Một góc cánh đồng Khóe Sâu được thu hồi cấp đất giãn dân. Ảnh: Thúy Nhài

Từ năm 1998 đến năm 2002, UBND xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn được UBND TP Hà Nội phê duyệt 2 quyết định giao đất giãn dân. Tại Quyết định số 2625 ngày 4/7/1998, UBND TP phê duyệt kế hoạch giao đất giãn dân cho 87 hộ dân. Tại Quyết định số 9096 ngày 31/12/2002, UBND TP phê duyệt kế hoạch giao đất giãn dân cho 73 hộ. Sau khi nhận được Quyết định phê duyệt, UBND huyện Sóc Sơn và UBND xã Phù Linh đã tổ chức thu tiền sử dụng đất nộp vào ngân sách nhưng không thành lập Hội đồng giải phóng mặt bằng, không tổ chức xây dựng hạ tầng khu đất, làm thủ tục thu hồi đất và bàn giao mốc giới cho từng hộ được phê duyệt. Các hộ có tiêu chuẩn giãn dân, có đất tại vị trí được phê duyệt tự tổ chức giải phóng mặt bằng.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, tại Quyết định số 2625, TP Hà Nội giao 9.775m² đất cho 87 hộ dân ở 5 vị trí của thôn. Riêng vị trí khu Văn Chỉ, thôn Phù Mã xã Phù Linh được phép sử dụng 4.832m² đất giao cho 43 hộ dân. Ngay sau đó, 43 hộ này đã nộp tiền sử dụng đất. Thực tế, đến hết năm 2013 mới có 26 hộ được giao 2.600m² đất. Còn lại 17 hộ chưa được giao đất, trong đó có các hộ ông, bà Phạm Văn Nam, Phạm Văn Bảo, Phạm Văn Tảo, Phạm Thị Thủy và Phạm Văn Nho.

Tại Quyết định số 9096, TP Hà Nội tiếp tục giao 10.000m² đất giãn dân cho 73 hộ. Thôn Phù Mã được giao 6.375m² cho 43 hộ dân. Trong đó, vị trí khu Khóe Sâu, thôn Phù Mã là 3.375m² đất giao cho 23 hộ giãn dân; khu Bờ Hồ sử dụng 3.000m² giao cho 20 hộ. Khi triển khai, có 42/43 hộ dân nộp tiền sử dụng đất và có 3 hộ đã nộp tiền nhưng chưa được giao đất. Trong danh sách những người đã nộp tiền mà chưa được giao đất tiếp tục có tên hộ ông Phạm Văn Nho.

Tiền thì đã nộp đến 2 lần nhưng đợi 17 năm qua, gia đình ông Phạm Văn Nho cùng 19 hộ dân khác không biết suất giãn dân của mình nằm ở… chỗ nào.

Rất nhiều lần đề nghị bằng văn bản, các hộ dân vẫn không nhận được câu trả lời chính đáng, trong số này, có nhiều trường hợp là phụ nữ đơn thân. Có hộ dân nộp tiền gần 20 năm, chủ hộ đã chết mà con cái họ vẫn mòn mỏi đi ở nhờ vì không được giao đất. Lý do duy nhất cấp cơ sở đưa ra là… không còn đất. Vì vậy, các lá đơn cứ kiên trì gửi đến các cấp của TP, của Trung ương và đến tay Thủ tướng Chính phủ.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, việc giao đất giãn dân ở Phù Linh có khá nhiều điểm đặc biệt bất thường cần sớm được làm rõ.

Bất thường thứ nhất là người dân phát hiện ra đất giãn dân của mình bị chồng lấn bởi quyết định thu hồi đất để bán đấu giá. Cụ thể, trong khi đã nộp tiền và đợi chờ mòn mỏi được cấp đất giãn dân ở khu đồng Khóe Sâu thì người dân bàng hoàng phát hiện ra diện tích đất này lại được thu hồi tại Quyết định số 4120 ngày 12/8/2009 của UBND TP Hà Nội để xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật khu đất phục vụ bán đấu giá. Đó là vạt đất bám theo trục Quốc lộ 3 Hà Nội – Thái Nguyên, tại thửa số 19.

