Các bị cáo trước phiên sơ thẩm hôm 8/5/2014. Ảnh: Thanhnien.com.vn

Bút lục một đằng, bị cáo khai một nẻo

Theo Cáo trạng số 435/CT-VKS-P1A ngày 1/10/2013, sau khi nhận được đơn trình báo của ông Nguyễn Mậu Phú (thôn Đoài, Kim Nỗ) về việc ông Nguyễn Mậu Thuận đánh vợ mình, ông Nguyễn Đức Vọng - Trưởng Công an xã Kim Nỗ đã yêu cầu các công an viên triệu tập ông Thuận lên trụ sở xã làm việc. Trong buổi chiều ngày 30/8/2012, dưới sự chỉ đạo của ông Vọng về việc lấy cung bị đơn, một số công an viên xã này đánh đập ông Thuận khiến nạn nhân tử vong.

Trong số nhiều công an viên tham gia vụ việc, có 4 công an viên bị Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an huyện Đông Anh khởi tố, bắt giam vì tội “cố ý gây thương tích”. Tuy nhiên, sau đó tội danh được thay đổi thành “tội giết người”, vụ việc được chuyển Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội thụ lý.

Ngày 8/5/2014, TAND TP Hà Nội đã đưa các bị cáo ra xét xử. Chỉ trong buổi sáng, qua thẩm vấn, các bị cáo đã trả lời không hề có luật sư tham gia vào các buổi lấy cung, mặc dù trong hồ sơ lại thể hiện có sự làm chứng của luật sư Nguyễn Ánh Thơm (Đoàn Luật sư TP Hà Nội). Ngoài ra, có bị cáo còn khai trước tòa, lời khai trong một số bút lục không đúng sự thật mà do các điều tra viên hướng dẫn, viết sẵn, bắt ký. Tuy nhiên, TAND TP Hà Nội chỉ yêu cầu điều tra bổ sung nội dung có hay không việc có mặt của luật sư trong quá trình điều tra?

Ngày 27/6/2014, Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội đã có Kết luận điều tra bổ sung số 161/KLĐTBS/PC 45-Đ3, trong đó khẳng định: Trong quá trình điều tra vụ án, Cơ quan CSĐT đã mời luật sư Nguyễn Ánh Thơm bảo vệ quyền lợi cho các bị cáo trong giai đoạn điều tra. Ngày 1/4/2013, điều tra viên Nguyễn Toàn Thắng có mời luật sư Thơm tham gia hỏi cung các bị can theo quy định tại Điều 57 Bộ luật Tố tụng Hình sự.

Quá trình điều tra bổ sung, Cơ quan CSĐT đã cấp giấy chứng nhận người bào chữa cho các luật sư (do gia đình các bị cáo mời). Ngày 25, 26/6/2014, điều tra viên đã mời các luật sư tham gia hỏi cung. Quá trình xét hỏi, các bị can khai nhận hành vi phạm tội của mình phù hợp với nội dung diễn biến vụ án.

Có nghĩa là, bản Cáo trạng số 435 được viết trên cơ sở của kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT không có gì sai sót.

Vết “mờ” cần được lý giải

Tại phiên sơ thẩm ngày 8/5/2014, Hội đồng xét xử (HĐXX) đã yêu cầu Viện KSND điều tra bổ sung về dấu hiệu vi phạm tố tụng của Cơ quan CSĐT (không có sự hiện diện của luật sư bảo vệ các bị cáo theo quy định tại Điều 57, Bộ luật Tố tụng Hình sự). Việc điều tra này, đương nhiên của Viện KSND TP Hà Nội, nhưng thực tế, cơ quan này lại giao cho chính Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội điều tra (điều tra về dấu hiệu vi phạm của chính mình). Việc làm này không đảm bảo khách quan.

Việc trả lời trong Bản kết luận điều ra bổ sung số 161 cũng hết sức chung chung, không đưa ra được các dẫn chứng như đã mời luật sư (Thơm) chỉ định như thế nào, tham gia các buổi hỏi cung ra sao...?

Thậm chí, HĐXX chỉ yêu cầu điều tra có hay không việc tham gia của luật sư trong quá trình điều tra, thẩm vấn các bị cáo, thì các điều tra viên tiếp tục thẩm vấn thêm các bị cáo. Và để minh chứng cho việc này, các luật sư được mời cùng chứng kiến.

Tuy phiên xét xử sơ thẩm hôm 8/5/2014 mới diễn ra trong vòng một buổi sáng, ngoài dấu hiệu vi phạm tố tụng như dẫn chiếu ở trên, nhiều mâu thuẫn đã được bộc lộ khi thẩm vấn các bị cáo trước Tòa.

Cụ thể, bị cáo Tuyên (nguyên Phó trưởng Công an xã Kim Nỗ) khai rằng, trong suốt quá trình lấy cung đến khi ông Thuận bị đánh chết tại trụ sở Công an xã, đều có mặt bị cáo Kiên cùng mình.

Thực tế, sau khi tham gia hỏi cung và hành hạ ông Thuận được một lúc, Kiên đã dời khỏi trụ sở hàng giờ đồng hồ cùng một cán bộ Công an huyện Đông Anh tên là Hội đến nhà ông Nguyễn Đình Hùng, nguyên Trưởng thôn Đoài để giải quyết một việc khác. Khi quay về xã, ông Thuận đang trong tình trạng nguy kịch.

Việc bị cáo Kiên có mặt tại nhà ông Hùng là có thật. Tuy nhiên, trao đổi với chúng tôi, ông Hùng khẳng định không được Cơ quan CSĐT mời làm việc, làm rõ nội dung này.

Cùng nhóm công an viên tham gia hành hạ nạn nhân Thuận trong chiều 30/8, các bị cáo Thức, Tuyến cũng có khoảng thời gian dời khỏi trụ sở như bị cáo Kiên (đi xác minh theo lệnh của ông Nguyễn Đức Vọng). Vậy thời điểm 3 bị cáo vắng mặt, còn có ai tham gia cùng Tuyên đánh ông Thuận?

Nhiều nhân chứng cũng nhìn thấy ông Vọng xuất hiện thường xuyên tại trụ sở công an xã, thời điểm ông Thuận bị xích, đánh. Nhưng trong vụ án này, ông Vọng chỉ là người “làm chứng”. Theo thông tin chúng tôi thu thập được, trước đó ông Thuận và ông Vọng đã có mâu thuẫn. Chiều 29/8/2012, ông Vọng có mời ông Thuận lên xã giải quyết việc cưỡng chế tường rào. Tại buổi làm việc này, nhiều nhân chứng đã chứng kiến ông Vọng đe dọa “Mày thích chết lúc nào, tao cho mày chết lúc đấy”!

Và sáng ngày hôm sau, đã diễn ra cuộc cưỡng chế tường rào. Buổi chiều cùng ngày, ông Thuận bị ông Vọng ra lệnh bắt lên xã vì có thông tin gây thương tích cho người khác và bị đánh đến chết.

Nhóm PV