Khu đất hơn 13.000m2 dự án 254 Hoàng Quốc Việt đang bị "xẻ thịt" để kinh doanh hoa tết. Ảnh: Đông Hà

Một phần trách nhiệm được xác định thuộc về Sở Công Thương Hà Nội (trước đây là Sở Thương mại Hà Nội).

Sở Công Thương báo cáo thế nào?

Hồ sơ thể hiện, ngày 6/9/2024, bà Nguyễn Kiều Oanh, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, đã ký văn bản gửi Thanh tra thành phố Hà Nội để giải trình về các nội dung trong Kết luận thanh tra số 3133/KL-TTTP-P2.

Theo báo cáo, ngày 16/1/2003, Sở Thương mại đã đề xuất UBND thành phố Hà Nội cho phép làm chủ đầu tư xây dựng Trung tâm xúc tiến thương mại Hà Nội. Đề xuất này nhận được sự chấp thuận vào ngày 14/2/2003. Tiếp theo, UBND thành phố đã phê duyệt nhiệm vụ và kinh phí chuẩn bị đầu tư dự án vào ngày 13/11/2003.

Trụ sở Sở Công Thương Hà Nội tại quận Cầu Giấy, TP Hà Nội. Ảnh: Đông Hà

Ngày 25/5/2004, Sở Thương mại trình báo cáo phương án thiết kế và huy động vốn, trong đó có nêu “sau khi có chủ trương chính thức của UBND thành phố Hà Nội, Sở Thương mại Hà Nội sẽ mời các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố đến tham khảo, đóng góp phương án thiết kế và kêu gọi vốn huy động bằng hình thức cho thuê văn phòng, trưng bày giới thiệu sản phẩm, tổ chức hội nghị triển lãm, hội nghị và hội thảo”.

Đến ngày 5/1/2005, Sở Thương mại và Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội đã phối hợp trình Thường trực UBND thành phố phương án thiết kế và vốn đầu tư (Tờ trình số 13/TT-LT, do ông Nguyễn Mạnh Hoàng, Giám đốc là đại diện Sở Thương mại và ông Phương Hữu Việt, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội cùng ký tên). Trong tờ trình, Sở Thương mại đề xuất chọn Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội làm chủ quản đầu tư thứ phát và Công ty Cổ phần Doanh nghiệp trẻ làm chủ đầu tư thứ phát.

Ngày 18/2/2005, Sở Kế hoạch và Đầu tư báo cáo UBND thành phố, thống nhất nguyên tắc xây dựng một trung tâm xúc tiến thương mại hiện đại, đồng thời yêu cầu đảm bảo đủ diện tích phục vụ hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư.

Ngày 22/5/2005, UBND thành phố Hà Nội đã có văn bản đồng ý về nguyên tắc triển khai dự án.

Theo Phó Giám đốc Sở Công Thương, Tờ trình số 13/TT-LT ngày 5/1/2005 về phương án thiết kế và vốn đầu tư xây dựng trình Thường trực UBND thành phố Hà Nội là văn bản đồng trình của Sở Thương mại và Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội, không phải của riêng Sở Thương mại. Đây mới chỉ là văn bản xin chủ trương, trong đó Sở Thương mại cũng báo cáo dự kiến lựa chọn Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội là chủ quản của chủ đầu tư thứ phát, Công ty Cổ phần Doanh nghiệp trẻ Hà Nội (nay đổi tên thành Công ty Cổ phần Familia) là chủ đầu tư thứ phát để trình lên UBND thành phố Hà Nội xem xét, quyết định.

Bên cạnh đó, việc thẩm định chức năng kinh doanh, năng lực tài chính và thẩm tra đề nghị cấp giấy chúng nhận đầu tư cho Công ty Cổ phần Doanh nghiệp trẻ Hà Nội không thuộc chức năng, nhiệm vụ của Sở Thương mại mà thuộc chức năng, nhiệm vụ của các sở chuyên ngành khác.

Khu đất tại số 254 Hoàng Quốc Việt được quy hoạch làm dự án hỗn hợp đã bị bỏ hoang suốt nhiều năm. Hiện nay, khu vực này đang được chia ô, dựng rạp để kinh doanh hoa Tết. Ảnh: Đông Hà

Nhiều ý kiến cho rằng giải trình của Sở Công Thương dựa trên việc phân định nhiệm vụ giữa các cơ quan. Điều này đúng ở góc độ chức năng và nhiệm vụ của từng đơn vị. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu Sở Công Thương đã thực hiện đúng và đầy đủ trách nhiệm giám sát, tham mưu trong quá trình lập đề xuất và lựa chọn đối tác hay chưa? Trường hợp các đối tác được “dự kiến” không đảm bảo năng lực, nhưng vẫn được đề xuất, thì vai trò tham mưu của Sở Công Thương rõ ràng có vấn đề.

Ngoài ra, việc Sở Công Thương nhấn mạnh vai trò “xin ý kiến” trong tờ trình ngày 5/1/2005 và đẩy trách nhiệm thẩm định sang các cơ quan khác có thể bị coi là né tránh trách nhiệm (?). Dù không trực tiếp thẩm định năng lực đối tác, Sở Công Thương với vai trò là cơ quan đề xuất vẫn phải chịu trách nhiệm về tính khả thi của phương án và năng lực các đơn vị được đưa vào tờ trình.

Đặc biệt, báo cáo của Sở Công Thương đã không làm rõ được các tiêu chí hoặc quy trình để lựa chọn Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội và Công ty Cổ phần Doanh nghiệp trẻ. Nếu việc này thiếu cơ sở, rõ ràng trách nhiệm của Sở Công Thương càng cần phải được làm rõ.

Xử lý trách nhiệm cá nhân gặp khó

Kết luận thanh tra số 3133/KL-TTTP-P2 của Thanh tra TP Hà Nội cũng yêu cầu Sở Công Thương kiểm điểm, xử lý nghiêm các cá nhân có sai phạm. Tuy nhiên, việc xử lý gặp nhiều trở ngại khi các cá nhân liên quan đều đã chuyển công tác hoặc nghỉ hưu.

Cụ thể, ông Nguyễn Mạnh Hoàng, Giám đốc Sở Thương mại giai đoạn 2005-2008, sau đó làm Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai và nghỉ hưu từ tháng 3/2015.

Ông Lê Hoan, Trưởng Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng, từ năm 2010 chuyển công tác sang Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hoàng Mai và nghỉ hưu từ tháng 1/2018.

Do cả hai không còn thuộc đối tượng quản lý của Sở Công Thương, cơ quan này đã kiến nghị UBND thành phố Hà Nội chuyển yêu cầu kiểm điểm về nơi sinh hoạt Đảng để xử lý theo quy định.

Hiện tại, ông Nguyễn Mạnh Hoàng đang sinh hoạt Đảng tại Chi bộ Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Phú Thịnh thuộc Đảng bộ Khối doanh nghiệp quận Hai Bà Trưng.