Hình ảnh cán bộ thu tiền vào động Tiên Sơn của Công ty Cổ phần Kim Quy. Ảnh: VT

Theo tìm hiểu được biết, di tích động Tiên Sơn đã được xếp hạng cấp tỉnh trong quần thể di tích lịch sử văn hóa và thắng cảnh núi Rồng tại Quyết định số 306-VHQG ngày 1/12/1993 của Giám đốc Sở Văn hóa Thông tin tỉnh Thanh Hóa. Theo quy định quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa (ban hành kèm theo Quyết định số 2060/2013/QĐ-UBND ngày 17/6/2013 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa), tại mục 3, Điều 3, Chương II: “Thành viên ban chấp hành di tích cấp cơ sở: Thành viên chỉ định: Trưởng ban là lãnh đạo cấp xã; cán bộ văn hóa; đại diện Mặt trận Tổ quốc; trưởng thôn hoặc trưởng khu dân cư nơi có di tích. Thành viên thông qua tín nhiệm: Đại diện người cao tuổi có uy tín, trụ trì hoặc thủ từ…”. Thế nhưng, ngày 25/7/2005, chính quyền phường Hàm Rồng đã tự ý ký kết hợp đồng cho phép Công ty Cổ phần Kim Quy được vào quản lý, khai thác di tích động Tiên Sơn.

Nội dung hợp đồng ghi rõ: "Bên A giao cho bên B trực tiếp đầu tư xây dựng và khai thác động Tiên Sơn theo phương án hợp tác với UBND phường Hàm Rồng. Bên B có trách nhiệm nộp cho ngân sách phường theo tỷ lệ ăn chia theo thỏa thuận; lợi nhuận cùng chia (giành 40% lợi nhuận cho địa phương sau khi đã trừ chi phí quản lý). 5 năm đầu kể từ năm 2006, chưa có mức thu ổn định, bên B nộp cho ngân sách phường mỗi năm 25 triệu đồng". Qua bản hợp đồng này, có thể khẳng định chính quyền phường Hàm Rồng đã không tuân thủ pháp luật di sản, không thực hiện theo Quyết định số 2060/2013/QĐ-UBND.

Ngoài ra, theo phản ánh của công dân làng cổ Đông Sơn, phường Hàm Rồng, thì từ khi được giao động Tiên Sơn cho đến nay, Công ty Cổ phần Kim Quy đã “khống chế”, “kiểm soát” các con đường vào động Tiên Sơn và đường vào đồng Thăng, đồng Thông vào khu mộ của dòng họ Lương để lập các trạm thu tiền vào động. Ngoài ra, công ty này còn mở các hòm công đức để thu gom tiền trái phép.

Để làm rõ vấn đề này, phóng viên Báo Thanh tra đã làm việc với ông Lê Ngọc Linh, Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Văn hóa Thông tin TP Thanh Hóa. Ông Linh cho biết: Sau khi nhận được đơn thư của công dân, TP Thanh Hóa đã thành lập đoàn kiểm tra để giải quyết theo quy trình. Về nội dung kiến nghị thu hồi động Tiên Sơn, hiện TP Thanh Hóa đang thực hiện Công văn số 1776/SVHTTDL ngày 26/6/2018 của Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch về việc nghiên cứu, lập hồ sơ để cấp đổi bằng xếp hạng di tích động Tiên Sơn.

Theo đó, Sở này đã giao cho Trung tâm Bảo tồn Di sản văn hóa căn cứ các quy định có liên quan và thực trạng của di tích động Tiên Sơn để phối hợp, thống nhất với UBND TP Thanh Hóa triển khai thực hiện lập, bổ sung thành phần hồ sơ khoa học di tích động Tiên Sơn theo đúng quy định về trình tự, thủ tục cấp đổi bằng xếp hạng di tích - danh thắng.

Đến nay, việc phối hợp xử lý nội dung này đã được thực hiện xong và đang báo cáo UBND tỉnh xin ý kiến giải quyết tiếp theo. “Về giải quyết nội dung kiến nghị của công dân, TP Thanh Hóa đã phối hợp với Ban Dân vận Thành ủy, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc, Ban Quản lý di tích văn hóa Hàm Rồng, UBND phường Hàm Rồng, làng cổ Đông Sơn tổ chức đối thoại, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng theo kiến nghị của công dân. Tuy nhiên, vừa giải quyết hết kiến nghị này thì công dân khác ở làng cổ Đông Sơn lại làm đơn kiến nghị khác”, ông Linh nói.

Với sự việc nêu trên, đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa sớm có chỉ đạo, hướng dẫn TP Thanh Hóa thực hiện việc thu hồi động Tiên Sơn, trả về cho địa phương quản lý theo đúng quy định của Luật Di sản và các quy định của pháp luật. Có như thế mới chấm dứt được khiếu nại kéo dài của công dân làng cổ Đông Sơn.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục theo dõi, thông tin đến bạn đọc.

Văn Thanh