Phần đất tranh chấp có chiều ngang 1m, dài 50m giữa nhà 5B và 4C đường Khổng Tử. Ảnh: Nam Hà

Đó là vụ tranh chấp hơn 50m² đất có chiều ngang 1m, dài hơn 50m giữa ông Chướng Kỷ Sấm, địa chỉ 5B Khổng Tử, khu Xuân Trung, thị trấn Xuân Lộc (nay là thị xã Long Khánh) và vợ chồng bà Đỗ Thị Hải, ông Trịnh Trần Lộc (nguyên là cán bộ Thị ủy Long Khánh) địa chỉ 4C Khổng Tử.

Bắt nguồn từ “2 ô văng” cửa sổ

Gia đình bà Hải, ông Lộc được Phòng Xây dựng và Quản lý nhà đất huyện Xuân Lộc lập Hợp đồng số 05/HĐN ngày 30/4/1992 cho thuê căn nhà số 4C, đường Khổng Tử để ở với diện tích 90m², diện tích sử dụng 112,5m² nằm phía phải cạnh nhà số 5B.

Ngày 24/12/1996, UBND tỉnh Đồng Nai có quyết định bán căn nhà trên cho ông Lộc và bà Hải.

Ngày 5/4/1997, UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất cho ông Lộc, bà Hải với diện tích 116,1m² (ngang 4,75m, dài 24,45m).

Nguồn gốc nhà, đất của ông Sấm là do nhận chuyển nhượng của ông Lê Văn Ngọc vào năm 1992.

Trước đó, ngày 11/11/1981, ông Ngọc được UBND huyện Xuân Lộc cấp 1 lô đất với diện tích 101,25m².

Năm 1981, ông Ngọc xây cất nhà và được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà với diện tích 70,24m², có ghi diện tích sân vườn 276,25m².

Ngày 25/3/1985, ông Ngọc làm đơn xin sửa chữa căn nhà bếp chữ L (nối với căn nhà chính) và được Phòng Xây dựng và Quản lý nhà huyện Xuân Lộc đồng ý và xác nhận.

Năm 1992, ông Sấm và ông Ngọc có hợp đồng mua bán nhà với nội dung ghi diện tích xây dựng là 70,24m² diện tích sân vườn là 276,25m² (tổng cộng là 356,50m²) được UBND thị trấn Xuân Lộc xác nhận, có ý kiến của Phòng Kinh tế huyện, UBND huyện chấp thuận...

Đến năm 2001, kết quả đo đạc cho thấy: Ông Chướng Kỷ Sấm đang sử dụng diện tích đất là 501,52m², dôi ra 155,03m² so với đất được sang nhượng trước đây.

Trong quá trình sử dụng nhà và đất, bà Hải có đơn tranh chấp với ông Sấm về diện tích 16,24m² khoảng đất trống giữa hông nhà bà Hải và ông Sấm, trên khoảng không có hai ô văng cửa sổ của nhà bà Hải sử dụng.

Ngày 4/6/2001, UBND huyện Long Khánh ban hành Quyết định số 151/QĐ.UBH về giải quyết tranh chấp đất và khoảng không của 2 nhà 4C và 5B với nội dung: Bác đơn của bà Hải và yêu cầu bà Hải tự giải tỏa 2 ô văng cửa sổ bên hông nhà và ông Sấm tự giải tỏa phần mái che diện tích 12,04m² trên diện tích đất 16,24m² lấn chiếm nằm trong diện tích 155,03m² đất do nhà nước quản lý (phần đất dư ra so với diện tích ông Ngọc sang nhượng cho ông Sấm)...

Tuy nhiên, quyết định trên bị thu hồi, UBND huyện Long Khánh sau đó đã thu hồi 419,41m² đất hộ ông Sấm (đã và đang sử dụng ổn định, lâu dài) và của bà Hải là 113,9m².

Đặc biệt, ngày 29/9/2005, UBND huyện Long Khánh bỗng ra quyết định giao đất cho hộ bà Hải, ông Lộc là 151,9m², trong đó có diện tích 1m x 51,9m cắt dọc diện tích nhà đất ông Sấm. Bất ngờ hơn, diện tích 1m x 51,9m này cắt mất 1m bên phải ngôi nhà ngang 9m đã cũ nát mà gia đình ông Sấm cho biết đã sử dụng từ 1992 tới nay, do tranh chấp nên không dám sửa chữa.

Nhà nước có thật sự quản lý 526,3m² đất?

Ngày 10/12/2004, UBND thị xã Long Khánh ban hành Quyết định số 813/QĐ.CT.UBTX thu hồi 526m² đất (ông Sấm 419,41m² và bà Hải 113,9m²). Tuy nhiên, nhìn dưới góc độ quá trình sử dụng đất lâu dài, ổn định thì việc thu hồi này có nhiều vấn đề cần làm rõ:

Thứ nhất, đối với diện tích 419,41m² thu hồi của ông Sấm, đây là phần diện tích ông Sấm một phần mua lại từ ông Ngọc đã được chính quyền xác nhận (là 276,25m² đất sân vườn) và một phần lấn chiếm sử dụng ổn định trước năm 1992 mà không có cơ quan Nhà nước nào ngăn chặn.

Thứ hai, trong quá trình sử dụng đất, ông Sấm có nộp thuế nhà, đất hàng năm từ năm 1992 đến năm 2012. Cụ thể: Năm 1992, 1993 nộp trên diện tích 68m²; từ năm 1994 - 2010, ông nộp thuế hàng năm trên diện tích 405m²; từ năm 2011 - 2012, nộp thuế hàng năm trên tổng diện tích 496,9m².

Thứ ba, theo xác minh của Thanh tra tỉnh, sổ Mục kê đất đai lập lần đầu năm 2006 và bản đồ địa chính chỉnh lý biến động năm 2006 được nghiệm thu năm 2007 thể hiện 496,9m² đất không có tên người đăng ký sử dụng. Điều này cho thấy cơ quan Nhà nước cũng không đăng ký quản lý sử dụng phần diện tích này. Thực tế, toàn bộ phần diện tích này vẫn đang do ông Sấm quản lý và sử dụng ổn định từ trước năm 1992.

Thứ tư, trên phần diện tích 419,41m² thu hồi của ông Sấm có 1 phần căn nhà chữ L, do ông Ngọc (chủ cũ) xin sửa chữa vào năm 1985 và được Phòng Kinh tế đồng ý chưa được xem xét bồi thường, hỗ trợ theo quy định pháp luật khi ban hành quyết định thu hồi đất.

Không hiểu UBND thị xã Long Khánh dựa vào đâu để cho rằng đây là đất nhà nước quản lý và ban hành quyết định thu hồi 419,41m² đất của ông Sấm đang quản lý và sử dụng ổn định?

Nếu việc thu hồi 419,41m² của ông Sấm không đủ cơ sở pháp lý thì liệu việc UBND thị xã Long Khánh “vội vàng” ban hành quyết định giao 151,9m² đất ở (có một phần diện tích đất có chiều ngang 1m giáp mặt tiền đường Khổng Tử và chiều dài 50m mà ông Sấm đang quản lý và sử dụng) cho hộ bà Hải, ông Lộc có đúng quy định pháp luật?

Trước những nghi vấn nêu trên, đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai cần xem xét lại tính pháp lý của Quyết định số 813/QĐ.CT.UBTX thu hồi 526m² đất và Quyết định số 1480/QĐ-UBND về việc giao 151,9m² đất cho hộ bà Hải của UBND thị xã Long Khánh.

Nam Hà