Học tập mô hình trồng su su hái ngọn của Công ty Vạn Thành, nhiều hộ dân xóm Biệng đã trồng su su, đem lại thu nhập cao. Ảnh: Hồng Bài

Giám đốc Trần Lệ cho biết, tháng 8/2009, Công ty Vạn Thành triển khai mô hình trồng su su hái ngọn và lấy quả. Mô hình này được công ty giao cho 3 hộ, gồm: Hộ ông Đinh Văn Long 3,3ha; Nguyễn Ngọc Quang 1,8ha; Dương Văn Bão 5ha. Đây là loại cây trồng mới trên đất vùng cao huyện Tân Lạc. Ngay từ vụ đầu tiên, cây su su hái ngọn đã đem lại hiệu quả kinh tế cao, hơn hẳn các loại cây trồng khác mà người dân xã Quyết Chiến đã từng canh tác trước đây.

Đến năm 2011, nhiều hộ gia đình ở xóm Biệng và các xóm khác trong xã Quyết Chiến đã học tập được kinh nghiệm, kỹ thuật trồng su su hái ngọn từ 3 hộ nói trên. Đến nay, cây su su đã chiếm ưu thế chủ lực trong cơ cấu cây trồng ở xóm Biệng.

Cùng với cây su su, Công ty Vạn Thành giao 2ha đất cho Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển hoa cây cảnh, Viện Nghiên cứu Rau, hoa, quả Trung ương. Hiện Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển hoa cây cảnh đang trồng thử nghiệm một số loại hoa như: Địa lan, Hồ điệp, Vũ nữ, Cátlaya, Hồng môn và một số loại cây, hoa khác.

Mới đây, Công ty Vạn Thành hợp tác với Viện Nghiên cứu Y - Dược học cổ truyền Tuệ Tĩnh, triển khai đề tài trồng thử nghiệm 3 loại cây thuốc quý là: Ba kích, Đương quy, Giảo cổ lam, trên diện tích 6ha.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai dự án sản xuất rau, hoa quả, giống cây trồng công nghệ cao tại xóm Biệng, Công ty Vạn Thành đã vi phạm một số điều của Luật Đầu tư.

Căn cứ nội dung Kết luận thanh tra số 2072/KL-SKHĐT ngày 26/12/2012 của Sở Kế hoạch và Đầu tư Hòa Bình về công tác chấp hành chính sách, pháp luật của Công ty Vạn Thành, ngày 26/3/2013, UBND tỉnh Hòa Bình đã có Văn bản số 240/UBND-NNTN về việc chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư sản xuất rau, hoa quả, giống cây trồng công nghệ cao tại xã Quyết Chiến, huyện Tân Lạc do Công ty Vạn Thành làm chủ đầu tư.

UBND tỉnh Hòa Bình mới ra văn bản, giao cho các cơ quan chức năng của tỉnh tiến hành triển khai các thủ tục như: Thu hồi giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư; thu hồi đất đã giao cho Công ty Vạn Thành; Cục Thuế rà soát, tính toán, xử lý truy thu các khoản thuế năm 2010 - 2011. Tuy nhiên, UBND tỉnh Hòa Bình chưa ra quyết định thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của Công ty Vạn Thành. Như vậy, Công ty Vạn Thành vẫn đang là chủ sử dụng hợp pháp 315.516m2 đất đã được UBND tỉnh Hòa Bình cấp trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số U982604.

Lý là thế. Luật là thế. Nhưng trong 2 ngày 11 - 12/3/2013, hàng chục người dân xóm Biệng đã ồ ạt vào vườn su su của 3 hộ Dương Văn Bão, Đinh Văn Long, Nguyễn Ngọc Quang, dùng dao cắt gốc su su, tự chia nhau đất và dọn đất trồng ngô.

3,3ha vườn su su của hộ ông Long đã thành vườn ngô của người dân xóm Biệng. Ảnh: Hồng Bài

Ông Đinh Văn Long cho biết, gia đình vừa hết hạn hợp đồng trồng su su hái ngọn, thời hạn 3 năm (2009 - 2012) với Công ty Vạn Thành, đang làm thủ tục ký tiếp hợp đồng và thay lứa su su mới thì bị người dân xóm Biệng ngang nhiên vào vườn phá dàn, chặt gốc su su, phá hàng rào. Sau đó, những người dân này tự chia nhau đất để trồng ngô như thể đó là đất của gia đình họ. Một số vườn su su của gia đình ông Long đang mọc xanh tốt thì được những người dân này "ưu ái" để lại gốc, nhưng lại vặt hết ngọn đem đi… bán.

