Dự án tuyến đường sắt Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) đến nay vẫn chưa hoàn thành. Ảnh: Thu Huyền

Vốn đầu tư công lớn nhưng giải ngân chậm

Theo số liệu từ Cục Thống kê TP Hồ Chí Minh, trong 6 tháng đầu năm 2024, vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước trên địa bàn TP ước thực hiện 14.922,6 tỷ đồng, giảm 1,0% so với cùng kỳ (6 tháng năm 2023 thực hiện 15.067,9 tỷ đồng). Trong đó, vốn ngân sách cấp TP quản lý ước thực hiện 14.893,8 tỷ đồng, tăng 0,2% so với cùng kỳ, đạt 18,8% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; vốn ngân sách cấp huyện ước thực hiện 28,8 tỷ đồng, bằng 13,6% so với cùng kỳ, đạt 25,6% kế hoạch cấp huyện.

Tính đến hết ngày 21/6/2024, tại TP Hồ Chí Minh, tổng số vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước mới chỉ giải ngân 8.195 tỷ đồng, đạt 10,3% so với kế hoạch vốn năm 2024.

Nếu so sánh với con số cùng kỳ năm 2023, thì tổng số vốn đầu tư công năm 2024 đã giải ngân thấp hơn. Tính đến 23/6/2023, tổng vốn kế hoạch đầu tư công của TP Hồ Chí Minh đã giải ngân là 10.244 tỉ đồng, đạt 15% tổng số vốn được giao năm 2023.

Riêng trong tháng 6/2024, vốn đầu tư thực hiện xây dựng cơ bản và sửa chữa lớn từ nguồn ngân sách Nhà nước do địa phương quản lý ước thực hiện đạt 2.610,8 tỷ đồng, giảm 5,1% so với tháng trước và giảm 43,4% so với cùng kỳ. Trong đó, vốn ngân sách cấp TP quản lý ước thực hiện 2.606,3 tỷ đồng, giảm 43,0% so với cùng kỳ; vốn ngân sách cấp huyện ước thực hiện 4,5 tỷ đồng, bằng 11,3% so với cùng kỳ.

Việc giải ngân vốn đầu tư công chậm là tình trạng đáng lo ngại, ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế và lãng phí nguồn lực. Nếu tình trạng này không được cải thiện trong thời gian tới thì TP Hồ Chí Minh rất khó đạt được mục tiêu giải ngân 95% trở lên trong năm 2024 mà TP đã đề ra trong chương trình hành động thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công 2024.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, TP Hồ Chí Minh đã thực hiện nhiều giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công như: Tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện thủ tục đầu tư, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư, triển khai các công trình trọng điểm, các dự án hạ tầng, giao thông đô thị.

Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan, việc giải ngân vốn đầu tư công vẫn chậm, không đạt mục tiêu đề ra. Một số công trình trọng điểm được thực hiện bằng vốn đầu tư công vẫn bị chậm tiến độ, không thể hoàn thành đưa vào hoạt động như dự kiến

Triển khai nhiều giải pháp

Tại phiên họp tình hình kinh tế - xã hội thường kỳ tháng 6 năm 2024 (diễn ra ngày 1/7), Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi đã đề nghị các sở, ngành, địa phương 6 tháng cuối năm phải tập trung mọi nỗ lực, tìm mọi giải pháp thúc đẩy tăng trưởng, tập trung mạnh mẽ các giải pháp để giải ngân vốn đầu tư công.

Thực hiện Nghị quyết số 93/NQ-CP ngày 18/6/2024 của Chính phủ, TP Hồ Chí Minh đặt ra nhiệm vụ tập trung thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công, xác định đây là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của TP. Đẩy nhanh triển khai các dự án trọng điểm, đảm bảo tỷ lệ giải ngân vốn cả năm đạt trên 95% theo như cam kết và kế hoạch đã đề ra.

Về thủ tục hành chính, UBND TP Hồ Chí Minh yêu cầu các sở ngành, UBND các quận, huyện và TP Thủ Đức quán triệt, thực hiện nghiêm chỉ đạo về rút ngắn 30% thời gian giải quyết thủ tục đối với các dự án đầu tư công; kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp chậm trễ vì lý do chủ quan.

UBND TP cũng đề nghị thủ trưởng các ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thuộc TP tập trung chỉ đạo các nhà thầu, đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ thực hiện; trực tiếp kiểm tra, giám sát, bám sát tiến độ thực hiện dự án và tiến độ giải quyết các thủ tục liên quan của các sở ngành; kịp thời báo cáo tiến độ thực hiện cho Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND TP để đôn đốc, giám sát và chỉ đạo giải quyết các khó khăn vướng mắc kịp thời, đảm bảo tiến độ đã đề ra.

Hiện nay, một số công trình trọng điểm đầu tư công trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đang được đốc thúc đẩy nhanh tiến độ. Trong đó, Dự án tuyến đường sắt Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) đã hoàn thành hơn 98% khối lượng; Dự án tuyến đường sắt Metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) cơ bản đã hoàn tất thủ tục ban hành quyết định bồi thường 584/586 trường hợp, đạt 99,6%; Dự án cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên đã đạt hơn 50% tổng khối lượng.

Về quyết toán các dự án, UBND TP Hồ Chí Minh đề nghị các cơ quan chủ quản, các chủ đầu tư thực hiện nghiêm chỉ đạo của UBND TP. Đồng thời, giao Sở Tài chính rà soát, báo cáo các trường hợp đến nay chưa thực hiện việc giải ngân vốn quyết toán cho các dự án theo các văn bản hướng dẫn.

Đề nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương phối hợp với các chủ đầu tư rà soát, tham mưu đề xuất phương án thay thế, điều chuyển vốn kịp thời từ các dự án khó có khả năng giải ngân đúng tiến độ sang các dự án có khả năng đẩy nhanh giải ngân, thúc đẩy việc giải ngân vốn đầu tư công của TP.

Đối với các dự án chuyển tiếp, UBND TP Hồ Chí Minh giao các chủ đầu tư tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành các thủ tục giải ngân để đạt kết quả giải ngân với tỷ lệ cao nhất.