(Thanh tra) - Mục tiêu cuối cùng của các luận điệu xuyên tạc do các thế lực thù địch tạo ra là bôi nhọ lực lượng chức năng, phá hoại niềm tin và làm suy yếu tinh thần đoàn kết dân tộc. Bằng cách khẳng định sức mạnh của sự thật và củng cố khối đại đoàn kết, chúng ta sẽ tạo ra "tấm khiên" vững chắc để đẩy lùi mọi âm mưu chia rẽ trong hoạn nạn.
Nhận diện rõ các luận điệu xuyên tạc
Tiến sỹ Trần Văn Duy - cố vấn pháp lý Công ty Luật Sao Kim, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, mục tiêu trực diện nhất của các chiến dịch tin giả là nhằm vào uy tín và trách nhiệm của các lực lượng vũ trang (Công an, Quân đội) và chính quyền địa phương – những người đang trực tiếp đối mặt với hiểm nguy để cứu đồng bào trong vùng lũ. Các luận điệu này thường lợi dụng những hình ảnh cắt ghép để quy chụp sự thờ ơ, thiếu trách nhiệm hoặc chậm trễ của lực lượng ứng trực. Kẻ xấu thường dùng lý lẽ cảm tính, so sánh khập khiễng hoặc tạo ra các câu chuyện giả về sự phân biệt đối xử trong công tác cứu hộ để kích động sự phẫn nộ trong cộng đồng.
Trong đợt mưa lớn lịch sử tại Khánh Hòa, lực lượng Công an tỉnh đã tổ chức chốt chặn nghiêm ngặt tại các khu vực nguy hiểm nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối cho người dân. Tuy nhiên, hành động kiểm soát cần thiết này đã bị một số tài khoản xấu lợi dụng. Chúng cắt ghép hình ảnh, xuyên tạc trắng trợn rằng lực lượng chức năng "không cho dân tự cứu trợ". Thực tế, việc chốt chặn nhằm ngăn chặn người dân tự ý di chuyển vào các vùng ngập sâu, có nguy cơ sạt lở cao, vốn là hành động bảo vệ tính mạng. Đối tượng xấu đã cố tình đảo ngược bản chất vấn đề, biến hành động bảo vệ thành "cấm đoán", từ đó tạo dư luận tiêu cực và gây chia rẽ.
Việc phản bác luận điệu này cần dựa trên bằng chứng xác thực về sự hy sinh và xả thân của lực lượng vũ trang. Hàng nghìn chiến sĩ đã không quản nguy hiểm, thức trắng đêm, ăn vội mì gói để tiếp cận các khu vực cô lập. Công tác truyền thông cần kịp thời ghi nhận và lan tỏa những hành động cụ thể, phi thường của các cán bộ, chiến sĩ. Khẳng định sự nỗ lực và tinh thần tận tụy của toàn bộ lực lượng. Sự thật về những đóng góp thầm lặng của họ chính là lời đáp trả đanh thép nhất.
Tiến sỹ Trần Văn Duy cho biết thêm, những luận điệu này tấn công vào tính minh bạch của việc huy động và phân phối hàng hóa cứu trợ, gieo rắc sự nghi ngờ rằng chính quyền địa phương hoặc cá nhân đã "tham ô", "lợi dụng" hoặc "phân phát không công bằng". Mục tiêu là làm người dân mất niềm tin vào hệ thống hỗ trợ từ thiện chính thức.
Tình hình mưa lũ tại các tỉnh Quảng Trị, Quảng Ngãi, Đăk Lăk, Khánh Hòa vừa qua đã bị các đối tượng xấu lợi dụng để gieo rắc tin giả. Một số trang mạng giả mạo các tổ chức thiện nguyện đã cố tình lan truyền thông tin sai lệch rằng các địa phương này "ngăn cản xe từ thiện tiếp cận vùng lũ". Mặc dù cơ quan chức năng đã kịp thời lên tiếng, khẳng định chỉ thực hiện phân luồng để đảm bảo an toàn cho các đoàn và tránh gây ùn tắc tại các điểm nóng, các đối tượng vẫn kiên quyết bóp méo sự thật. Hành vi này thể hiện rõ ý đồ phá hoại công tác cứu trợ và gây chia rẽ trong cộng đồng.
Để triệt tiêu luận điệu này, các cơ quan chức năng cần ưu tiên nguyên tắc công khai và minh bạch trong mọi khâu: từ tiếp nhận, lưu kho đến phân phối. Các báo cáo tài chính, danh sách hàng hóa và quy trình phân phát cần được công bố kịp thời, chi tiết trên các kênh chính thống. Đồng thời, cần xử lý nghiêm minh mọi trường hợp lợi dụng thiên tai để trục lợi, từ đó khẳng định tính nghiêm minh và trách nhiệm của Nhà nước trong công tác cứu trợ nhân đạo.
