Đường ống dẫn nước thải của Công ty cổ phần Giấy Rạng Đông, đi qua vườn cây ăn quả, hoa màu của người dân (ảnh chụp ngày 28/1/2021). (Ảnh: Minh Châu-TTXVN)

Theo quy trình được phê duyệt trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường do Ủy ban Nhân dântỉnh Khánh Hòa cấp cho dự án “Đầu tư thay thế dây chuyền sản xuất giấy các tông từ phế liệu hoặc bột giấy” của Công ty cổ phần giấy Rạng Đông năm 2017, có trụ sở tại thôn Phước Tuy, xã Diên Phước, huyện Diên Khánh (Khánh Hòa), nước thải sau khi được xử lý qua hệ thống và đưa vào hồ điều hòa mới được thải ra hệ thống kênh mương thủy lợi.

Tuy nhiên, trên thực tế Công ty cổ phần giấy Rạng Đông đã xả thải trực tiếp ra môi trường, ảnh hưởng đến diện tích đất trồng hoa màu của người dân xung quanh và khu vực giáp sông Cái.

Người dân của xã Diên Phước đã nhiều lần bắt gặp đơn vị này xả thải trực tiếp ra môi trường trong thời gian dài nhưng chính quyền lại không biết.

Trong các ngày 27-28/1, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam có mặt tại khu vực nhà máy của Công ty cổ phần giấy Rạng Đông và ghi lại được hình ảnh nhà máy này xả nước thải vào diện tích trồng mía, cam, đu đủ... của người dân bên cạnh nhà máy và khu đất trống phía sau nhà máy, cạnh sông Cái.

Qua tìm hiểu tại hiện trường, phóng viên thấy đơn vị này đã dùng hệ thống dây dẫn có đường kính khoảng 20cm, chiều dài hàng trăm mét, chắp nối từ khu vực sản xuất của nhà máy ra các thửa ruộng của người dân để xả thải.

Còn khu vực phía sau nhà máy (giáp sông Cái) có một cống thoát nước từ trong nhà máy ra khu đất trống. Khu vực này ẩm ướt với lớp đất bùn dày và được phủ lên bằng cây dại.

Anh T.T, người dân thôn Phước Tuy 2, xã Diên Phước cho biết nhiều lần anh và các hộ dân ở đây chứng kiến Công ty cổ phần giấy Rạng Đông xả nước thải trực tiếp ra môi trường; nhiều lần kiến nghị với chính quyền và tại các buổi tiếp xúc cử tri nhưng không có gì thay đổi. Nhiều năm nay, công ty này vẫn ngang nhiên để vòi xả thải trên các ruộng của người dân.

Khi được hỏi tại sao nhiều năm nay chứng kiến công ty xả thải mà người dân chỉ ý kiến, không có động thái gì, anh T.T cho biết, người dân sợ bị phía công ty trả thù nên đành bất lực nhìn hoa màu khô héo, thậm chí là chết, không tiêu thụ được vì tiểu thương cũng lo ngại về độ an toàn thực phẩm...

“Mỗi lần họ xả thải là người dân đều thấy mùi hôi, khó chịu lắm. Họ xả cả nước và bùn đen. Người dân biết nhưng không dám lên tiếng vì sợ. Ai mà lội vào nước này thì nổi mụn, ngứa, dị ứng. Dân chúng  cũng muốn chính quyền đưa ra kiến nghị, yêu cầu công ty ngừng xả thải, phải xử lý để hóa chất độc hại không phát tán ra môi trường, ảnh hưởng người dân,” anh T.T bức xúc nói.

Chị V.T.H một người dân của thôn Phước Tuy 2 cho biết, trước đây người dân dùng nước giếng nhưng mấy năm nay nhiều hộ đã phải lắp nước máy vì nước giếng màu đen và có mùi hôi. “

Cách đây mấy năm, người dân vẫn dùng giếng, mặc dù biết là nước ô nhiễm. Sau này, vì nặng mùi nên dần dần người dân mua nước máy về dùng, nhưng mà không phải nhà nào cũng có điều kiện lắp hệ thống cấp nước,” chị H chia sẻ.

