Toàn cảnh buổi họp báo. Ảnh: Thảo Nguyên

Đó là thông tin được đưa ra tại buổi họp báo công tác tư pháp quý III năm 2013 do Bộ Tư pháp tổ chức ngày 17/10.

Tình từ ngày 1/10/2012 đến ngày 30/9/2013, có 82 đơn yêu cầu bồi thường; 20 trường hợp người bị thiệt hại khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết bồi thường theo quy định tại Điều 22 Luật Trách nhiệm bồi thường Nhà nước. 

Các cơ quan Nhà nước đã giải quyết xong 48 vụ với tổng số tiền Nhà nước phải bồi thường được xác định trong các văn bản giải quyết bồi thường đã có hiệu lực pháp luật lên đến hơn 38,4 tỷ đồng. 

So với số liệu trung bình của năm 2012 và các năm trước đó thì số vụ việc thụ lý cao hơn 34%, nhưng số vụ việc đã giải quyết xong thấp hơn 30%, trong đó tỷ lệ giải quyết xong trong lĩnh vực tố tụng thấp nhất (mới giải quyết được 11/46 vụ, đạt tỷ lệ 23%). 

Cùng với đó, số tiền Nhà nước phải bồi thường trong năm 2013 tăng gần 5 lần số tiền bồi thường trung bình 3 năm trước đây vì đã phát sinh một số vụ việc có yêu cầu bồi thường lớn. 

Theo bà Nguyễn Thị Tố Hằng, Phó Cục trưởng Cục Bồi thường Nhà nước, số vụ việc yêu cầu bồi thường tăng nhưng vẫn chưa phản ánh hết tình hình khiếu kiện yêu cầu đòi bồi thường đúng và đúng 1 phần. 

Nguyên nhân là do Luật Bồi thường Nhà nước quy định căn cứ yêu cầu bồi thường phải có văn bản của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xác định hành vi của người thi hành công vụ là trái pháp luật và thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường. Bên cạnh đó, là do tâm lý của người bị thiệt hại, rất e ngại khi phải đối đầu với cơ quan Nhà nước. “Chúng tôi đã kiến nghị với các cơ quan chức năng, dần dần tháo gỡ, nhưng phải có lộ trình, không thể ngày 1 ngày 2 có thể loại bỏ những vướng mắc này”, bà Hằng nói.

Liên quan đến chi trả tiền bồi thường, trong tổng số hơn 38,4 tỷ đồng, ngoài có 1 vụ việc thuộc lĩnh vực tố tụng ở Thái Bình với số tiền bồi thường 21 tỷ mới có hiệu lực chưa làm thủ tục cấp kinh phí bồi thường, số tiền còn lại hơn 17 tỷ đã chi trả được hơn 15 tỷ đồng. Nhưng số tiền thu hoàn trả từ trách nhiệm của công chức chỉ gần 234 triệu đồng. 

Thừa nhận việc xem xét trách nhiệm hoàn trả, số vụ việc và số tiền phải hoàn trả còn hạn chế. Bà Hằng lý giải, số tiền hoàn trả gần 234 triệu đồng này không phải hoàn toàn tính trên số tiền Nhà nước phải bồi thường. "Trong tố tụng thì chỉ xem xét trách nhiệm hoàn trả nếu xác định có lỗi cố ý ra bản án sai. Trong các vụ hành chính mới xác định cả lỗi cố ý và vô ý. Bên cạnh đó, việc xem xét trách nhiệm hoàn trả trong văn bản còn 1 số trường hợp chưa cụ thể như chết, chuyển công tác. Chúng tôi đang xây dựng thông tư hướng dẫn cụ thể những trường hợp này" - Phó Cục trưởng Cục Bồi thường Nhà nước nói.

Cũng tại buổi họp báo, Người Phát ngôn, Chánh Văn phòng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng cho biết, trong quý III năm 2013, Bộ Tư pháp đã thẩm định 73 văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có 18 điều ước quốc tế; tổ chức tiếp nhận và kiểm tra 1.602 văn bản của các bộ, ngành, địa phương, bước đầu phát hiện 104 văn bản có dấu hiệu vi phạm các quy định tại Điều 3 Nghị định số 40/2010/NĐ-CP.

Thực hiện việc giải quyết dứt điểm các văn bản còn nợ đọng đối với luật, pháp lệnh có hiệu lực từ 1/7/2013 trở về trước, đến nay, với 37 luật, pháp lệnh đã có hiệu lực thi hành, Chính phủ đã ban hành được 98/200 văn bản hướng dẫn, đạt tỷ lệ 49%. 

Số văn bản chưa ban hành được là 102 văn bản, chiếm 51%, trong đó có 58 văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và 44 văn bản của bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ. Đối với 9 luật, pháp lệnh chuẩn bị có hiệu lực, Chính phủ mới ban hành được 1/42 văn bản.

Thảo Nguyên