Thường trực HĐND TP Hà Nội khai mạc phiên chất vấn về việc thực hiện các cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp. Ảnh: N.H

Sáng 12/5, Thường trực HĐND TP Hà Nội khai mạc phiên chất vấn về việc thực hiện các cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp trên địa bàn TP.

Đây là phiên chất vấn đầu tiên của Thường trực HĐND TP khoá XVI thực hiện theo Nghị quyết số 594 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND và Đề án số 15 của Ban Thường vụ Thành uỷ về “nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp TP Hà Nội giai đoạn 2021-2026 gắn với việc thực hiện thí điểm mô hình tổ chức chính quyền đô thị và củng cố chính quyền nông thôn”.

Phần lớn quy hoạch bị biến đổi, điều chỉnh, chồng lấn

Theo giám sát của HĐND TP, hiện nay, TP đang thực hiện quy hoạch phát triển nông nghiệp TP Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 được xây dựng từ năm 2012.

Tuy nhiên, do tốc độ đô thị hóa nên phần lớn các quy hoạch này đều đã bị biến đổi, điều chỉnh, chồng lấn, có quy hoạch chưa thực hiện được.

Điển hình, năm 2012, TP đã ban hành Quyết định số 5791 phê duyệt quy hoạch hệ thống cơ sở giết mổ và chế biến gia súc, gia cầm trên địa bàn TP đến năm 2020 với mục tiêu đạt 85 - 90% nhu cầu giết mổ trên địa bàn, đảm bảo phần lớn lượng thịt gia súc, gia cầm được giết mổ, bảo quản, chế biến tại các cơ sở giết mổ; chế biến tập trung công nghiệp đạt từ 60 - 65% vào năm 2020; tiến tới chấm dứt hoạt động giết mổ gia súc, gia cầm nhỏ lẻ.

Quy hoạch này sau đó được điều chỉnh 3 lần vào các năm 2013, 2014, 2017, nhưng đến năm 2020 vẫn không thể hoàn thành chỉ tiêu.

Toàn bộ các quyết định trên được thay thế bởi Quyết định 761/QĐ-UBND ngày 17/02/2020 phê duyệt “Mạng lưới giết mổ gia súc, gia cầm tập trung trên địa bàn TP” với 29 cơ sở.

Mặc dù vậy, đến nay mới có 11/29 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung đang hoạt động, đạt 37,93% theo quy hoạch. Còn lại 18/29 cơ sở chưa được đầu tư xây dựng hoặc chưa có nhà đầu tư.

Nhiều cơ sở giết mổ công nghiệp, bán công nghiệp, thủ công tập trung đa số hoạt động chưa hết công suất…

Không chỉ chăn nuôi, trong lĩnh vực lâm nghiệp, việc khai thác kinh tế, dịch vụ, cảnh quan môi trường từ rừng cũng còn nhiều hạn chế như: Thiếu những quy hoạch, định hướng rõ ràng về tầm nhìn phát triển rừng...

Các đại biểu tham dự phiên chất vấn. Ảnh: N.H

Đối với quy hoạch đê điều, thủy lợi, hiện chưa được Trung ương phê duyệt gây ảnh hưởng lớn đến công tác quản lý của TP. Quy hoạch chưa hoàn thiện nên giá trị sản xuất/héc ta đất nông nghiệp của Thủ đô nhìn chung còn thấp và hiệu quả chưa cao…

Chính quyền có làm ngơ?

Đáng chú ý, hiện nay, trên địa bàn Hà Nội xuất hiện rất nhiều mô hình nông nghiệp nhưng lại không sản xuất, biến tướng thành điểm du lịch, nơi nghỉ dưỡng.

Điển hình, dự án trồng hoa cây cảnh tại xã Hiệp Thuận, huyện Phúc Thọ của Công ty TNHH Du lịch và Thương mại Hoa Bay, triển khai năm 2017 trên diện tích 1 ha. Đến nay, dự án đã biến thành khu du lịch sinh thái, đặt tên là "Vườn sinh thái Phúc Thọ Hoa Bay", trái với mục đích sử dụng đất được phê duyệt.

Dự án trồng hoa cây cảnh nay đã mọc thêm nhiều công trình, bao gồm khu nhà điều hành, nhà hàng, bể bơi, phòng nghỉ, phòng ăn như một khu du lịch… Chủ đầu tư cũng đã tự ý kè bờ sông kiên cố để bảo vệ các công trình xây dựng trái phép… “Những vi phạm này đã diễn ra vài năm nay, tại sao lại không được chính quyền địa phương xử lý kịp thời?” - HĐND TP đặt câu hỏi.

Hay tại Hợp tác xã Du lịch và Nông nghiệp Hoa Sơn rộng 7 ha ở xã Nam Sơn, huyện Sóc Sơn, để phát triển theo hướng du lịch, ngoài trồng rau hữu cơ, nuôi lợn rừng, dê núi, trang trại này đã sửa chữa, xây dựng nhiều nhà nghỉ để đón các đoàn khách đến nghỉ dưỡng… “Liệu chính quyền địa phương có làm ngơ cho những sai phạm này?” - giám sát của HĐND TP chất vấn.

Giám sát của HĐND TP cũng cho thấy, hiện nay, trên địa bàn TP, nhiều diện tích đất nông nghiệp nằm trong phạm vi triển khai các dự án phi nông nghiệp, nhưng dự án chưa thực hiện, chưa tiến hành giải phóng mặt bằng, người nông dân giữ đất chờ dự án, không quan tâm đến sản xuất hoặc tình trạng người dân không mặn mà với đồng ruộng mà để đất bỏ hoang, bỏ nghề nông đi làm thợ, gây lãng phí nguồn lực đất đai.

Nhiều diện tích đất nông nghiệp gặp khó khăn về thủy lợi, nước tưới hoặc nằm trong vùng trũng thấp, thường xuyên bị ngập úng… Mặc dù, các địa phương đã có nhiều nỗ lực để ngăn chặn nhưng đến nay, toàn TP vẫn còn hàng ngàn héc ta đất nông nghiệp bị bỏ hoang, hơn 4.000ha đất canh tác không hiệu quả, chỉ làm một vụ hoặc canh tác mang tính tận dụng…

Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn khẳng định, nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và phát triển Thủ đô. Đây cũng là một trong những chương trình mục tiêu Quốc gia quan trọng và rất thiết thực.

Chính vì vậy, ông Tuấn mong muốn, các đơn vị, cá nhân liên quan đánh giá đúng tình hình, kết quả thực hiện; xác định rõ các tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và trách nhiệm của các cấp, các ngành và các cơ quan, tổ chức liên quan, từ đó đề ra lộ trình, giải pháp hiệu quả, khả thi trong thời gian tới.