(Thanh tra) - Từ trục cao tốc xuyên tỉnh đến sân bay quốc tế và hệ thống cảng biển, Quảng Ninh đang từng bước hoàn thiện kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, mở rộng không gian phát triển, tăng cường liên kết vùng và tạo động lực tăng trưởng mới cho kỷ nguyên vươn mình của đất nước.
Những năm gần đây, Quảng Ninh đang nổi lên như một điển hình cả nước về đầu tư kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại. Chỉ trong hơn một thập kỷ, tỉnh đã hình thành trục cao tốc xuyên tỉnh, sở hữu sân bay quốc tế, hệ thống cảng biển nước sâu và mạng lưới giao thông liên vùng hoàn chỉnh, mở ra không gian phát triển mới, kết nối chặt chẽ với cả nước và quốc tế.
Không chỉ là câu chuyện xây dựng đường sá hay công trình, hạ tầng ở Quảng Ninh được xác định là đòn bẩy chiến lược, là nền móng để tái cấu trúc không gian kinh tế, thu hút đầu tư, nâng cao chất lượng tăng trưởng và từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030.
Trong suốt một thời gian dài, vị trí địa lý đặc thù với địa hình đồi núi chiếm hơn 70% diện tích cùng hệ thống giao thông thiếu đồng bộ đã khiến Quảng Ninh khó phát huy hết tiềm năng. Thực tế đó buộc tỉnh phải lựa chọn một con đường phát triển khác biệt: coi đầu tư hạ tầng là khâu đột phá, dùng đầu tư công làm "vốn mồi" để dẫn dắt, kích hoạt và huy động mọi nguồn lực xã hội.
Tư duy này được hiện thực hóa bằng cách làm bài bản, quyết liệt và nhất quán. Quảng Ninh ưu tiên nguồn lực cho các công trình hạ tầng trọng điểm, đồng thời tập trung tháo gỡ dứt điểm các "điểm nghẽn" về mặt bằng, thủ tục, hạ tầng kỹ thuật đối với cả dự án công lẫn tư. Việc giải quyết nhanh, rõ, minh bạch các vướng mắc không chỉ nâng cao hiệu quả đầu tư mà còn tạo dựng niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp, củng cố môi trường đầu tư ổn định, thông thoáng.
Kết quả là trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, tỉnh đã hoàn thành và đưa vào khai thác hơn 825km đường bộ, trong đó có trên 80km cao tốc, cùng hàng loạt công trình tiêu biểu như cầu Tình Yêu, cầu Bình Minh, cầu Triều, cầu Bến Rừng, tuyến đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả… Những dự án này tạo thành mạng lưới kết nối liền mạch giữa các trung tâm kinh tế, du lịch, đô thị, mở rộng không gian phát triển và hình thành các vùng động lực mới.
Điểm nhấn rõ nét nhất trong bức tranh hạ tầng Quảng Ninh là chuỗi cao tốc hiện đại nối liền từ Hạ Long đến Móng Cái, kết nối trực tiếp với cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, tạo thành trục giao thông liên hoàn từ Thủ đô ra cửa khẩu quốc tế.
Cao tốc Hạ Long - Hải Phòng dài 25km, đưa vào sử dụng từ năm 2018, đã rút ngắn thời gian di chuyển từ hơn 2 giờ xuống còn khoảng 40 phút. Cao tốc Hạ Long - Vân Đồn dài 60km và tuyến Vân Đồn - Móng Cái dài gần 80km tiếp tục hoàn thiện mạch kết nối xuyên suốt, đưa thời gian di chuyển từ Hạ Long đến biên giới chỉ còn hơn 2 giờ.
Chuỗi cao tốc này nhanh chóng trở thành "trục xương sống" thúc đẩy mạnh mẽ dòng chảy hàng hóa, du lịch, đầu tư và thương mại quốc tế, đặc biệt trong kết nối Việt Nam - Trung Quốc và toàn vùng Đông Bắc.
Không dừng ở giao thông đường bộ, Quảng Ninh phát triển đồng bộ cả đường biển, đường hàng không và từng bước tính toán cho đường sắt, hình thành hệ thống kết cấu hạ tầng đa phương thức hiếm có ở một địa phương cấp tỉnh.
