Theo kế hoạch, tháng 5/2013 công trình chợ văn hóa Sa Pa sẽ hoàn thành. Ảnh: Minh Quang

D.A được thực hiện bởi Quyết định số 213/2004/QĐ-UB ngày 4/5/2004 của UBND tỉnh Lào Cai về việc phê duyệt quy hoạch chi tiết khu chợ văn hóa và bến xe khách Sa Pa có tổng diện tích là 68,02ha.  

Tổng diện tích đất trong phạm vi thực hiện D.A theo quy hoạch được UBND tỉnh duyệt tại Quyết định số 1458/QĐ-UBND ngày 20/6/2005 bao gồm 300ha, trong đó: Đất chợ văn hóa 8,1ha; đất bến xe 4,5ha; đất dịch vụ 5,3ha; đất quảng trường vườn hoa 2ha; đất trường học 14,5ha; đất biệt thự 95ha; đất nhà ở chia lô 6,2ha; đất tái định cư 4,3ha; đất lâm viên 13,2ha; đất giao thông 41,4ha; đất rừng 661 là 105,5ha.

Chủ đầu tư D.A là UBND huyện Sa Pa. NĐT được giao cho Cty TNHH Xây lắp Cương Lĩnh. Thời gian thực hiện D.A từ năm 2005 - 2008. Do năng lực yếu kém, năm 2007, Cty TNHH Xây lắp Cương Lĩnh phải nhường lại cho Cty Cổ phần Đầu tư VIDFI Lào Cai.
Điều đáng nói là, D.A liên tục được điều chỉnh quy hoạch theo hướng có lợi cho NĐT. Còn NĐT dường như lại quá “chú tâm” vào việc chia lô bán nền, bán đất biệt thự dẫn đến “quên” nhiệm vụ thực hiện các hạng mục chính của D.A.

Quyết định số 627/QĐ-UBND, ngày 21/3/2008 về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch D.A có nội dung đồng ý chuyển diện tích đất rừng 661 (105,5ha) giao cho NĐT lập dự án du lịch sinh thái trình UBND tỉnh phê duyệt (và đã được duyệt D.A Đồi Thông).

Chưa hết, căn cứ Tờ trình số 961/TTr- UBND ngày 1/9/2009 của UBND huyện Sa Pa về việc phê duyệt điều chỉnh bổ sung, tổng mức đầu tư và phương án tài chính của D.A, và Tờ trình số 1220/TTr-UBND ngày 5/11/2009 về việc xin phê duyệt, điều chỉnh giá đất của D.A, ngày 4/12/2009 UBND tỉnh Lào Cai ra Quyết định số 4103/QĐ-UBND phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư D.A: Đất chợ văn hóa có diện tích 7,6ha (giảm 484 m2); đất bến xe hơn 4ha (giảm 487 m2); đất dịch vụ 9,4ha (tăng 4,1ha); đất trường học 0ha (giảm 14,5ha); đất biệt thự 100ha (tăng 5ha); đất nhà ở chia lô và đất tái định cư 13,6ha (tăng 3,1ha); đất lâm viên 0ha (giảm 13,2ha); đất 661 là 65,2ha (giảm 40,2ha); đất giao thông 40,3ha (tăng 40,3ha)... Như vậy, theo quyết định này thì 14,5ha đất trường học và 13,2ha đất lâm viên đã “không cánh mà bay”.

Ngày 2/2/2010, UBND huyện Sa Pa tiếp tục có Tờ trình số 25/TTr-UBND phê duyệt điều chỉnh bổ sung phương án tài chính D.A, trong đó có nội dung điều chỉnh quỹ đất NĐT quản lý và phương án tài chính. Phương án đề xuất đã được UBND huyện Sa Pa và NĐT thống nhất là giao toàn bộ quỹ đất biệt thự, đất dịch vụ và giao NĐT theo Quyết định số 2095/QĐ- UBND ngày 7/8/2006, quỹ đất này áp dụng theo giá đã duyệt, phần diện tích đất chênh lệch do điều chỉnh quy hoạch so với diện tích đất đã xác định theo Quyết định số 2095/QĐ-UBND tính theo giá mới. (Giá mới được phê duyệt chỉ có 1,5 triệu đồng/m2 với đất biệt thự và 4,05 triệu đồng/m2 với đất chia lô; đất dịch vụ khu chợ bến xe khách 4,05 triệu đồng/m2; đất dịch vụ khu vui chơi giải trí 750 nghìn đồng/m2).

Việc liên tiếp được điều chỉnh theo hướng mở rộng của chủ đầu tư và NĐT đã “vô tình” kéo nhiều hộ dân “lọt vào” chỉ giới giải phóng mặt bằng. Để rồi, khi bị thu hồi đất với giá “bèo”, một số hộ dân đã phản đối kịch liệt nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Đơn cử: Năm 1975, gia đình bà Phạm Thị Hảo, tổ 2B, thị trấn Sa Pa, khai hoang khoảng 11.000 m2 đất. Năm 1994, bà chia số đất này cho 5 con và 2 cháu (có xác nhận của UBND thị trấn). Vào năm 2012, bà Hảo nhận được quyết định thu hồi 10.914m2 của UBND huyện Sa Pa với số tiền 708.485.000 đồng để thực hiện D.A. Tuy nhiên, theo bản đồ quy hoạch chi tiết được công bố, diện tích đất của bà Hảo không nằm trong D.A này (tức công trình công cộng) mà “rơi” vào dự án Khu Đồi thông để xây biệt thự, nhà vườn để bán.

Không riêng gì hộ bà Hảo mà nhiều hộ khác cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự nên đề nghị được bàn bạc với NĐT để có mức bồi thường thỏa đáng vì diện tích này không thuộc dự án phúc lợi xã hội. 

Được biết, Cty Cổ phần Đầu tư VIDFI Lào Cai từng chuyển chuyền sử dụng đất cho khách hàng với số tiền lên đến hàng tỷ đồng chỉ cho diện tích hơn 100m2.

Minh Quang