(Thanh tra) - Đắk Lắk đã đạt được kết quả ấn tượng khi 100% cấp xã hoàn thành chuyển đổi số (CĐS). Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu đột phá phát triển, tỉnh kiến nghị Trung ương tập trung tháo gỡ điểm nghẽn về kinh phí, thể chế và nguồn nhân lực, xem khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo và CĐS là "cấu trúc trung tâm" của mô hình phát triển mới.
Đắk Lắk tiên phong vận hành chính quyền số hai cấp bằng AI
Theo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đắk Lắk, định hướng "Đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và CĐS quốc gia" trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng là một bước chuyển tư duy chiến lược, thể hiện tầm nhìn xa trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0. Đây là sự chuyển dịch mạnh mẽ từ khai thác tài nguyên sang khai thác chất xám, từ tăng trưởng chiều rộng sang chiều sâu.
Nội dung này khẳng định vai trò trung tâm của KHCN trong phát triển, đồng thời yêu cầu xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, viện – trường làm nền tảng tri thức và Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, dẫn dắt.
Nhận thức rõ tầm quan trọng, tỉnh Đắk Lắk xác định: “KHCN, đổi mới sáng tạo và CĐS phải trở thành động lực chính, là “chìa khóa vàng” để tạo ra giá trị mới”.
Cụ thể, từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, Đắk Lắk chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, yêu cầu quy trình quản lý, điều hành phải tinh, gọn, nhanh, chính xác.
Đáng chú ý, Đắk Lắk là một trong những tỉnh đầu tiên đưa vào vận hành các nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI) phục vụ chính quyền địa phương hai cấp, bao gồm: AI về phân cấp, phân quyền; AI bản quyền phục vụ người dân, doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính công; và hệ thống Dashboard báo cáo, giám sát, điều hành hai cấp.
Cùng với việc kết nối camera trực tuyến đến 102 xã, phường và triển khai Đề án mỗi xã phường ít nhất một KOL để quảng bá sản phẩm, Đắk Lắk đã cụ thể hóa phương châm 5 thật: “Nghĩ thật - nói thật - làm thật - hiệu quả thật - người dân được thụ hưởng thật”.
Nhờ những bước đi nhanh, quyết liệt này, tỉnh đã đạt được thành tích ấn tượng: 100% cấp xã hoàn thành CĐS, đáp ứng tốt yêu cầu vận hành trong tình hình mới.
Kiến nghị tháo gỡ điểm nghẽn và tạo đòn bẩy chiến lược
Từ thực tiễn triển khai, tỉnh Đắk Lắk đề xuất một số nội dung quan trọng nhằm hoàn thiện Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, tập trung vào việc giải quyết các điểm nghẽn thể chế và nguồn lực.
Tỉnh đề nghị xác định KHCN và đổi mới sáng tạo là nền tảng cốt lõi để nâng cao năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh quốc gia. Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia cần được thiết kế đồng bộ theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm, viện – trường làm nền tảng tri thức, Nhà nước kiến tạo.
Đắk Lắk đề xuất bổ sung các chỉ tiêu định hướng cụ thể: Đến năm 2030, ít nhất 70% doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo; chi cho nghiên cứu phát triển đạt 2% GDP (bao gồm cả đầu tư công và tư); tỷ lệ TFP đóng góp vào tăng trưởng kinh tế đạt trên 55%.
Cần xác định CĐS là quá trình chuyển đổi toàn diện, không chỉ ở lĩnh vực công nghệ mà cả thể chế, phương thức lãnh đạo. Đắk Lắk đề xuất mục tiêu rõ ràng hơn cho CĐS quốc gia: Kinh tế số chiếm 30% GDP vào năm 2035; 100% dịch vụ công trực tuyến toàn trình; phổ cập kỹ năng số cơ bản cho toàn dân trước năm 2030.
Văn kiện cũng cần bổ sung định hướng phát triển các ngành, lĩnh vực dựa trên công nghệ mới như AI, công nghệ sinh học, robot, tự động hóa để hình thành lực lượng sản xuất mới hiện đại.
Đồng thời, tỉnh kiến nghị cải cách thể chế mạnh mẽ trong quản lý KHCN, thể chế hóa cơ chế "sandbox" để thử nghiệm chính sách mới và đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút đầu tư tư nhân vào công nghệ.
Đặc biệt, cần xây dựng Chiến lược quốc gia về phát triển nhân lực số và nhân lực KHCN trình độ cao. Đắk Lắk nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hình thành “công dân số” và có chính sách đặc biệt để thu hút, trọng dụng và giữ chân chuyên gia, nhà khoa học trong các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn.
Đắk Lắk kỳ vọng, Văn kiện Đại hội XIV của Đảng sẽ thể hiện quyết tâm chính trị cao và giải pháp cụ thể để KHCN, đổi mới sáng tạo và CĐS thực sự trở thành đòn bẩy chiến lược, đưa đất nước phát triển lực lượng sản xuất mới, nâng cao năng lực nội sinh và tự chủ phát triển trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và cạnh tranh toàn cầu.
