(Thanh tra) - UBND tỉnh Sơn La vừa ban hành quyết định về việc tạm dừng thực hiện các cơ chế thanh toán đối với 3 dự án “Dùng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng” trên địa bàn thành phố Sơn La (nay thuộc phường Tô Hiệu, phường Chiềng Sinh, tỉnh Sơn La).
Theo Quyết định số 2786/QĐ-UBND ngày 8/11/2025 của UBND tỉnh Sơn La về việc tạm dừng thực hiện các cơ chế thanh toán đối với 3 dự án “Dùng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng” trên địa bàn thành phố Sơn La (nay thuộc phường Tô Hiệu, phường Chiềng Sinh, tỉnh Sơn La):
Tạm dừng thực hiện các cơ chế thanh toán đối với 3 dự án “Dùng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng” trên địa bàn thành phố Sơn La (nay thuộc phường Tô Hiệu, phường Chiềng Sinh, tỉnh Sơn La) gồm: Cơ chế thanh toán chi phí Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khu dân cư và dịch vụ ngã tư Cơ khí, thành phố Sơn La tại Quyết định số 33/QĐ-UBND ngày 7/1/2015 của UBND tỉnh Sơn La.
Cơ chế thanh toán chi phí Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khu dân cư Đông Nam bến xe, thành phố Sơn La tại Quyết định số 36/QĐ-UBND ngày 7/1/2015 của UBND tỉnh Sơn La.
Cơ chế thanh toán chi phí Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khu dân cư bản Hẹo Phung, thành phố Sơn La tại Quyết định số 37/QĐ-UBND ngày 7/1/2015 của UBND tỉnh Sơn La.
Lý do tạm dừng: Các cơ chế thanh toán đã được phê duyệt tại các quyết định nêu trên không còn phù hợp với quy định của Luật Đất đai năm 2024; Luật Xây dựng năm 2014 (được sửa đổi, bổ sung năm 2020). Việc tạm dừng thực hiện các cơ chế thanh toán đối với 3 dự án “Dùng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng” cho đến khi có hướng dẫn cụ thể của các cơ quan có thẩm quyền về phương án xử lý, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các dự án nêu trên.
Theo Kết luận thanh tra số 57 ngày 18/9/2025 của Thanh tra tỉnh Sơn La thanh tra chuyên đề về các công trình dự án khó khăn, vướng mắc theo Kế hoạch số 1505/KH-CP ngày 22/7/2025 của Thanh tra Chính phủ đối với các dự án “Dùng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng” đã chỉ ra nhiều sai phạm và đã yêu cầu, xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân:
Yêu cầu các đơn vị: Sở Xây dựng, Sở Tài chính, UBND phường Chiềng Sinh và các đơn vị liên quan tổ chức kiểm điểm, xem xét, xử lý trách nhiệm đối với tập thể và cá nhân có liên quan đến những tồn tại, hạn chế, khuyết điểm nêu tại kết luận thanh tra.
Giao UBND phường Chiềng Sinh (đơn vị tiếp nhận quản lý nhà nước trên địa bàn từ UBND thành phố Sơn La trước đây) tổ chức thực hiện việc thu hồi dứt điểm các Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo yêu cầu tại điểm 5 mục II phần IV của Kết luận thanh tra số 2616/KL-UBND ngày 28/11/2011 của Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La.
Chỉ đạo các sở, ngành liên quan phối hợp với nhà đầu tư rà soát, bổ sung các hồ sơ, tài liệu còn thiếu phục vụ cho công tác kiểm tra, thẩm định và nghiệm thu quyết toán dự án đồng thời thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của Nhà nước, nhà đầu tư đối với người nhận quyền sử dụng đất trong dự án.
Giao Thanh tra tỉnh theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra của các sở, ngành và đơn vị có liên quan. Tham mưu, đề xuất với Chủ tịch UBND tỉnh xem xét trách nhiệm, xử lý vi phạm đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, không kịp thời kết luận thanh tra.
Trên cơ sở kết quả thanh tra, đề nghị Thanh tra Chính phủ tổng hợp báo cáo 3 dự án (gồm: "Dự án Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Khu dân cư và Dịch vụ ngã tư Cơ khí", "Dự án Đầu tư phát triển Khu dân cư mới phía Đông Nam bến xe thị xã Sơn La" và "Dự án Đầu tư và phát triển Khu dân cư bản Hẹo - Phung, xã Chiềng Sinh, thị xã Sơn La”) vào danh mục các dự án có khó khăn, vướng mắc cần ban hành cơ cơ chế chính sách để giải quyết các khó khăn, vướng mắc cụ thể:
Cơ chế thanh toán của 3 dự án thời điểm bắt đầu triển khai dự án theo quy định tại Luật Đất đai năm 1993, Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật Đất đai năm 1998, 2001 và Quyết định số 22/2003/QĐ-BTC ngày 18/2/2003 của Bộ Tài chính về cơ chế tài chính trong việc sử dụng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng.
Hiện, Quyết định số 22/2003/QĐ-BTC đã hết hiệu lực ngày 15/8/2005 và không có quy định chuyển tiếp tại các văn bản quy phạm pháp luật, Luật Đất đai năm 1993 cũng đã hết hiệu lực và Luật Đất đai năm 2013 không quy định chuyển tiếp đối với trường hợp của dự án “Dùng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng" tuy nhiên, thời gian triển khai thực hiện 3 dự án kéo dài (từ năm 2003 - 2014) nên sau thời điểm 15/8/2005 đến nay, không có quy định nào của pháp luật quy định cụ thể cơ chế thanh toán đối với các dự án “Dùng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng". Nên đến nay, UBND tỉnh Sơn La chưa có cơ chế thanh toán bằng đất cho các chủ đầu tư đối với phần giá trị đã được duyệt.
Đề nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét ban hành các quy định về cơ chế thanh toán đối với các dự án "Dùng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng" đã triển khai thực hiện trước đây nhưng đến nay chưa được thanh toán để tạo hành lang pháp lý để có cơ chế thực hiện, nghiệm thu, thanh toán đối với các dự án tồn đọng.
Theo Thanh tra tỉnh Sơn La, qua thanh tra cho thấy trên thực tế nhà đầu tư đã thực hiện xong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng xong từ năm 2003 đến năm 2014, tuy nhiên hồ sơ thủ tục chưa đầy đủ theo quy định của pháp luật về bồi thường về giải phóng mặt bằng tại thời điểm giải phóng mặt bằng nên chưa được nghiệm thu, phê duyệt giá trị bồi thường giải phóng mặt bằng; công tác đầu tư, xây dựng đã được nhà đầu tư triển khai thi công thực hiện xong và đưa vào sử dụng, tuy nhiên trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện nhà đầu tư không lập (không lưu trữ đầy đủ) các hồ sơ, tài liệu liên quan đến dự án, nên chưa được nghiệm thu, phê duyệt giá trị đầu tư cơ sở hạ tầng.
Từ thực tiễn cho thấy các dự án thiếu hồ sơ, trình tự, thủ tục nhưng không thể bổ sung, hoàn thiện theo thủ tục hiện hành được. Nếu áp dụng quy định hiện hành thì không thể tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc nghiệm thu, thanh toán. Do đó, đề nghị Thanh tra Chính phủ tổng hợp báo cáo, trình Quốc hội, Chính phủ cho chủ trương áp dụng cơ chế đặc thù để các bộ, ngành hướng dẫn địa phương tổ chức, nghiệm thu thanh quyết toán đối với các dự án trên.
