(Thanh tra) - Đắk Lắk đang bước vào giai đoạn quyết định để hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Dù phải đối mặt với thách thức kép từ việc chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương hai cấp cùng những vướng mắc cố hữu, tỉnh quyết tâm cao độ nhằm đưa kế hoạch về đích đúng hẹn.
Theo số liệu từ Sở Tài chính tỉnh Đắk Lắk, tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 của tỉnh đã được giao chi tiết cho từng dự án là hơn 13.092 tỷ đồng. Tuy nhiên, tính đến hết ngày 15/10, toàn tỉnh mới giải ngân được hơn 5.583 tỷ đồng, đạt 42,64% kế hoạch, vẫn thấp hơn mức trung bình chung của cả nước (50,7%).
Thách thức từ cải cách bộ máy
Một trong những "điểm nghẽn" là việc thực hiện chính quyền địa phương hai cấp – một cải cách lớn về bộ máy. Quá trình này đã dẫn đến nhiều vướng mắc trong tổ chức thực hiện, đặc biệt là công tác giải ngân vốn. Đơn cử, việc chuyển tiếp quản lý các chương trình, dự án và hợp nhất kế hoạch đầu tư công năm 2025 với phần vốn kéo dài từ năm 2024 theo Nghị định số 125/2025/NĐ-CP đã làm chậm tiến độ thực hiện.
Đặc biệt, đối với phần vốn ngân sách cấp huyện trước sắp xếp, nay phần lớn được bàn giao về 3 Ban quản lý dự án cấp tỉnh hoặc chuyển về cho cấp xã làm chủ đầu tư, đòi hỏi phải rà soát chi tiết từng nguồn vốn mới có thể nhập dữ liệu vào hệ thống Tabmis để giải ngân. Thêm vào đó, một số dự án sau khi hợp nhất, chuyển giao chủ đầu tư đã hết thời hiệu hợp đồng, buộc phải điều chỉnh, gia hạn hợp đồng mới có thể tiếp tục triển khai.
Trước tình hình này, tỉnh Đắk Lắk đã chỉ đạo các đơn vị phải rà soát, kiện toàn bộ máy tổ chức, đảm bảo việc tiếp nhận và triển khai dự án do cấp huyện chuyển về được thông suốt, hiệu quả, không gián đoạn. Các đơn vị tiếp nhận cần phối hợp chặt chẽ với địa phương để đẩy nhanh công tác đền bù giải phóng mặt bằng (GPMB) và các công việc liên quan, giữ vững tỷ lệ giải ngân chung của tỉnh.
Khó khăn về giải phóng mặt bằng
Bên cạnh vấn đề về bộ máy, công tác bồi thường GPMB, hỗ trợ, tái định cư tiếp tục là rào cản lớn khiến việc giải ngân bị đình trệ. Các vướng mắc chủ yếu tập trung vào việc xác định tính pháp lý hồ sơ đất đai, thiếu quỹ đất tái định cư, cùng các khiếu kiện của người dân về giá đền bù và chính sách tái định cư.
Từ góc độ nhà thầu, ông Nguyễn Thế Cường, Phó Giám đốc điều hành công trường Tuyến đường bộ ven biển tỉnh Đắk Lắk (Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải) kiến nghị các cơ quan chức năng cần vào cuộc quyết liệt và có giải pháp linh hoạt hơn để rút ngắn thời gian thi công, tránh phát sinh chi phí nhân công, vật tư do kéo dài dự án. Nhà thầu cũng sẵn sàng hỗ trợ địa phương về nhân lực, thiết bị trong công tác GPMB.
Ở cấp địa phương, nhiều xã, phường đã xác định GPMB là nhiệm vụ trọng tâm. Chủ tịch UBND phường Bình Kiến Nguyễn Quốc Thắng, cho biết địa phương đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, chú trọng đối thoại trực tiếp để giải quyết thấu đáo kiến nghị của người dân, đồng thời rà soát toàn bộ đơn giá bồi thường, đảm bảo đúng quy định.
Về công tác xác định giá đất, ông Phạm Ngọc Hùng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk, cho biết Sở đã tham mưu ban hành nhiều văn bản hướng dẫn các địa phương thành lập hội đồng và thuê đơn vị tư vấn thẩm định giá đất cụ thể nhằm đẩy nhanh tiến độ GPMB. Sở cũng đã trình đề nghị xây dựng Quyết định quy định đơn giá bồi thường thiệt hại đối với cây trồng, vật nuôi để thay thế các quyết định cũ, tháo gỡ vướng mắc trong việc xác định bồi thường.
Quyết tâm đồng bộ để “về đích”
Để đưa công tác giải ngân về đích đúng hạn, UBND tỉnh Đắk Lắk thường xuyên tổ chức các cuộc họp chuyên đề, lập các đoàn công tác kiểm tra thực địa tại các dự án, nhất là dự án trọng điểm, nhằm kịp thời nắm bắt và giải quyết khó khăn.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Trương Công Thái yêu cầu các sở, ngành, đơn vị phải tập trung hướng dẫn, rà soát thủ tục hành chính, giải quyết linh hoạt các vướng mắc, đặc biệt là trong công tác GPMB và điều chuyển nguồn vốn. Ông nhấn mạnh sự cần thiết của việc phối hợp và thống nhất giữa các cấp, ngành.
Ông Trương Công Thái cũng chỉ đạo: "Các đơn vị làm đến đâu quyết toán đến đó, phải chủ động, khẩn trương thực hiện các thủ tục về nghiệm thu, quyết toán để giải ngân vốn của dự án kịp thời, không chờ cuối năm; chủ động rà soát tiến độ, khả năng thực hiện, giải ngân của từng dự án do mình làm chủ đầu tư để đăng ký tiến độ giải ngân theo từng mốc thời gian".
Với những chỉ đạo quyết liệt và sự vào cuộc đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở, Đắk Lắk đang dồn toàn lực với hy vọng sẽ vượt qua mọi rào cản, sớm hoàn thành chỉ tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