Người dân xóm Biệng “vô tư” thu hoạch ngọn su su của Công ty Vạn Thành. Ảnh: Hồng Bài

Ông Long cho biết, trong 3 năm thực hiện mô hình, gia đình đã trồng một số loại rau chất lượng cao như su hào, cải bắp, đậu và su su hái ngọn, su su lấy quả. Kết quả cho thấy, cây su su hái ngọn cho hiệu quả kinh tế cao nhất, trong 3 năm, gia đình thu dược trên 500 triệu đồng, trừ chi phí đầu tư, còn lãi trên 100 triệu đồng. Nếu gia đình tiếp tục ký hợp đồng với Công ty Vạn Thành trồng su su hái ngọn, thì mỗi năm thu được không dưới 100 triệu đồng lãi. Bây giờ hơn 3 ha su su đã thành vườn ngô của dân xóm Biệng. Họ đã phá, chiếm vườn su su gia đình, lấy đất Công ty Vạn Thành một cách công khai. Để rồi, hơn 10ha đất Công ty Vạn Thành trồng su su xanh tốt ngày nào, nay đã là vườn ngô của dân xóm Biệng.

Anh Nguyễn Quốc Đạt, cán bộ quản lý trại hoa xót xa: Vườn hoa của Trung tâm rộng 2ha, khu nhà trồng hoa được xây dựng kiên cố, hiện đại, khoa học. Hiện Trung tâm đang trồng, chăm sóc 16.000 cây hoa Địa lan, 5.000 cây hoa Vũ nữ, 1.000 cây hoa Cátlaya và một số loại hoa khác. Hoa phát triển rất tốt. Trung tâm dự kiến xây dựng thêm nhà vòm, nhân rộng các loại hoa quý. 

Nhà vòm ươm hoa trống không. Ảnh: Hồng Bài

Bỗng nhiên, vào buổi sáng ngày 11/5/2013, khoảng hơn 40 người dân xóm Biệng ồ ạt kéo nhau vào khu ươm hoa, rồi chia thành từng nhóm tràn vào các nhà vòm, chuyển tất cả hoa trong nhà để ra ngoài bãi cỏ, trên đường vào khu vườn hoa. Nhìn họ lôi những bình hoa trên đất mà xót. Trung tâm báo UBND xã, gọi điện báo Công an huyện Tân Lạc, UBND huyện Tân Lạc lên can thiệp, giúp đỡ Trung tâm.

Có điều, khi lãnh đạo UBND huyện, lực lượng Công an huyện có mặt, yêu cầu người dân dừng ngay hành vi xâm hại tài sản của Trung tâm vì đây là hành vi phạm pháp, thì những người dân này "phá" càng hăng. Đến cuối giờ chiều cùng ngày, hơn 6.000 cây hoa Địa lan, toàn bộ 5.000 cây hoa Vũ nữ và 1.000 cây hoa Cátlaya đã “được” hơn 40 người dân xóm Biệng đưa ra xếp thành đống trên khắp bãi cỏ. 

Hoa bị đưa ra ngoài trời héo quắt. Ảnh: Hồng Bài

Ôm cây hoa trên tay, anh Đạt than phiền: Đây là những loài hoa này rất nhạy cảm với thời tiết. Chỉ 2 - 3 ngày không được che đậy tránh mưa, kín nắng thì lá sẽ bị táp, héo và chết lụi. Mới chỉ qua 1 đêm mà hàng nghìn cây hoa đã rũ lá. Khả năng để cứu được toàn bộ số cây hoa bị đưa ra khỏi nhà vòm là rất khó.

Hàng nghì cây hoa địa lan bị người dân chất đống ngoài trời đang chết dần. Ảnh: Hồng Bài

Với thời giá hiện nay, 1 cây hoa Cátlaya trên dưới 70.000 đồng, 1 cây hoa Địa lan trên 70.000 đồng, hoa Vũ nữ trên 40.000 đồng/cây. Không tính công đầu tư, chăm sóc, ước tính Trung tâm sẽ bị thiệt hại không dưới 1 tỷ đồng.

Không chỉ tàn phá hoa như tàn phá cỏ dại, những người dân xóm Biệng còn tuyên bố: Nếu Trung tâm không chuyển cây, tháo nhà vòm đi nơi khác, trả đất cho dân, thì dân sẽ tiếp tục “cưỡng chế”.

Đây là trường hợp hy hữu xảy ra ở tỉnh Hòa Bình. Vì sao người dân xóm Biệng lại phá tài sản, lấy đất của Công ty Vạn Thành? PV Báo Thanh tra sẽ tiếp tục tìm hiểu, xác minh và thông tin đến bạn đọc.

Hồng Bài