Điều đáng nói là, “phát hiện” này của nhân dân đã được Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Qui hoạch và Kiến trúc Hà Nội “phủi” trách nhiệm. Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, lỗi này thuộc về UBND huyện Sóc Sơn khi đơn vị này đã không kiểm tra xem xét kỹ quá trình triển khai lập dự án đầy tư xây dựng và lập qui hoạch sử dụng đất dự án đấu giá quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, trên thực tế, đơn vị này đã cố tình “bỏ sót” một phần quan trọng của hồ sơ dự án. Đó là, ngay sau khi nhận được văn bản thỏa thuận của Sở Qui hoạch và Kiến trúc về địa điểm xây dựng khu đấu giá quyền sử dụng đất tại xã Phù Linh (Công văn số 336 ngày 26/2/2008), UBND xã Phù Linh đã có Báo cáo số 107 khẳng định: Lô đất xin thỏa thuận bán đấu giá tại xứ đồng Khóe Sâu đã được qui hoạch vào đất ở, được cấp cho các hộ dân tại Quyết định số 9096 từ năm 2002. Và, suốt từ 2003 đến 2008, UBND xã Phù Linh vẫn tiếp tục xin cấp đất giãn dân tại vị trí này. Tại Báo cáo số 107, UBND xã Phù Linh “báo cáo Sở Qui hoạch và Kiến trúc, UBND huyện Sóc Sơn, Trung tâm Phát triển quĩ đất huyện Sóc Sơn chuyển địa điểm xây dựng khu đấu giá sang địa điểm khác”.

Tuy nhiên, đề nghị này đã được… bỏ qua!

Bất thường thứ 2 chính là có sự tùy tiện trong cấp đất giãn dân tại địa phương này. Theo tìm hiểu của chúng tôi, khi triển khai các quyết định 2625 và 9096 của UBND TP Hà Nội, UBND huyện Sóc Sơn đã không tiến hành thu hồi, giải phóng mặt bằng và cấp đất theo các qui định của pháp luật. Đơn vị này đã để các hộ dân tự giải phóng mặt bằng, tự nhận và cắm đất của mình. Điều đó dẫn đến hàng loạt hệ lụy khó có lời giải. Đó là tình trạng giao vượt diện tích đất so với quyết định của TP, hết quỹ đất để giao cho nhân dân dẫn đến việc nợ đọng đất giãn dân, nhân dân bị xâm hại về quyền lợi và khiếu kiện kéo dài, vượt cấp. Theo Quyết định của UBND TP, thôn Phù Mã được giao 4.832m² đất để giao cho 43 hộ nhưng mới giao được 26 hộ dân thì diện tích này đã là 5.200m². Tại thôn Vệ Linh, 2.033m² đất là để giao cho 18 hộ nhưng trên thực tế mới giao được 10 hộ đã là 2.400m². Đó là chưa kể, trong số 63 hộ được cấp tại thôn Phù Mã, đã có 10 hộ sai đối tượng…

Trong đơn thư và các trình bày của đoàn công dân đông người thôn Phù Mã xã Phù Linh, các hộ dân khẳng định có dấu hiệu gian dối, cố tình vi phạm pháp luật để trục lợi của cán bộ huyện Sóc Sơn. Vì sao ngay giữa lòng Thủ đô, câu chuyện tuân thủ pháp luật về quản lý đất đai lại kỳ lạ và tùy tiện đến vậy? Phía sau câu chuyện cấp đất giãn dân “quá tay” cho người này, treo nợ đất giãn dân của hộ kia có bóng dáng lợi ích nhóm hay biểu hiện tham nhũng? Chúng tôi sẽ tiếp tục tìm hiểu các góc khuất này và trở lại để bạn đọc tiện đường theo dõi.

Thúy Nhài