(Thanh tra) - Giảm nghèo không chỉ là cho con cá, mà là xây dựng hồ cá và dạy cách câu. Tại Bắc Ninh, đây cũng là hai trụ cột lớn của chương trình Hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế xã hội huyện nghèo (Dự án 1) và Phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững (Dự án 4), Hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn huyện nghèo (Dự án 5),…
Cú hích hạ tầng cho huyện nghèo Sơn Động (cũ)
Huyện Sơn Động (cũ) được xác định là "mặt trận" chính trong cuộc chiến giảm nghèo của tỉnh. Dự án 1 với tổng nguồn vốn bố trí hơn 434 tỷ đồng đã trở thành nguồn lực chủ đạo để thay đổi diện mạo nơi đây.
Với phương châm "giao thông đi trước mở đường", nguồn vốn đầu tư phát triển được ưu tiên cho các công trình trọng điểm. Kết quả thực hiện tại Tiểu dự án 1 cho thấy một khối lượng công việc khổng lồ đã được hoàn thành như 5 dự án giao thông lớn, 4 dự án y tế, cùng việc duy tu sửa chữa 44 tuyến đường liên thôn và hàng loạt công trình thủy lợi hóa cứng kênh mương. Tỷ lệ giải ngân lũy kế đạt gần 82% và dự kiến cán đích 100% vào năm 2025 là minh chứng cho năng lực thực thi tại địa phương.
Đặc biệt, Tiểu dự án 2 (triển khai đề án hỗ trợ một số huyện nghèo thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn giai đoạn 2022 - 2025 do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt) với số vốn gần 129 tỷ đồng đã tập trung vào các tuyến huyết mạch như đường liên xã An Bá - Tuấn Đạo - Thanh Luận. Những con đường này không chỉ là bê tông, cốt thép mà là con đường kết nối giao thương, phá thế cô lập, giúp nông sản của bà con vùng cao xuống núi và tri thức, văn hóa miền xuôi đi lên.
Đột phá từ đào tạo nghề và giải quyết việc làm
Hạ tầng tốt chỉ là điều kiện cần, con người mới là điều kiện đủ. Dự án 2 (Đa dạng hóa sinh kế) và Tiểu dự án 1 thuộc Dự án 3 (Hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp) là những "cú hích" kinh tế trực tiếp đến từng hộ dân. Thay vì hỗ trợ tiền mặt (cho con cá), chương trình tập trung hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, vật tư sản xuất (trao cần câu).
Với nguồn vốn sự nghiệp gần 56 tỷ đồng cho phát triển sản xuất nông nghiệp, giai đoạn 2021-2024, tỉnh đã triển khai 113 dự án, thu hút gần 2.000 hộ tham gia. Điểm đáng chú ý là sự dịch chuyển mạnh mẽ sang lĩnh vực chăn nuôi với 107 dự án, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và tập quán canh tác của vùng cao. Hơn 700 hộ nghèo và 745 hộ cận nghèo đã được thụ hưởng trực tiếp.
Không chỉ dừng lại ở số lượng, chất lượng các mô hình cũng được nâng lên. Cách làm mới đòi hỏi người dân phải đối ứng, phải tham gia vào các tổ nhóm cộng đồng. Điều này giúp xóa bỏ tư tưởng trông chờ, tăng tính trách nhiệm.
Những đàn bò, đàn dê, vườn cây ăn quả từ nguồn vốn chương trình đã trở thành tài sản sinh lời, giúp hàng trăm hộ thoát nghèo và quan trọng hơn là 209 hộ đã vươn lên thành hộ mới thoát nghèo bền vững. Năm 2025, tỉnh tiếp tục đặt mục tiêu triển khai thêm 30 dự án, mở rộng cơ hội cho 450 hộ dân khác.
Dự án 3 về hỗ trợ phát triển sản xuất và cải thiện dinh dưỡng, tổng nguồn vốn giai đoạn 2021 – 2025 đạt hơn 73,5 tỷ đồng, gồm tiểu dự án phát triển sản xuất nông nghiệp và tiểu dự án cải thiện dinh dưỡng.
Trong đó, lĩnh vực nông nghiệp đã triển khai 113 dự án với gần 2.000 hộ tham gia, ưu tiên cho hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo; năm 2025 tiếp tục triển khai khoảng 30 dự án mới.
Công tác cải thiện dinh dưỡng được thực hiện đồng bộ với nhiều hoạt động như bổ sung vi chất cho trẻ em và phụ nữ mang thai, truyền thông nuôi dưỡng hợp lý, tẩy giun định kỳ, theo dõi và điều trị suy dinh dưỡng cấp tính.
Đến nay, Dự án 3 đã giải ngân hơn 10,3 tỷ đồng và phấn đấu hoàn thành 100% kế hoạch vốn trong năm 2025.
Dự án 4 về phát triển giáo dục nghề nghiệp và việc làm bền vững đã được triển khai mạnh mẽ với tổng vốn hơn 208 tỷ đồng.
Tỉnh đã đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất cho các trường nghề trọng điểm như Cao đẳng Bắc Giang, Cao đẳng Công nghệ Việt Hàn, Cao đẳng miền núi Bắc Giang. Song song với đó là các khóa đào tạo nghề thực chiến cho gần 5.000 người, tập trung vào đào tạo sơ cấp và ngắn hạn để người dân có thể áp dụng ngay vào sản xuất hoặc chuyển đổi nghề nghiệp.
Công tác đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài và hỗ trợ việc làm bền vững ở các tiểu dự án cũng được chú trọng. Sàn giao dịch việc làm được hiện đại hóa, kết nối cung - cầu lao động.
Cụ thể, tiểu dự án đã đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị công nghệ thông tin để hiện đại hóa hệ thống thông tin thị trường lao động, hình thành sàn giao dịch việc làm trực tuyến và xây dựng các cơ sở dữ liệu. Dù nguồn vốn một số tiểu dự án chưa phải quá lớn hoặc gặp khó khăn về đối tượng thụ hưởng, nhưng những nỗ lực này đã mở ra cánh cửa thoát nghèo bền vững nhất, có nghề nghiệp ổn định và thu nhập cao hơn.
An cư để lạc nghiệp
Ngôi nhà là tài sản lớn nhất và cũng là nỗi lo lớn nhất của người nghèo. Dự án 5 về hỗ trợ nhà ở đã hiện thực hóa giấc mơ "an cư" cho hàng trăm hộ gia đình.
Với số vốn hơn 11 tỷ đồng, chương trình đã hỗ trợ xây mới và sửa chữa nhà ở cho 155 hộ nghèo và 13 hộ cận nghèo. Con số giải ngân đạt 99,9% kế hoạch cho thấy tính cấp thiết và sự hưởng ứng nhiệt tình của người dân.
Những ngôi nhà dột nát, tạm bợ được thay thế bằng những căn nhà vững chãi, khang trang. Đây không chỉ là nơi che mưa che nắng mà còn là điểm tựa tinh thần vững chắc để các hộ nghèo yên tâm lao động sản xuất, vươn lên trong cuộc sống.
Sự kết hợp đồng bộ giữa hạ tầng giao thông thuận lợi, kỹ năng nghề nghiệp được nâng cao và điều kiện sống ổn định đã tạo nên thế "kiềng ba chân" vững chắc, giúp công tác giảm nghèo tại các vùng khó khăn của Bắc Ninh chuyển biến rõ rệt về chất.