Bên cạnh đó, kẻ xấu thường lợi dụng sự khác biệt vùng miền, điều kiện kinh tế hoặc sự khác biệt trong phản ứng với thiên tai để tạo ra sự đối đầu, hiềm khích. Luận điệu này thường sử dụng ngôn ngữ quy chụp, công kích, thổi phồng sự bất mãn của một nhóm nhỏ thành sự đối lập của toàn cộng đồng. Khi hàng loạt cá nhân và tổ chức đứng ra kêu gọi quyên góp, tin giả lập tức nhảy vào tấn công, đòi hỏi những yêu cầu kiểm chứng quá mức, hoặc vu khống những người làm từ thiện chân chính. Điều này nhằm mục đích làm nản lòng những người có tâm, khiến họ e dè, sợ bị tấn công, từ đó làm gián đoạn nguồn lực cứu trợ cần thiết.
"Mục tiêu cao nhất và nguy hiểm nhất của tin giả là phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc – giá trị vốn là cội rễ sức mạnh của Việt Nam. Để phản bác luận điệu này, cần phải nhấn mạnh và lan tỏa rộng rãi những câu chuyện về sự đồng lòng, sẻ chia không phân biệt của người dân cả nước. Chính những chuyến xe cứu trợ xuyên đêm từ Nam ra Bắc, những hành động quyên góp từ thiện không vụ lợi, là bằng chứng không thể chối cãi rằng, dù tin giả có cố gắng đến đâu, chúng cũng không thể chia cắt được tình cảm máu thịt của dân tộc. Tinh thần "tương thân tương ái" là giá trị văn hóa bất biến, là bức tường thành vững chắc chống lại mọi âm mưu chia rẽ", ông Duy nhận định.
Xã hội cần có cơ chế bảo vệ, động viên và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho những người làm từ thiện chân chính, thay vì để họ phải đối mặt với sự công kích từ tin giả. Cơ quan truyền thông cần hỗ trợ việc công khai hóa quy trình từ thiện của các cá nhân, tổ chức uy tín một cách hợp lý và chủ động đấu tranh với những thông tin vu khống. Khi lòng tốt được bảo vệ, luận điệu nghi ngờ sẽ tự bị vô hiệu hóa.
Kỹ năng số và trách nhiệm công dân
Cuộc chiến chống tin giả không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà là trách nhiệm của mỗi công dân trên môi trường không gian mạng. Trước khi chia sẻ, phải kiểm chứng thông tin từ ít nhất ba nguồn đáng tin cậy, đặc biệt là các kênh truyền thông chính thống. Thành thạo các công cụ tìm kiếm ngược hình ảnh để phát hiện ảnh, video bị cắt ghép, sai ngữ cảnh. Luôn giữ sự tỉnh táo, không vội vàng chia sẻ những thông tin gây sốc, phẫn nộ hoặc bi kịch mà chưa được kiểm chứng. Cảm xúc mạnh mẽ là kẽ hở lớn nhất để tin giả xâm nhập.
Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm minh, công khai các trường hợp tung tin giả, xuyên tạc về thiên tai để răn đe. Mỗi người dùng cần chủ động báo cáo các nội dung xấu độc lên các nền tảng mạng xã hội và lan tỏa thông tin tích cực, những hình ảnh chân thực về sự hy sinh và đoàn kết, lấy ánh sáng của sự thật để xua tan bóng tối của tin giả.
Theo chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu, công nghệ AI sẽ còn mạnh hơn, nhưng nếu mỗi người xây được "miễn dịch thông tin", tin giả khó có cơ hội lan rộng, người dân cần tự trang bị kỹ năng số như tra cứu ngược hình ảnh, kiểm tra fanpage chính hãng, nhận diện link giả...
Âm mưu lợi dụng thiên tai để xuyên tạc, gây chia rẽ là một thủ đoạn cũ nhưng luôn được làm mới trong môi trường số. Tin giả có thể gây hoang mang nhất thời, nhưng chúng không thể thay đổi được bản chất của sự thật và không thể phá vỡ được khối đại đoàn kết dân tộc.
Cuộc chiến chống tin giả mùa lũ là một phép thử về bản lĩnh và nhận thức. Bằng sự tỉnh táo, cảnh giác và hành động kiên quyết dựa trên sự thật, chúng ta không chỉ bảo vệ được thông tin, mà còn củng cố vững chắc hơn nữa tinh thần đoàn kết – giá trị vĩnh cửu, là sức mạnh nội sinh giúp Việt Nam vượt qua mọi khó khăn, thử thách, dù là từ thiên nhiên hay từ các thế lực thù địch. Đó là lời khẳng định đanh thép về sức mạnh bất diệt của dân tộc Việt Nam.
