(Thanh tra) - Theo Quỹ Phòng, chống tá hại của thuốc lá (Bộ Y tế), cơ sở y tế là nơi chăm sóc sức khỏe, hướng tới một cuộc sống khỏe mạnh cho tất cả mọi người. Chính vì vậy, hơn bất kỳ nơi nào, các cơ sở y tế cần đảm bảo một môi trường trong lành cho người bệnh, nhân viên y tế và người nhà người bệnh.
Quy định cấm hút thuốc lá tại các cơ sở y tế được đề cập tại Quyết định số 1315/QĐ-TTg ngày 21/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ. Để đẩy mạnh công tác phòng chống tác hại thuốc lá trong ngành y tế, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 5281/QĐ-BYT ngày 31/12/2009, quy định: “Tất cả các cơ quan đơn vị trong ngành y tế kể từ ngày 01/01/2010 thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá trong khuôn viên của cơ quan, đơn vị thuộc ngành y tế”.
Ngày 18/6/2012, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, trong đó một lần nữa việc thực hiện môi trường 100% không khói thuốc được quy định rõ ràng và mạnh mẽ: Cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong các cơ sở y tế.
Các nghiên cứu y tế đã nhấn mạnh, hút thuốc lá là nguyên nhân của nhiều loại bệnh nguy hiểm đối với con người trong đó có ung thư phổi, nhồi máu cơ tim, xơ vữa động mạch và các bệnh về hệ hô hấp. Hút thuốc lá có hại không chỉ cho bản thân người hút, mà còn có hại đối với cả những người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc.
Báo cáo kết quả điều tra về tình hình sử dụng thuốc lá tại Việt Nam cũng cho thấy, tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam giới giảm từ 47,4% (năm 2010) xuống 38,9% (năm 2023), tuy nhiên, Việt Nam vẫn nằm trong 15 quốc gia có tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao trên thế giới.
Đáng chú ý, tình trạng tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá tại một số địa điểm công cộng năm 2023 đã giảm đáng kể so với năm 2010 tuy nhiên vẫn còn nhiều người không hút thuốc còn phơi nhiễm với khói thuốc lá thụ động tại nơi làm việc là 23%; tại cơ sở y tế là 21,3%.
Xác định được mối nguy hại của thuốc là ảnh hưởng tới sức khỏe con người và môi trường bệnh viện. Thời gian qua, nhiều cơ sở y tế đã tiên phong xây dựng mô hình “Bệnh viện không khói thuốc”, tạo hiệu ứng tích cực, góp phần giảm bớt nguy cơ về bệnh tật, tạo môi trường khám chữa bệnh trong lành, an toàn cho nhân viên y tế và người bệnh.
Tại Bệnh viện Phổi Trung ương, công tác xây dựng môi trường bệnh viện không khói thuốc bắt đầu đi vào bài bản từ năm 2015 đến nay, sau khi bệnh viện có Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Phòng, chống tác hại thuốc lá và cai nghiện thuốc lá bao gồm: Ban giám đốc, Ban chấp hành Công đoàn bệnh viện, Ban chấp hành Đoàn thanh niên, Trưởng phòng kế hoạch tổng hợp, đại diện phòng Tài chính - kế toán và đại diện các khoa phòng liên quan.
Hàng năm, phong trào thi đua “Xây dựng môi trường không khói thuốc” và “Không hút thuốc lá trong bệnh viện” được phát động đến toàn thể đoàn viên công đoàn; đưa nội quy, quy định không hút thuốc vào đánh giá, xếp loại thi đua của cán bộ, công nhân viên chức, người lao động hàng năm.
Bệnh viện tổ chức phát tờ rơi về tác hại của thuốc lá cho người bệnh; treo băng rôn, áp phích tuyên truyền về tác hại của thuốc lá; treo 150 biển “Cấm hút thuốc” tại các địa điểm trong bệnh viện…
Do đó, đến nay, hầu hết cán bộ, công nhân viên trong Bệnh viện Phổi Trung ương đều có ý thức, kiến thức về tác hại của thuốc lá, từ đó thường xuyên nhắc nhở người nhà người bệnh và người bệnh cũng như tư vấn ngắn cho họ về tác hại của thuốc lá.
Tại Bệnh viện E, thời gian qua, Bệnh viện đã triển khai hiệu quả các hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá như xây dựng hồ sơ theo dõi, thực hiện tư vấn chuyên sâu và tư vấn ngắn về tác hại của hút thuốc lá cho nhiều người bệnh. Đồng thời, Bệnh viện đã thành lập mạng lưới tư vấn cai nghiện thuốc lá tại bệnh viện với gần 40 cán bộ viên chức, người lao động tham gia.
Bên cạnh đó, công tác nâng cao năng lực tư vấn cai nghiện thuốc lá cho cán bộ y tế cũng được Bệnh viện chú trọng, với hàng trăm cán bộ y tế được tập huấn về tư vấn ngắn, tổ chức các lớp tập huấn tại bệnh viện và tham gia các lớp đào tạo chuyên sâu do Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá tổ chức…
Về công tác truyền thông, Bệnh viện E đã đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại của thuốc lá và lợi ích của việc cai nghiện thuốc lá, quảng bá cho phòng cai nghiện và tư vấn cai nghiện, treo pano, đặt tại khuôn viên Bệnh viện và tại các khoa, phòng, trung tâm; hàng trăm người bệnh và người nhà bệnh nhân được truyền thông trực tiếp về tác hại thuốc lá và tư vấn cai nghiện thuốc lá với hàng chục buổi truyền thông trực tiếp về phòng, chống tá hại của thuốc lá được tổ chức; sự tham gia của đoàn viên tham gia phát tờ rơi, tuyên truyền về tác hại của thuốc lá cho người bệnh và người nhà bệnh nhân hưởng ứng tuần lễ quốc gia không khói thuốc lá…
Có thể thấy, việc xây dựng môi trường không khói thuốc lá là hoàn toàn phù hợp với mục tiêu của ngành y tế là bảo vệ chăm sóc sức khỏe của toàn dân. Hơn bất cứ ngành nghề nào khác, ngành y tế cần đi đầu ủng hộ phong trào này. Cán bộ y tế cần nêu gương cho cộng đồng về ý thức bảo vệ sức thông qua việc không hút thuốc lá và tuân thủ qui định cấm hút thuốc trong cơ sở y tế.
Ngoài việc phù hợp với mục tiêu chung của ngành, thực hiện môi trường không khói thuốc lá tại các cơ sở y tế cũng đem lại những lợi ích rất thiết thực như bảo vệ sức khỏe cho cán bộ y tế, giúp họ làm việc hiệu quả hơn; bảo vệ được hình ảnh của người thầy thuốc; cán bộ y tế không hút thuốc lá là đóng góp vào công tác giáo dục và khuyến khích bảo vệ sức khỏe cộng đồng; tạo môi trường trong lành giúp người bệnh điều trị bệnh hiệu quả hơn; giảm thiệt hại về kinh tế do số lượng cán bộ y tế vắng mặt vì mệt mỏi hay bệnh tật do sử dụng thuốc lá gây ra; giảm bớt chi phí vệ sinh môi trường và phòng cháy nổ trong cơ sở y tế; kinh tế của gia đình cán bộ y tế sẽ được cải thiện do chi phí hút thuốc giảm.