 Công ty cổ phần Giấy Rạng Đông được thành lập từ năm 1995, có tổng diện tích trên 27.000 m2, với công suất thiết kế 12.000 tấn/ năm. (Ảnh: Minh Châu/TTXVN)

Ông V.V.L cho biết chỉ riêng ở thôn Phước Tuy 2 có hơn 400 hộ với hơn 700 khẩu, trong đó trên 80% hộ dân bị ảnh hưởng. Chưa kể đến các hộ dân ở các thôn khác, nhất là vào thời điểm cao điểm công ty xả nhiều, nước thải chảy xuống cả các thôn khác trong xã và khu vực giáp với xã Diên Lạc (huyện Diên Khánh).

Không những vậy, nhiều người dân cũng lo ngại vì sông Cái đi qua địa phận xã Diên Phước là thượng nguồn, phía hạ nguồn còn hàng chục nghìn người dân vẫn đang sử dụng nước sinh hoạt được xử lý từ nguồn sông Cái.

Trước tình hình trên, phóng viên đã làm việc với Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Diên Phước Nguyễn Đức Phú. Ông Phú xác nhận tháng 12/2020, cử tri của xã Diên Phước đã có phản ánh tới đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh về việc sản xuất, chế biến giấy của Công ty cổ phần giấy Rạng Đông gây ảnh hưởng đến môi trường. Song, ông Phú cho rằng người dân có ý kiến nhưng không có bằng chứng...

Để làm rõ hơn về việc dự  án “Đầu tư thay thế dây chuyền sản xuất giấy các tông từ phế liệu hoặc bột giấy” của Công ty cổ phần giấy Rạng Đông, phóng viên đã làm việc với ông Bùi Minh Sơn, Phó Chi cục trưởng Chi cục môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường.

Ông Sơn cho biết Công ty cổ phần giấy Rạng Đông trước đây đã vi phạm về ô nhiễm môi trường nên Ủy ban Nhân dân tỉnh liệt vào danh sách cơ sở phải xử lý môi trường.

Đến năm 2017, công ty đầu tư hệ thống xử lý rác thải và được công nhận. Tuy vậy, công ty này nằm cạnh sông Cái nên dễ có ảnh hưởng và tác động đến môi trường. Do đó, tỉnh yêu cầu công ty đầu tư dây chuyền hiện đại và nâng cao năng suất, vừa đảm bảo môi trường và lợi ích kinh doanh.

Ông Bùi Minh Sơn khẳng định: “Theo quy trình xử lý nước thải, tất cả rác thải phải được thu gom và xử lý theo quy trình, quy chuẩn đã được phê duyệt trong hồ sơ đánh giá tác động môi trường; phải dẫn nước thải về hồ chứa sinh học rồi mới được xả ra môi trường theo quy định trong giấy phép xả thải đã được Ủy ban Nhân dân tỉnh phê duyệt. Việc xả thải trực tiếp ra môi trường đương nhiên là vi phạm.”

Công ty cổ phần giấy Rạng Đông được thành lập từ năm 1995, có tổng diện tích trên 27.000m2, với công suất thiết kế 12.000 tấn/năm.

Dự án “Đầu tư thay thế dây chuyền sản xuất giấy các tông từ phế liệu hoặc bột giấy” tại thôn Phước Tuy, xã Diên Phước, huyện Diên Khánh được Ủy ban Nhân dân tỉnh Khánh Hòa ra quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường từ ngày 30/11/2017.

Theo quyết định, trong quá trình thi công, chủ dự án phải thực hiện nghiêm túc các biện pháp bảo vệ môi trường giảm thiểu tác động xấu đến môi trường không khí, đất, nước khu vực dự án các công trình lân cận; đồng thời, thu gom và xử lý chất thải rắn đúng quy định đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường./.