Lắp đặt thiết bị GSHT đúng quy định sẽ giúp quản lý ATGT tốt hơn

Doanh nghiệp lúng túng

Kết quả khảo sát của Tổng cục Đường bộ Việt Nam về công tác quản lý ATGT và chất lượng dịch vụ tại các đơn vị kinh doanh vận tải khách tại các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên cho thấy: Việc lắp đặt thiết bị GSHT được các đơn vị vận tải tích cực triển khai và hoàn thành vào ngày 30/6/2012. Tuy nhiên, chỉ khoảng 15% phương tiện thuộc các đơn vị vận tải quản lý tập trung quan tâm đến khai thác thiết bị phục vụ cho quản lý và bảo đảm ATGT. Số còn lại lắp đặt chỉ để được kiểm định và được cấp phù hiệu hoạt động, chưa phục vụ công tác quản lý.

Đáng nói hơn, chất lượng thiết bị GSHT gắn trên ô tô không được kiểm soát. Có đơn vị được công nhận hợp chuẩn, nhưng lại giao cho những cơ sở khác đảm nhiệm nên nhiều thiết bị GSHT không đủ chức năng theo quy định.

Theo Hiệp hội Vận tải TP Hà Nội, đến nay, các doanh nghiệp (DN) đã cơ bản lắp đặt thiết bị GSHT theo lộ trình do Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) quy định tại Thông tư số 14/2010/TT-BGTVT và Thông tư 08/2011/TT-BGTVT. Gần 200 tỷ đồng đã được đầu tư để 35.000 xe ký hợp đồng lắp đặt GSHT theo chứng nhận thiết bị hợp chuẩn của Bộ GTVT. Nhưng, đại đa số DN vận tải không biết “quy định kỹ thuật” được quy định tại Thông tư 08/2011/TT-BGTVT, nên khi nghiệm thu không giám sát được chất lượng của hộp đen.

Một số đơn vị vận tải tại Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) bị cắt xén các chi tiết về quản lý như: Cảnh báo vượt tốc độ, thiếu cổng cắm USB để quản lý thông tin về lái xe... Thậm chí, vì không biết được tính năng cảnh báo khi vượt quá tốc độ hộp đen phát cảnh báo, lái xe đã yêu cầu đơn vị lắp đặt cắt tiếng kêu vì gây điếc tai, khó chịu.

Tại Hà Nội, 2 phương tiện của Hợp tác xã Vận tải Thăng Long khi đi đăng kiểm đã bị trạm đăng kiểm “ép” lắp hộp đen trước lộ trình quy định (đơn vị lắp đặt do trạm đăng kiểm gọi đến chỉ định lắp đặt), DN không nhận được tín hiệu.

Còn tại một tỉnh miền núi, có đơn vị lắp đặt 20 hộp đen cho 5 DN vận tải, nhưng khi nộp hợp đồng lắp đặt và biên bản nghiệm thu thì Sở GTVT không chấp nhận và yêu cầu các DN vận tải chỉ được lắp đặt thiết bị của 4 đơn vị do… Sở chỉ định. Do vậy, các DN buộc phải tháo hộp đen trả lại gây lãng phí tiền bạc và thời gian.

Hay như tại Bến xe Lương Yên (Hà Nội), Cty Cổ phẩn Phát triển Công nghệ HC-SmartParking đã phát tờ rơi cho lái xe của các DN khi lắp đặt hộp đen với giá rất thấp, gây hoang mang cho chủ xe.

Chưa kể, nhiều chủ xe tư nhân chạy hợp đồng du lịch chỉ lắp để đối phó khi kiểm định và xin cấp phép, còn tính năng của hộp đen bị cắt xén thì không ai quản lý.

Thiếu chế tài xử phạt

Trước những lúng túng của các DN vận tải, mới đây, Hiệp hội Vận tải TP Hà Nội đã gửi văn bản đề nghị Bộ GTVT yêu cầu các đơn vị lắp đặt GSHT đã được Bộ cấp giấy chứng nhận thiết bị hợp chuẩn phải lắp đầy đủ các chi tiết theo quy định tại Thông tư 08/2011/TT-BGTVT (trừ cổng USB). Nếu kiểm tra phát hiện có sự cắt xén, phải bổ sung, nếu không sẽ rút giấy chứng nhận hợp chuẩn. Riêng, cổng USB nếu đơn vị chưa lắp cho lùi đến thời hạn xử phạt, các đơn vị phải lắp bổ sung để cảnh sát giao thông thao tác cắm máy in khi cần số liệu.

Đồng thời, Bộ GTVT cũng cần có văn bản quy định rõ các đơn vị vận tải phải lưu giữ thông tin, thời hạn lưu giữ, hướng dẫn sử dụng phải có người giám sát hoạt động để nhắc nhở, giáo dục lái xe chấp hành các quy định về hoạt động trên tuyến cố định, các cơ quan quản lý chỉ yêu cầu sao chụp khi cần thiết (sở GTVT không cần phải quản lý).

Điều đáng nói, hiện nay, vẫn chưa có chế tài nào xử phạt DN sản xuất, lắp đặt thiết bị hộp đen nếu không đạt chuẩn. Trên cả nước, vẫn còn không ít sở GTVT chưa có hệ thống máy chủ để kiểm tra, theo dõi hoạt động của các loại xe thông qua hộp đen. Do đó, thủ tục kiểm tra, giám sát chất lượng hộp đen chủ yếu căn cứ vào báo cáo của DN vận tải. Bên cạnh đó, trên các quốc lộ, tuyến đường trọng yếu chưa có trạm hoặc trung tâm kiểm soát hoạt động của ô tô thông qua hộp đen. Lực lượng công an, thanh tra vẫn chưa được trang bị đầy đủ máy móc để kiểm tra, xử lý các loại xe lắp đặt hộp đen.

Trước tình hình trên, Tổng cục Đường bộ Việt Nam vừa đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam khi xét xe theo chu kỳ, cần kiểm định các tính năng kỹ thuật của hộp đen theo tiêu chuẩn quy định. Các sở GTVT định kỳ kiểm tra việc lưu trữ và khai thác dữ liệu từ thiết bị GSHT tại các đơn vị vận tải để phục vụ công tác quản lý trật tự ATGT. Ban ATGT các tỉnh, TP cần có kế hoạch kiểm tra công tác này ở các đơn vị vận tải.

Tổng cục Đường bộ cũng sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu về quản lý vận tải, cập nhật thường xuyên các thông số cơ bản từ hộp đen để phục vụ kiểm soát và chấn chỉnh các vi phạm về trật tự ATGT.

Hữu Oanh