Quyết định số 165/2010/DS-GĐT của TAND Tối cao hủy 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm.

Kỳ I: Hủy bỏ 2 bản án

Năm 2001, vợ chồng ông Hoàng Văn Oánh mua lô đất số 32 tại Cầu Vượt thuộc tiểu khu 8, phường Nam Lý, TP Đồng Hới của bà Trần Thị Duê (ở tiểu khu 5, Đồng Phú, TP Đồng Hới). Mảnh đất này không đứng tên của bà Duê mà đứng tên vợ chồng ông Lê Văn Phong và bà Đỗ Thị Mai, có Quyết định cấp đất số 146/UB-QĐ của UBND tỉnh Quảng Bình ngày 22/6/1996.

Sở dĩ bà Duê có bộ hồ sơ gốc là do tháng 12/1997, bà Nguyễn Thị Kim Cúc (em dâu ông Phong) vay của bà Trần Thị Hương ở Đồng Phú, Đồng Hới 57 triệu đồng và thế chấp cho bà Hương 2 bộ giấy tờ đất, một bộ đứng tên ông Dũng, bà Sửu; một bộ đứng tên ông Phong, bà Mai. Do bà Cúc không có tiền trả cho bà Hương nên bà Hương thế chấp bộ giấy tờ mang tên ông Phong và bà Mai cho bà Trần Thị Duê.

Từ ngày mất nhà, bà Thẻo cùng 2 đứa con ở trong phòng trọ ẩm thấp

Năm 2001, vợ chồng ông Oánh, bà Thẻo mua lô đất số 32 và cất nhà trên lô đất này, vợ chồng ông Phong, bà Mai đều biết. Thế nhưng, đến năm 2004, do mảnh đất có giá trị lớn về kinh tế nên ông Phong làm đơn kiện lên toà án đòi lại lô đất số 32 với lý do “mất” hồ sơ gốc. Trong khi vụ kiện còn nhiều tình tiết quan trọng chưa được làm rõ, ông Phong vẫn thắng kiện tại 2 phiên toà sơ thẩm và phúc thẩm gây bức xúc trong dư luận.

Cụ thể: Thứ nhất, hồ sơ đất đai bị “mất” từ năm 1997, nhưng tại sao ông Phong không đến chính quyền địa phương hoặc công an phường để trình báo, mà đến 8 năm sau mới đi khai báo mất hồ sơ? Thứ hai, từ năm 2001 - 2004, vợ chồng ông Oánh, bà Thẻo làm nhà sinh sống trên lô đất số 32 và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính tại chính quyền địa phương, nhưng ông Phong, bà Mai không ra ngăn cản, thông báo chính quyền địa phương can thiệp? Thứ ba, trong bản tường trình của bà Trần Thị Hương ngày 27/8/2004 gửi TAND TP Đồng Hới viết: “Bộ giấy tờ mang tên ông Phong, bà Mai tôi cáp (thế chấp) cho cô Duê từ năm 1997 cho đến năm 2001 cô Cúc không gửi tiền về trả cho tôi, tôi không có tiền trả cho cô Duê thì cô Duê có quyền quyết định hoàn toàn về số phận lô đất đó”.

Ngôi nhà của ông Oánh, bà Thẻo (ở giữa) được xây từ năm 2001, đến năm 2004 thì bị cưỡng chế

Bản án dân sự sơ thẩm số 38/2006/DSST ngày 2/10/2006 của TAND TP Đồng Hới và Bản án dân sự phúc thẩm số 37/2006/DSPT ngày 20/12/2006 của TAND tỉnh Quảng Bình về việc “đòi lại quyền sử dụng đất” của ông Lê Văn Phong đi đến quyết định: Buộc ông Hoàng Văn Oánh và bà Phạm Thị Thẻo phải tháo dỡ công trình nhà ở xây dựng trái phép trên lô đất số 32 tại khu san lấp Cầu Vượt để trả lại mặt bằng cho vợ chồng ông Lê Văn Phong và bà Đỗ Thị Mai.

Như vậy, 2 cấp tòa sơ thẩm và phúc thẩm đã dựa vào Quyết định cấp đất số 146 mang tên ông Phong, bà Mai để lấy cơ sở trả lại đất cho nguyên đơn mà không phân tích bản chất sự việc một cách kỹ càng. Bởi vậy, ông Oánh, bà Thẻo đã gửi đơn kháng cáo lên TAND Tối cao.

Ngày 5/12/2007, gia đình bà Thẻo phải tự nguyện thi hành án theo Thông báo số 385/TB-THA của Cơ quan Thi hành án dân sự TP Đồng Hới. Mất nhà, mất đất, vợ chồng ông Oánh, bà Thẻo mang đơn đi cầu cứu các cơ quan chức năng từ tỉnh lên T.Ư. Ngày 22/4/2010, TAND Tối cao xem xét, hủy bỏ 2 bản án nêu trên và yêu cầu xét xử lại một cách công khai. Nhưng không hiểu vì sao đến nay đã hơn 1 năm trôi qua, TAND TP Đồng Hới vẫn chưa đưa vụ án ra xét xử lại?

Kỳ II: Tòa cấp dưới bỏ quên quyết định giám đốc thẩm?

 Nguyễn Cao Cường