Sân bay quốc tế Vân Đồn, sân bay tư nhân đầu tiên của Việt Nam, là bước đi tiên phong, mở ra cánh cửa kết nối toàn cầu, đưa du lịch và thương mại quốc tế đến gần hơn với khu vực Đông Bắc. Hệ thống cảng biển nước sâu Cái Lân, cảng Vạn Gia cùng mạng lưới cảng nội địa tạo nền tảng cho logistics, xuất nhập khẩu và trung chuyển hàng hóa. Tuyến đường sắt Hạ Long - Cái Lân - Yên Viên đang được nghiên cứu tái phát triển, hứa hẹn nâng cao năng lực vận tải hàng hóa trong tương lai.
Nhờ hạ tầng đồng bộ, lưu lượng hàng hóa qua các trục chính tăng mạnh, du lịch bùng nổ với hàng triệu lượt khách mỗi năm. Các địa phương dọc tuyến cao tốc trở thành điểm đến hấp dẫn của nhà đầu tư, hình thành các khu công nghiệp, khu đô thị, tổ hợp dịch vụ hiện đại, đóng góp tích cực vào tăng trưởng và thu ngân sách.
Đi cùng với giao thông, hạ tầng các khu kinh tế, khu công nghiệp được hoàn thiện đồng bộ về điện, nước, kết nối kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư thứ cấp. Hạ tầng đô thị được mở rộng, chỉnh trang, tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh đạt 75,8%.
Ở khu vực nông thôn, nhiều địa phương đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu; các thiết chế văn hóa được đầu tư đồng bộ. Hạ tầng y tế, giáo dục được tăng cường từ tỉnh đến cơ sở với việc đưa vào sử dụng các bệnh viện chuyên khoa, trung tâm y tế hiện đại; tỷ lệ phòng học kiên cố đạt 95,8%, tăng rõ rệt so với đầu nhiệm kỳ.
Triển khai mô hình chính quyền hai cấp và tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Quảng Ninh xác định tiếp tục thực hiện ba đột phá chiến lược, trong đó hạ tầng giữ vai trò then chốt. Trọng tâm là phát triển kết nối liên tỉnh, liên vùng; gắn hạ tầng giao thông với chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế biển, du lịch biển và phát triển kinh tế tư nhân.
Hướng tới chào mừng Đại hội XIV của Đảng, tỉnh dự kiến khởi công, khánh thành 38 dự án trọng điểm với tổng vốn đầu tư hơn 140.000 tỷ đồng, trải rộng từ giao thông, công nghiệp, đô thị, dịch vụ đến y tế, giáo dục, nhà ở xã hội. Riêng lĩnh vực giao thông, hàng loạt dự án lớn sẽ được triển khai như đường bao biển kéo dài Trần Quốc Nghiễn - cầu Bình Minh - cầu Bang; đường ven biển phía Bắc vịnh Cửa Lục; cải tạo, nâng cấp quốc lộ 4B; các tuyến kết nối cao tốc với khu công nghiệp, đô thị mới.
Đáng chú ý, Quảng Ninh dành nguồn lực đáng kể cho vùng cao, vùng xa, miền núi, nơi còn nhiều khó khăn về kết nối. Các dự án nâng cấp đường tỉnh 330, 327, 345… không chỉ cải thiện hạ tầng kỹ thuật mà còn mở ra cơ hội phát triển sản xuất, du lịch, nâng cao thu nhập, thu hẹp chênh lệch vùng miền.
Bên cạnh những thành tựu, Quảng Ninh cũng đối mặt thách thức về quá tải cục bộ, chi phí bảo trì lớn và yêu cầu phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Vì vậy, tỉnh đang chuyển mạnh từ tư duy "làm nhiều" sang "làm hiệu quả", hướng tới giao thông thông minh, quản lý bằng công nghệ số, phát triển các tuyến vận tải thân thiện môi trường.
Hạ tầng không chỉ được đo bằng số km đường hay quy mô dự án, mà bằng thời gian di chuyển, chi phí logistics, độ tin cậy của luồng hàng, luồng người, luồng năng lượng và dữ liệu. Đó là cách Quảng Ninh nâng năng lực cạnh tranh địa phương một cách bền vững.
Với tầm nhìn dài hạn, cách làm bài bản và quyết tâm chính trị cao, Quảng Ninh đang chứng minh rằng phát triển hạ tầng không chỉ là xây dựng công trình, mà là kiến tạo tương lai. Những tuyến cao tốc, sân bay, cảng biển hôm nay chính là nền móng cho khát vọng vươn lên mạnh mẽ, hội nhập sâu rộng và khẳng định vị thế của Quảng Ninh trong kỷ nguyên phát triển mới.
