(Thanh tra) - Phát triển kinh tế - xã hội ở các huyện miền núi, vùng cao có đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) là một trong các khâu đột phá chiến lược của tỉnh Thanh Hóa. Do đó, trong những năm qua, được sự quan tâm đầu tư thực hiện các đề án trên địa bàn 11 huyện miền núi, vùng cao có đồng bào DTTS sinh sống, đã góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, giảm nghèo bền vững.
Sau 5 năm, thực hiện việc đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực các DTTS giai đoạn 2016 - 2020 và định hướng đến năm 2030, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Thanh Hóa đã lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương, đơn vị tổ chức triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ, thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực là đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh.
Nhiều chương trình, đề án, chính sách về lao động, việc làm, phát triển nguồn nhân lực các DTTS được tỉnh Thanh Hóa triển khai có hiệu quả, góp phần quan trọng xây dựng khu vực nông thôn miền núi, vùng đồng bào DTTS ngày càng tiến bộ, như: Đề án mở rộng, nâng cấp khu nhà ở nội trú cho học sinh trường THCS và THPT các huyện miền núi cao tỉnh Thanh Hóa đến năm 2020; Đề án xây dựng điểm điển hình giảm nghèo nhanh và bền vững trên địa bàn các huyện nghèo tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2016 - 2020; Đề án ổn định đời sống và phát triển kinh tế - xã hội đồng bào Khơ Mú tỉnh Thanh Hóa đến năm 2020; Đề án ổn định sản xuất, đời sống và phát triển kinh tế - xã hội các bản đồng bào Mông, huyện Quan Sơn...
Để thực hiện có hiệu quả các đề án nói trên, tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực lao động, việc làm, đào tạo nghề, giảm nghèo, phổ biến kiến thức... được tập trung đẩy mạnh, tạo điều kiện cho đồng bào ở khu vực nông thôn, miền núi, vùng đồng bào DTTS tiếp cận thông tin về học nghề, việc làm, thị trường lao động, góp phần nâng cao dân trí, từng bước xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS trên địa bàn.
Trong giai đoạn 2016 - 2020, tất cả chỉ tiêu chủ yếu về nâng cao thể lực, phát triển trí lực và nâng cao kiến thức xã hội, kỹ năng sống, kỹ năng lao động và thông tin thị trường cho nguồn nhân lực các DTTS trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đều đạt và vượt chỉ tiêu theo Nghị quyết số 52/NQ-CP của Chính phủ. Một số chỉ tiêu nổi bật là tỷ lệ trẻ em DTTS trong độ tuổi nhà trẻ, mẫu giáo được chăm sóc, giáo dục tại các cơ sở giáo dục mầm non đạt 100% (chỉ tiêu theo Nghị quyết số 52/NQ-CP là 75%); tỷ lệ học sinh đi học đúng độ tuổi bậc tiểu học đạt 99,5% (chỉ tiêu là 97%), THCS đạt 95,5% (chỉ tiêu là 93%), THPT đạt 85,5% (chỉ tiêu là 50%); số sinh viên đại học, cao đẳng DTTS đạt 250 sinh viên/vạn dân (chỉ tiêu là 130-150 sinh viên/vạn người); tỷ lệ người DTTS trong độ tuổi lao động được đào tạo chương trình giáo dục nghề nghiệp đạt 53% (chỉ tiêu là 43%); tuổi thọ bình quân của các DTTS đạt 75 tuổi (chỉ tiêu là 73 tuổi); số người DTTS trong độ tuổi lao động được cung cấp thông tin thị trường đạt 50% (chỉ tiêu là 35%).
Bên cạnh đó, tỉnh Thanh Hóa đã hỗ trợ đào tạo nghề cho 6.502 lao động nông thôn là người DTTS; có 2.122 học sinh, sinh viên là người DTTS được hưởng chính sách nội trú theo quy định; thực hiện đào tạo nghề các cấp trình độ cao đẳng, trung cấp, sơ cấp và dưới 3 tháng cho 49.836 học sinh, sinh viên người DTTS... Các cơ sở giáo dục, đào tạo nghề được Nhà nước quan tâm đầu tư đúng mức, trường trung cấp nghề miền núi được hỗ trợ đầu tư mua sắm trang thiết bị đào tạo do kinh phí Trung ương hỗ trợ là 6 tỷ đồng (thuộc Dự án Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp) và 8,2 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh hỗ trợ để mở rộng khu ký túc xá đáp ứng nhu cầu nội trú cho học sinh miền núi; 3 cơ sở giáo dục nghề nghiệp được hỗ trợ đầu tư mua sắm trang thiết bị đào tạo từ nguồn chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, gồm: Trường Trung cấp nghề Thạch Thành (3 tỷ đồng), Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên huyện Như Xuân (2 tỷ đồng) và huyện Như Thanh (2 tỷ đồng).
Công tác giải quyết việc làm được các sở, ngành, địa phương trong tỉnh quan tâm thực hiện thường xuyên, Trung tâm Dịch vụ việc làm thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã tổ chức 204 phiên giao dịch việc làm (trong đó có 8 phiên tại các huyện miền núi) với 151.827 người tham gia, số người được tuyển dụng trực tiếp tại sàn là 32.813 người. Quỹ Quốc gia về việc làm đã hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm cho 768 lao động là người DTTS. Giai đoạn 2016 - 2020, tại 11 huyện miền núi đã tạo việc làm cho 82.437 lao động.
Hiện nay, việc phát triển nguồn nhân lực ở các DTTS còn một số khó khăn, hạn chế như một số cấp ủy, chính quyền chưa thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển nguồn nhân lực các DTTS; thị trường lao động vùng đồng bào DTTS chưa phát triển; trình độ tay nghề, ngoại ngữ lẫn thể lực và ý thức chấp hành kỷ luật, tác phong của một bộ phận người lao động còn thiếu và yếu, năng lực cạnh tranh thấp; công tác hướng nghiệp cho thanh niên các DTTS chưa đáp ứng yêu cầu...
