Trường mầm non thôn Đất Đèn, xã Cam Đường xây xong rồi bỏ hoang. Ảnh: Trần Quý

Dự án (DA) xây dựng khu tái định cư nông thôn Đất Đèn, xã Cam Đường do UBND TP Lào Cai làm chủ đầu tư. Đại diện chủ đầu tư là Ban Quản lý (BQL) DA quản lý điều hành các công trình xây dựng cơ bản TP, tổng mức đầu tư được quyết toán 30,457 tỷ đồng.

DA được triển khai xây dựng từ năm 2011 với 3 công trình (27 lô đất tái định cư, trường mầm non và trường tiểu học) nhằm tạo mặt bằng, bố trí, sắp xếp tái định cư cho các hộ dân nằm trong phạm vi phải di chuyển để xây dựng đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai. Năm 2013 người dân về đây tái định cư.

Thế nhưng, DA chỉ mới đưa vào sử dụng được 7 tháng đã xảy ra sự cố sụt, trượt đất khiến nhiều hộ dân phải di dời khẩn cấp. Hai trường học vừa mới xây dựng xong thì tường bị đổ và xuất hiện nhiều vết nứt. Hiện, các thiết bị điện, vệ sinh bị tháo dỡ, trần sập, các hạng mục khác đang xuống cấp nghiêm trọng và bỏ hoang từ đó đến nay.

DA cấp nước sinh hoạt thôn Đất Đèn + Tát 2 + Sơn Cánh xã Cam Đường, do UBND xã Cam Đường làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư được quyết toán 2,881 tỷ đồng. Tháng 4/2015 công trình được đưa vào sử dụng (nguồn I thôn Đất Đèn + Tát 2), nhưng chỉ được một thời gian ngắn thì công trình “hết nước”. Tháng 10/2015 đưa vào sử dụng (nguồn II thôn Sơn Cánh) nhưng không có giọt nước nào và dự án “đắp chiếu” từ đó đến nay.

Kết luận thanh tra số 02/KL-TT ngày 10/5/2018 của Thanh tra tỉnh Lào Cai đã chỉ ra nhiều sai phạm, tồn tại trong việc đầu tư xây dựng hai DA này.

Đối với DA xây dựng khu tái định cư nông thôn Đất Đèn, xã Cam Đường, trong quá trình lựa chọn địa điểm đầu tư chưa nghiên cứu lường hết hậu quả khi có thiên tai xảy ra. Do đó, khi đầu tư xong công trình sử dụng được một thời gian (khoảng 1 năm) thì hai công trình trường mầm non và trường tiểu học phải dừng việc dạy và học; 7 hộ dân phải di chuyển, 20 lô đất dự kiến tái định cư chưa được sử dụng; hạ tầng điểm cuối tuyến đường T2, T3, kè chắn đất mặt bằng bị hư hỏng do sụt trượt ta luy dương.

Đối với DA cấp nước sinh hoạt thôn Đất Đèn + Tát 2 + Sơn Cánh xã Cam Đường, do xác định điểm đầu tư (chọn nguồn nước), quy mô đầu tư, giải pháp xây dựng không phù hợp, chưa tham khảo ý kiến của nhân dân khi chọn địa điểm đầu tư dẫn đến việc đầu tư xong công trình không phát huy hiệu quả. Trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư, UBND xã Cam Đường và Trưởng BQLDA là Chủ tịch xã Cam Đường giai đoạn 2011 - 2015.

Với những sai phạm, tồn tại được chỉ ra trong Kết luận thanh tra, đối với DA tái định cư, Thanh tra tỉnh Lào Cai yêu cầu UBND TP Lào Cai tiếp tục theo dõi vết nứt và các hạng mục công trình của DA theo Văn bản số 4188/UBND-QLĐT ngày 21/9/2015 của UBND tỉnh. Sau đó đưa ra phương án khắc phục hạ tầng, mặt bằng, sử dụng đất để công trình phát huy hiệu quả.

Đối với 2 công trình trường mầm non và trường tiểu học phải giao cho 1 đơn vị quản lý bảo vệ tài sản, công trình. Hoàn thiện thủ tục giấy tờ về đất, tài sản trên đất, tổ chức đấu giá hoặc cho thuê mặt bằng, công trình để tránh lãng phí.

Đối với DA cấp nước sinh hoạt, Thanh tra tỉnh Lào cai yêu cầu UBND xã Cam Đường và UBND TP Lào Cai khảo sát, đánh giá thực trạng, xem xét đề xuất phương án cải tạo để tìm nguồn nước khác khai thác sử dụng tránh lãng phí, nếu không cải tạo được thì thực hiện thanh lý thu hồi vốn theo quy định đối với nguồn I thôn Đất Đèn + Tát 2.

Đối với nguồn II thôn Sơn Cánh, đề nghị UBND xã Cam Đường giải quyết dứt điểm tranh chấp nguồn nước với hộ dân đang cắt ống xả nước xuống ao, xuống ruộng gần bể điều tiết để công trình phát huy hiệu quả.

Xử lý về hành chính, Thanh tra tỉnh Lào Cai yêu cầu UBND TP Lào Cai thành lập Hội đồng xem xét kiểm điểm trách nhiệm buông lỏng quản lý tài sản của tổ chức, cá nhân có liên quan đối với 2 công trình trường mầm non và trường tiểu học thôn Đất Đèn.

Dự án cấp nước sinh hoạt thôn Đất Đèn + Tát 2 + Sơn Cánh xã Cam Đường xây xong rồi bỏ hoang. Ảnh: Trần Quý

Đối với DA cấp nước, đề nghị UBND TP Lào Cai lập Hội đồng xem xét kỷ luật trách nhiệm về Đảng, trách nhiệm về chính quyền đối với Chủ tịch UBND xã Cam Đường giai đoạn 2011 – 2015 và BQLDA cấp nước sinh hoạt thôn Đất Đèn + Tát 2 + Sơn Cánh xã Cam Đường.

Giao Sở Xây dựng tiến hành xử phạt Cty Cổ phần Tư vấn xây dựng Hùng Mạnh, đơn vị tư vấn khảo sát, thiết kế, lập báo cáo kinh tế kỹ thuật theo Khoản 2, Điều 24, Nghị định số 121/2013/NĐ-CP ngày 10/10/2013 do vi phạm quy định về khảo sát.

Dư luận đặt câu hỏi, vì sao DA tái định cư có nhiều sai phạm mà không thấy cơ quan thanh tra đề cập đến trách nhiệm của chủ đầu tư (UBND TP Lào Cai) và đại diện chủ đầu tư (BQLDA quản lý điều hành các công trình xây dựng cơ bản TP) và liệu các cơ quan chức năng có tìm ra các giải pháp để đưa hai DA nêu trên vào sử dụng, hay số tiền 33,338 tỷ đồng lại tan thành mây khói?

Ngô Khuyên