(Thanh tra) - Cho rằng quyền lợi của mình bị ảnh hưởng khi chính quyền thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng, trong thời gian dài, các hộ dân thôn Tân Sơn (phường Vân Hà, tỉnh Bắc Ninh) đã có đơn kiến nghị gửi các cơ quan chức năng, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được văn bản trả lời theo quy định.
Theo phản ánh của người dân, năm 2022, sau khi phát hiện diện tích đất nông nghiệp (1 vụ lúa) gần 19 ngàn m2, tại khu vực xứ đồng Dầm Ải Quang (thôn Tân Sơn), đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử đất (GCNQSDĐ) cho 49 hộ dân, nhưng khi bồi thường giải phóng mặt bằng thì lại trở thành đất công do UBND xã Trung Sơn quản lý.
Các hộ dân thôn Tân Sơn (trước khi sáp nhập thuộc xã Trung Sơn, thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) đã nhiều lần gửi đơn đến các cơ quan chức năng đề nghị làm rõ, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Theo thông tin mà phóng viên nắm bắt cùng Kết luận số 97/KL-TTr, ngày 28/2/2025 của Thanh tra tỉnh Bắc Giang (nay là tỉnh Bắc Ninh), cho thấy nguồn gốc và quá trình quản lý, sử dụng đất của khu đất nói trên như sau:
Nguồn gốc diện tích 18.942,6m2 tại xứ đồng Dầm Ải Quang (đất nuôi trồng thủy sản) nêu trên là đất nông nghiệp (1 vụ lúa) được UBND huyện Việt Yên (từ 1/2/2024 là thị xã Việt Yên) giao cho 49 hộ dân thôn Tân Sơn, xã Trung Sơn từ những năm 1993 - 1994; đến năm 1999, các hộ đã được UBND huyện Việt Yên cấp GCNQSDĐ. Đến nay, GCNQSDĐ đã cấp cho các hộ năm 1999 chưa chỉnh lý biến động hoặc cấp đổi, thu hồi.
Năm 2004, Ban lãnh đạo thôn Tân Sơn và Nhân dân họp bàn chủ trương chuyển đổi ruộng đất nông nghiệp (dồn điền đổi thửa) và thống nhất nội dung: Quy hoạch ruộng 1 lúa không ăn chắc chuyển thành hồ chứa nước của thôn phục vụ sản xuất nông nghiệp (xứ đồng Dầm Ải Quang - sau này gọi là hồ Ải Quang, xứ đồng Cầu Ba - sau gọi là hồ ông Thành, xứ đồng Đồ Ba - sau gọi là hồ ông Tụng).
Sau khi làm hồ chứa nước, thôn, xã tổ chức đấu thầu hồ Ải Quang; các hộ được giao đất và cấp GCNQSD đất không sản xuất nông nghiệp tại khu vực này. Hiện tại, không có hồ sơ, tài liệu thể hiện phương án dồn điền đổi thửa, chia lại ruộng đất năm 2004 của thôn Tân Sơn, xã Trung Sơn.
Ngày 5/7/2022, UBND huyện Việt Yên ban hành Quyết định thu hồi đất số 1303/QĐ-UBND (tổng diện tích thu hồi 21.915,4m2 đất do UBND xã Trung Sơn đang quản lý, sử dụng, gồm: Đất nuôi trồng thủy sản: 18.942,6 m2 xác định là đất công ích, đất thủy lợi: 2.911,1m2, đất chưa sử dụng: 61,7m2; ví trí hồ Ải Quang, thôn Tân Sơn); Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng số 1304/QĐ UBND ngày 5/7/2022; Quyết định số 1590/QĐ-UBND ngày 31/7/2024 về việc điều chỉnh nội dung đã phê duyệt tại Quyết định số 1304/QĐ-UBND (Tổng giá trị phương án được duyệt đối với phần diện tích 21.915,4m2 là 719.818.800 đồng và đã thực hiện xong việc bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng như các phương án được duyệt).
Qua xem xét hồ sơ do UBND huyện cung cấp cho thấy, hồ sơ thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng được UBND huyện Việt Yên thực hiện đảm bảo theo quy định.
Sau khi UBND huyện Việt Yên thực hiện thu hồi, bồi thường, một số hộ dân thôn Tân Sơn, xã Trung Sơn có ý kiến cho rằng việc thu hồi, bồi thường không đúng đối tượng sử dụng đất đối với diện tích 18.942,6m2 đất nuôi trồng thủy sản. UBND huyện Việt Yên đã thành lập Tổ công tác để xem xét đơn của các hộ.
Đến nay, UBND thị xã Việt Yên chưa có văn bản giải quyết các ý kiến của công dân theo quy định.
Theo tìm hiểu của phóng viên, tại diện tích đất này, năm 2015, sau khi UBND xã Trung Sơn ký hợp đồng cho ông Nguyễn Văn Thọ (xã Ninh Sơn, huyện Việt Yên) thuê thầu, đồng thời thực hiện dự án nạo vét hồ với khối lượng đào đắp khá lớn.
Thực tế, nơi này vốn dĩ là đất nông nghiệp (1 vụ lúa), vậy căn cứ nào để cho ra đời dự án “nạo vét hồ”?. Hiện nay, theo thông tin từ phường Vân Hà thì chưa thấy hồ sơ liên quan đến dự án này. Vậy, khối lượng đất “nạo vét” ở đây là bao nhiêu, có hay không việc thất thoát tài nguyên, khoáng sản?.
Cũng theo thông tin từ phường Vân Hà, năm 2004, chính quyền và Nhân dân thôn Tân Sơn đã họp bàn và thống nhất, đổi phần diện tích gần 19 ngàn m2 đất nông nghiệp đã được cấp GCNQSDĐ của các hộ dân tại khu đất này lên xứ đồng khác để đắp bờ làm ao chứa nước. Nhưng hiện tại UBND xã Trung Sơn (nay là phường Vân Hà) không còn hồ sơ gì liên quan đến việc dồn điền, đổi thửa này. Câu hỏi đặt ra là, thôn lấy đất ở đâu để đổi cho người dân, UBND xã, UBND huyện có biết và cho chủ trương chuyển mục đích sử dụng đất đối với diện tích này?.
Cùng với đó, diện tích gần 19 ngàn m2 đất nông nghiệp, thôn rồi xã đứng ra cho thuê thầu, thu tiền trong gần khoảng 18 năm (từ 2004 đến 2022), vậy nhưng đến nay hồ sơ liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất lại là con số không, trách nhiệm thuộc về ai?
Cần lưu ý thêm, tại thời điểm UBND huyện Việt Yên ban hành quyết định thu hồi đất, quyết định bồi thường giải phóng mặt bằng đối với diện tích đất này, các GCNQSDĐ của người dân chưa bị thu hồi, chưa bị huỷ, chưa được chỉnh lý thì việc quy chủ thành đất công có đảm bảo đúng quy định?.
Công dân đã có đơn kiến nghị trong thời gian dài, cơ quan thanh tra đã có yêu cầu cụ thể tại Kết luận số 97/KL-TTr, UBND tỉnh Bắc Ninh cần sớm chỉ đạo UBND phường Vân Hà có văn bản giải quyết chính thức, trả lời cho người dân, cũng như xác minh làm rõ những vấn đề đã phân tích ở trên.
Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông về vụ việc.
