Tình trạng sụt lún, sạt lở bờ sông nghiêm trọng xảy ra nhiều nơi. Ảnh: Hải Yến

Không phép nhưng... hoạt động công khai rầm rộ

Có mặt tại các xã Hoà Hải và Hà Linh huyện Hương Khê, chúng tôi nhận thấy tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra công khai, trắng trợn giữa “thanh thiên bạch nhật” như muốn thách thức cơ quan chức năng. Mặc dù tại xã Hoà Hải không có mỏ cát nào được phép hoạt động nhưng bên mép sông khoảng gần 1 km đoạn chảy qua xóm 8 có 4 điểm máy hút cát nằm chềnh ềnh, liền kề đang thỏa sức hút cát từ dưới sông lên bờ mang đi tiêu thụ.

Tương tự, trên địa bàn xã Hà Linh, các điểm khai thác nhỏ lẻ cũng đang diễn ra suốt ngày đêm. Những chiếc vòi đua ra sông hút cát lậu. Các điểm nóng khai thác cát lậu đã tồn tại nhiều năm nay nhưng chính quyền địa phương đã “bất lực” trong việc xử lý vi phạm. Việc kiểm tra, xử phạt có nhưng chưa đủ sức răn đe giống như “bắt cóc bỏ đĩa” nên các điểm khai thác cát trái phép vẫn ngang nhiên hoạt động, khiến tài nguyên đang từng ngày bị khai thác cạn kiệt.

Ông Nguyễn Đình Quang, Chủ tịch UBND xã Hoà Hải thừa nhận: “Tình trạng khai thác cát trái phép tại 4 bến cát của các hộ: Bà Nghĩa, Võ Hà, Hoàng Phúc và Trần Loan diễn ra trên địa bàn nhiều năm rồi. Chính quyền địa phương phối hợp với công an huyện xử lý nhiều lần, tuy nhiên việc xử phạt gặp nhiều khó khăn vì điểm hút cát và máy móc nằm trong vườn của người dân...”.

Hàng loạt máy hút cát đang “vươn vòi” ra sông khai thác cát lậu. Ảnh: Hải Yến

Còn ông Phan Quốc Lập, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Hương Khê thừa nhận: Có tình trạng người dân khai thác cát trái phép diễn ra liều lĩnh trên địa bàn xã Hà Linh và xã Hoà Hải. Nguyên nhân để xảy ra tình trạng này là do nhu cầu sử dụng cát của nhân dân trong xây dựng dân dụng lớn. Mặt khác, lợi nhuận từ việc khai thác cát rất cao, cho nên một số đối tượng đã khai thác cát trái phép. 

"Phòng TN&MT hiện nay chủ yếu đang tập trung vào việc xử lý chất thải, mất nhiều nguồn lực và thời gian nên chưa chú trọng cho việc này. Sắp tới, chúng tôi sẽ kiên quyết xử lý không để tiếp tục diễn ra tình trạng khai thác cát bừa bãi không phép như thế này nữa".

Quy trách nhiệm cho chủ tịch xã

Liên quan đến trách nhiệm quản lý tài nguyên trên địa bàn, ông Phan Quốc Lập, Trưởng phòng TN&MT huyện khẳng định, UBND xã có đầy đủ chức năng và thẩm quyền để giải quyết tình trạng khai thác cát lậu. “Chủ tịch UBND xã với chức năng quản lý Nhà nước, tài nguyên khoáng sản trên địa bàn, trong tay có cả một hệ thống chuyên chính, cán bộ chuyên môn nên việc chủ tịch xã bao biện rằng điểm khai thác cát nằm trong đất vườn của các hộ khó xử lý, diễn ra thời gian dài là không được. Sắp tới chúng tôi sẽ mời lãnh đạo các xã lên làm việc. Chúng tôi sẽ quy trách nhiệm cho xã vì để diễn ra tình trạng khai thác cát trái phép, chứ xã không thể vô can.”, ông Lập nói.

Còn lý giải cho việc không thể xử lý dứt điểm các bến cát hoạt động trái phép, Chủ tịch UBND xã Hoà Hải Nguyễn Đình Quang cho rằng, an ninh địa phương yếu, bến cát lại nằm trong vườn của dân nên địa phương không thể giải quyết dứt điểm được mà cần có cả cấp trên. “Xã mong muốn phối hợp với UBND huyện để giải quyết dứt điểm tình trạng cát lậu”, ông Quang cho hay.

Một chiếc xe chở cát đợi sẵn trên bờ chờ “ăn cát”. Ảnh: Hải Yến 

Trong khi lãnh đạo huyện và xã đang “quy” trách nhiệm thì việc khai thác cát vẫn diễn ra rầm rộ, công khai làm ảnh hưởng đến môi trường sống của nhân dân. 

Từng đoàn xe tải vào ra chở cát làm những con đường dân sinh bị hư hỏng nghiêm trọng, tiềm ẩn tai nạn giao thông. Do khai thác cát vô tội vạ, không kiểm soát nguy cơ làm dòng chảy bị lệch khiến những ngôi nhà ven sông có thể bị “xoá sổ” bất cứ lúc nào. Đất đai, ruộng vườn bị sạt lở và xói mòn. 

Thiết nghĩ, người dân đã nhiều lần phản ánh lên các cơ quan chức năng, rất mong chính quyền các cấp nhanh chóng vào cuộc, giải quyết dứt điểm để nhân dân yên tâm sinh sống.

Hải Yến