Công tác quản lý Nhà nước đối với đất nông nghiệp, đất công trên địa bàn TP Hà Nội chuyển biến vẫn chưa đáng kể. Ảnh minh họa: Thảo Nguyên

Chiều ngày 6/8, TP Hà Nội họp trực tuyến việc thực hiện Chỉ thị 04 về tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với đất nông nghiệp, đất công trên địa bàn TP.

Buông lỏng, đùn đẩy trách nhiệm

Phó Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường Nguyễn Hữu Nghĩa cho biết, phần lớn công tác quản lý, sử dụng đất nông nghiệp các phường, xã, thị trấn chưa được quan tâm thực hiện. Tài liệu, hồ sơ giao đất nông nghiệp cho các hộ gia đình, cá nhận không được lưu giữ đầy đủ. Công tác thống kê, kiểm kê đất đai thiếu chính xác, không phản ánh đúng thực tế sử dụng đất nông nghiệp. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng chuyển nhượng, xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp.

Đáng nói, tình trạng lấn chiếm, xây dựng trái phép này kéo dài nhiều năm nhưng chưa được lập hồ sơ xử lý dứt điểm. Trong khi đó, Chủ tịch UBND phường, cán bộ địa chính qua các thời kỳ không bàn giao hồ sơ, trách nhiệm quản lý đất nông nghiệp dẫn đến tình trạng “đùn đầy trách nhiệm”, khó xử lý vi phạm. “Hiện các hộ đã hoàn thiện nhà ở và sử dụng, thể hiện sự buông lỏng, quản lý đất đai trật tự xây dựng trong quản lý đất đai nói chung và quản lý đất nông nghiệp nói riêng”, ông Nghĩa nói.

Kết quả thanh tra công tác quản lý đất công, đất nông nghiệp công ích tại các quận, huyện (Chương Mỹ, Thanh Oai, Mỹ Đức, Sóc Sơn, Mê Linh, Gia Lâm, Đan Phượng) cũng cho thấy, UBND các phường, xã, thị trấn không thực hiện đấu giá để giao thầu sử dụng đất công ích theo quy định của Luật Đất đai.

Các khoản thu được từ việc cho thuê đất công ích chưa được sử dụng đúng mục đích, có khi để ngoài ngân sách… Cá biệt, tại một số xã còn giao cho hợp tác xã hoặc các thôn quản lý và giao thầu đất công ích, vi phạm thẩm quyền quản lý, cho thuê sử dụng đất công ích. Đoàn thanh tra phát hiện hơn 697,5ha đất nông nghiệp bị vi phạm.

“Không thể để có cán bộ cũng như không”

Sau 6 tháng triển khai thực hiện Chỉ thị 04, công tác quản lý Nhà nước đối với đất nông nghiệp, đất công trên địa bàn TP Hà Nội chuyển biến chưa đáng kể. “Bức tranh quản lý đất công, đất nông nghiệp không đạt và không được như mục tiêu đặt ra khi tình trạng vi phạm vẫn diễn ra, chưa được xử lý”

Theo UBND TP, đến nay mới chỉ có 8 quận, huyện, thị xã báo cáo số liệu kết quả thực hiện Chỉ thị 04 và có thể hiện các diện tích đất nông nghiệp, đất công ích bị vi phạm như: Đan Phượng hơn 32ha; Gia Lâm 24ha, Phú Xuyên 17ha... Nhưng đều chưa có thông tin cụ thể về thời điểm xảy ra các vi phạm, các biện pháp xử lý đã được áp dụng, kết quả xử lý, những tồn tại cần khắc phục.

Còn 18 quận, huyện khác (không bao gồm các quận Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Sở Tài nguyên Môi trường đã trực tiếp kiểm tra và kết luận) tuy có báo cáo nhưng phần lớn không báo cáo tiến độ và kết quả thực hiện chỉ đạo của TP.

Tại cuộc họp, đại diện các quận, huyện, thị xã cho biết, hiện rất “lúng túng” và đề nghị UBND TP có biện pháp tháo gỡ các vi phạm, nhất là những vi phạm kéo dài nhiều năm. Cùng với đó, hướng dẫn địa phương lập hồ sơ quản lý đất nông nghiệp, đất công, đất bãi bồi ven sông, làm cơ sở quản lý và xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất và hồ sơ quản lý đối với từng thửa đất, diện tích đất.

Phó Chủ tịch UBND TP Vũ Hồng Khanh chỉ rõ, hạn chế lớn nhất trong công tác quản lý Nhà nước đối với đất nông nghiệp, đất công trên địa bàn TP chính là “phát hiện vi phạm và xử lý vi phạm, nhất là xây dựng trái phép trên đất công”. Có những sự việc xảy ra đến mức báo chí, cử tri nhiều lần lên tiếng vẫn chưa được tập trung giải quyết.

Công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực này còn hạn chế. Số đơn vị chủ động thanh tra kiểm tra, xử lý ít, có nơi xử lý rất “lúng túng” dù luật, nghị định quy định đã rõ mà vẫn “đẩy đi đẩy lại”, thậm chí có nơi né tránh, ngại va chạm… dẫn đến vi phạm “côm cán”, không dứt điểm, tạo ra tiền lệ tiếp tục vi phạm tiếp.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP, thời gian tới, cần phân loại vi phạm, tập trung xử lý vi phạm. Những vụ việc nhỏ, đã rõ thì phải kiên quyết xử lý, không phải “chờ” họp hành nhiều. Còn những vụ việc phức tạp thì phải thanh tra, kiểm tra theo đúng quy định của luật để tránh tình trạng khiếu kiện phức tạp.

“Công trình xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, đất công trình ình như vậy, rõ như vậy, không thể dấu được mà ông chủ tịch đi qua, cán bộ đi qua vẫn không sao? Không ai bị xử lý, không ai phải chịu trách nhiệm. Phải bỏ ngay quan điểm chỉ xử lý người vi phạm mà phải xử lý cả trách nhiệm người quản lý. Không thể để có cán bộ cũng như không”, ông Khanh nói.

Ngoài ra, tập trung rà soát, thống kê, nắm lại toàn bộ diện tích đất nông nghiệp, đất công, kể cả đât bãi bồi ven sông trên toàn địa bàn TP; tập trung lập hồ sơ để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… “Quản lý nhà nước thì phải biết, phải có cái gì để quản lý. Cho nên, cán bộ phải nắm lại toàn bộ diện tích đất nông nghiệp, đất công để cập nhật, bổ sung hay lập lại hồ sơ. Từ đó, công khai cụ thể diện tích nào của công, diện tích nào của hộ gia đình”, ông Khanh lưu ý.

Thảo Nguyên