Năm 2011, nhà 59 đập nhà để xây mới để lộ khoảng trống giữa 2 nhà. Ảnh: Chu Tuấn

Bằng chứng rõ ràng

Đây là một vụ việc tranh chấp đất đã kéo dài nhiều năm mà vẫn chưa có hồi kết, UBND phường 6 và UBND quận 3 vẫn còn rất lúng túng trong cách giải quyết triệt để tranh chấp, đảm bảo quyền lợi hợp pháp và chính đáng của các bên.

Vụ việc liên quan tới việc tranh chấp bức tường chung rộng 20cm, với chiều dài 28,5m của căn nhà 59 Võ Văn Tần do ông Lê Hùng Dũng, bà Nguyễn Thị Hồng đứng tên và căn nhà 61 do bà Lữ Thị Mai Thanh đứng tên.

Về nguồn gốc đất, căn nhà 59 và 61 trước năm 1991 là một dãy nhà cấp 4 liền nhau do nhà nước quản lý. Sau này được hóa giá bán cho nhiều hộ dân. Theo bản vẽ hiện trạng sử dụng được lập ngày 28/5/1991 đối với nhà 61 và tháng 3/1995 đối với nhà 59 thì 2 bức tường của căn nhà số 59 được thể hiện là tường chung, có chiều rộng là 20cm. Căn nhà 61 thể hiện 1 tường chung rộng 20cm (giáp với căn nhà 59) và 1 tường riêng.

Năm 2006, nhà 61 đập nhà cấp 4 để xây mới đã xảy ra tranh chấp đất liên quan tới bức tường chung. Tại biên bản giải quyết khiếu nại tranh chấp tường chung được lập ngày 11/4/2006 có các thành phần là đại diện Phòng Quản lý đô thị quận 3, UBND phường 6 và đại diện 2 nhà 59 và 61 thể hiện: Năm 1999 nhà 59 tiến hành xây dựng mới đã xây dựng vách tường riêng không liên quan tới tường chung nhưng vẫn có quyền lợi sử dụng vách tường chung này. Các bên đều thống nhất yêu cầu nhà 61 khi xây mới phải xây bức tường riêng áp sát bức tường chung.

Để tránh xảy ra tranh chấp kéo dài và được xây dựng, chủ căn nhà 61 đã thực hiện đúng như biên bản trước đó bằng việc xây một bức tường riêng áp sát bức tường chung. Kết quả, sau khi nhà 61 xây dựng xong thì giữa hai nhà “phải” có một khoảng trống thực thế là 20cm đúng như tinh thần của Biên bản nêu trên.

Năm 2011, căn nhà 59 tiến hành đập bỏ hoàn toàn để tiến hành xin giấy phép xây mới. Tranh chấp một lần nữa lại xảy ra khi nhà 59 đập bỏ hoàn toàn bức tường chung và tiếp hành xây dựng áp sát với nhà 61. Đỉnh điểm tranh chấp là nhà 59 không thể tiến hành xây dựng do tranh chấp chưa có hồi kết.

Không hiểu vì lý do gì và bằng cách nào, đầu năm 2015 căn nhà 59 tiếp tục được xây dựng và bằng chứng cho việc lấn chiếm toàn bộ bức tường chung là việc nhà 59 đã xây đến tầng 1 với hiện trạng là tường sát tường. Khoảng trống 20cm giữa hai nhà vốn dĩ tồn tại trước đây đã “bốc hơi” hoàn toàn.

Cần đình chỉ công trình để giải quyết xong tranh chấp

Bản chất vụ việc là đơn giản, song cách giải quyết của chính quyền “không đi vào gốc rễ vấn đề” đã dẫn tới việc để xảy ra khiếu nại tố cáo kéo dài, gây ảnh hưởng tới an ninh trật tự, hay gần hơn là “tình làng nghĩa xóm”.

Bản thân Chủ tịch UBND phường 6 Huỳnh Gia Giang cũng khó đưa ra câu trả lời thỏa đáng khi được chúng tôi hỏi về việc vì sao 20cm tường chung “bốc hơi”?

Một lý giải khá hợp lý là: Có thể UBND quận 3 đã nhầm lẫn, cấp giấy phép xây dựng cho nhà 59 Võ Văn Tần “tràn qua” cả bức tường chung này.

Trở lại thời điểm năm 2012, khi căn nhà 59 đang tiến hành xây mới, việc thi công đã làm ảnh hưởng đến kết cấu ngôi nhà 61.

Bà Lữ Thị Mai Thanh cho biết: Căn nhà 59 xây dựng đã làm nứt tường, đào và đục khoét vào chân móng tường tầng hầm, thấm nước sang nhà tôi. Trong đó có việc xây lấn 10cm mà họ buộc phải chừa lại là phần đất vốn dĩ thuộc quyền sử dụng của nhà 61. Chính việc xây lấn này đã làm ảnh hưởng đến kết cấu nhà của chúng tôi. Việc phản ánh của bà Thanh được chứng minh bằng nhiều biên bản đã được chính quyền lập ra trong suốt năm 2011, 2012.

Tại Biên bản số 15/BB-VPHC lập ngày 12/11/2012, ông Lâm Thanh Dũng, Phó Chủ tịch UBND phường 6 đại diện chính quyền lập biên bản. Nội dung: Nhà thầu tổ chức thi công xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị vi phạm quy định về xây dựng gây lún, nứt công trình lân cận theo điểm b, khoản 6, Điều 25 Nghị định 23/2009/NĐ-CP của Chính phủ. Công trình nhà 59 đã đục vào móng và tường tầng hầm của nhà 61. Móng và tường tầng hầm bị khuyết vào trong... chỗ khuyết sâu nhất khoảng 7cm và chiều dài móng và tường bị đục khuyết là 3,57m. Biên bản yêu cầu ngừng thi công xây dựng công trình vi phạm và khắc phục trong thời gian 24 giờ kể từ khi lập biên bản... Nếu không thực hiện những yêu cầu này thì bị đình chỉ thi công.

Sau đó việc khắc phục hậu quả không được ghi nhận bằng biên bản; việc tranh chấp đất cũng không được giải quyết và Chủ tịch UBND phường 6 cũng không ban hành quyết định đình chỉ theo quy định pháp luật và đương nhiên cũng không thể có quyết định xử phạt của UBND quận 3?

Trong khuôn khổ bài viết, chúng tôi chưa đề cập tới việc cấp phép xây dựng có đúng hay không vì việc cấp phép là do con người thực hiện nên cũng có thể xảy ra sai sót là điều không thể tránh khỏi hoặc cũng có thể có việc hợp thức hóa 20cm tường chung cho nhà 59 mà nhà 61 không hề biết.

Đến thời điểm này, việc hòa giải vẫn không thành, khắc phục hậu quả cũng chưa. Nhà số 61 vẫn giữ nguyên hiện trạng bị ảnh hưởng, nhà số 59 cũng chưa đền bù thiệt hại. Tuy nhiên, công trình nhà số 59 vẫn tiếp tục xây, khoảng trống giữa 2 nhà không còn nữa còn chủ nhà 61 Võ Văn Tần - bà Lữ Thị Mai Thanh - nhiều năm qua đã và đang phải đội đơn đi kêu cứu khắp nơi. Trong khi đó, việc giải quyết khiếu nại này không quá khó, nằm ngay ở “gốc vấn đề”: 20cm chiều ngang đã “bốc hơi” đi đâu?

Chu Tuấn