xử đều căn cứ vào Công văn số 1920/UBND của UBND quận Bình Thạnh trả lời đơn của bà Lương để khẳng định vào tháng 7/1996, bà Phan Thị Thanh Tuân sửa chữa, xây dựng nhà không phép, hành vi xây dựng không phép của bà Tuân vào tháng 7/1996 (trước khi có Quy chuân xây dựng Việt Nam ban hành), do đó phần ban công lấn chiếm trên của bà Tuân được tồn tại.

Tuy nhiên, hội đồng xét xử đã không yêu cầu UBND quận Bình Thạnh cung cấp bằng chứng về việc xây dựng không phép của gia đình bà Tuân như biên bản vi phạm hành chính hoặc quyết định xử phạt vi phạm hành chính để làm bằng chứng mà chỉ căn cứ theo một “công văn” trả lời đơn (mang tính truyền đạt thông tin - PV) chứ không phải là một quyết định hành chính. Điều này cho thấy, việc sử dụng Công văn số 1920/UBND để làm cơ sở xét xử có dấu hiệu chưa đảm bảo tính pháp lý của chứng cứ, cần được xem xét lại.

Thứ hai, Tòa căn cứ vào Công văn số 1100/UBND-QLĐT ngày 1/7/2011 của UBND quận Bình Thạnh để bác yêu cầu quyền quản lý đường cống của gia đình bà Lương, vì tại văn bản này, quận Bình Thạnh khẳng định hệ thống cống thoát nước là do quận Bình Thạnh quản lý.

Đối với vấn đề này, tại Biên bản làm việc ngày 23/1/2013 và Biên bản làm việc ngày 6/6/2013 giữa đại diện CTCP 43, UBND phường 25 và phòng Quản lý Đô thị, phía CTCP 43 khẳng định công ty chưa tiến hành bàn giao hệ thống thoát nước cho cơ quan Nhà nước quản lý, phần đất đặt cống của công ty và kinh phí làm cống thoát nước do người dân tự góp…

Đáng chú ý, mới đây, bà Lương đã cung cấp thêm Công văn số 645/UBND-QLĐT ngày 25/4/2013 của UBND quận Bình Thạnh trả lời đơn gia đình bà Lương đối với việc xem xét lại nội dung Công văn số 1100/UBND-QLĐT. Trong đó có một tình tiết rất quan trọng: “Theo các văn bản hướng dẫn của Sở Giao thông Vận tải, hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án đều thuộc thẩm quyền quản lý của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (đối với dự án này thuộc thẩm quyền của UBND quận Bình Thạnh). Mặc dù hiện nay, chủ đầu tư dự án (CTCP 43 - PV) chưa thực hiện bàn giao hạ tầng kỹ thuật cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quản lý theo quy định”.

Từ những thông tin trên có thể thấy: UBND quận Bình Thạnh đã căn cứ theo “các văn bản” hướng dẫn nhưng lại không thể trình bày cụ thể là văn bản hướng dẫn nào, ban hành vào thời điểm nào để làm căn cứ pháp lý khẳng định quyền quản lý hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án. Việc viện dẫn, căn cứ vào các văn bản chung chung, không rõ ràng, cụ thể như trên liệu có đủ sức thuyết phục trước tòa và người dân?

Ngoài ra, tại Công văn số 645/UBND-QLĐT, UBND quận Bình Thạnh cũng đã khẳng định CTCP 43 chưa thực hiện bàn giao hạ tầng kỹ thuật cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quản lý theo quy định.

Từ những phân tích nêu trên, có thể nhận định việc 2 cấp xét xử coi Công văn số 1100/UBND-QLĐT của UBND quận Bình Thạnh như là một bằng chứng hợp pháp để bác yêu cầu của gia định bà Lương có dấu hiệu của việc đánh giá chưa toàn diện chứng cứ vụ việc.

Trước luật pháp thì các tổ chức, cá nhân đều có quyền bình đẳng như nhau. Vì thế, các bằng chứng, văn bản được UBND quận Bình Thạnh hay CTCP 43 ban hành đều cần được xem xét công bằng. Tuy nhiên, 2 cấp xét xử chưa xem xét những văn bản của CTCP 43 về việc chưa bàn giao phần đất cống cho chính quyền quản lý.

Báo Thanh tra đề nghị TAND Cấp cao tại TP HCM xem xét lại những tình tiết nêu trên của vụ án. Nếu đủ cơ sở thì chấp nhận đơn đề nghị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án dân sự số 559/2013/DS-PT ngày 22/4/2013 của TAND TP HCM.

Nam Hà