(Thanh tra) - Thời gian qua, công tác giám sát, thẩm định, theo dõi, đôn đốc và xử lý sau thanh tra được xem là “mắt xích quan trọng” trong nâng cao hiệu lực hoạt động của ngành Thanh tra. Phóng viên Báo Thanh tra có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Phương Kiều - Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Nghiệp vụ 4, Thanh tra tỉnh Cà Mau xung quanh nội dung này.
+ Thời gian qua, công tác giám sát, thẩm định, theo dõi, đôn đốc và xử lý sau thanh tra của Thanh tra tỉnh Cà Mau có những chuyển biến tích cực. Bà có thể chia sẻ khái quát kết quả nổi bật trong lĩnh vực này?
Bà Nguyễn Thị Phương Kiều: Có thể khẳng định rằng, công tác giám sát, thẩm định, theo dõi, đôn đốc và xử lý sau thanh tra luôn được Thanh tra tỉnh Cà Mau xác định là một trong những khâu then chốt để đảm bảo hiệu lực, hiệu quả hoạt động thanh tra.
Trong năm qua, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh và lãnh đạo Thanh tra tỉnh, Phòng Giám sát, kiểm tra và xử lý sau thanh tra (nay là Phòng Giám sát, thẩm định, theo dõi, đôn đốc và xử lý sau thanh tra - Phòng Nghiệp vụ 4) đã phối hợp chặt chẽ với các phòng nghiệp vụ, Thanh tra các sở, ngành, huyện và thành phố để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Điểm nổi bật là nhận thức và trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, đối tượng thanh tra về việc thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra đã được nâng lên rõ rệt. Tỷ lệ thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra của tỉnh hàng năm đều đạt và vượt chỉ tiêu hàng năm do tập thể Thanh tra tỉnh đề ra. Nhiều vụ việc chưa được thực hiện dứt điểm qua nhiều năm, qua công tác kiểm tra, đôn đốc thực hiện đã được giải quyết dứt điểm, góp phần thu hồi cho ngân sách Nhà nước hàng chục tỷ đồng, đồng thời chấn chỉnh công tác quản lý, phòng ngừa sai phạm tái diễn.
Song song đó, công tác thẩm định dự thảo kết luận thanh tra được triển khai bài bản, có chiều sâu, bảo đảm tính khách quan, căn cứ pháp lý được áp dụng trong từng kết luận thanh tra đảm bảo tính khả thi khi ban hành kết luận thanh tra. Qua đó, giúp nâng cao chất lượng kết luận thanh tra, giảm thiểu tối đa tình trạng kiến nghị phát sinh sau khi kết luận thanh tra được ban hành.
+ Dù đạt kết quả tích cực, song thực tế vẫn còn một số khó khăn, hạn chế trong việc xử lý sau thanh tra. Bà có thể chia sẻ cụ thể hơn về vấn đề này?
Bà Nguyễn Thị Phương Kiều: Đúng như vậy, đây là một lĩnh vực phức tạp, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều đối tượng nên không tránh khỏi khó khăn. Đối với việc thực hiện kết luận thanh tra, nhiều kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra được thực hiện trong thời gian dài mới hoàn thành, một số cơ bản hoàn thành nhưng chưa dứt điểm hoặc chất lượng thực hiện chưa cao. Cũng có nhiều kết luận thanh tra mặc dù đã được ban hành trong thời gian dài nhưng đến nay vẫn chưa được thực hiện dứt điểm, gặp nhiều khó khăn, vướng mắc…
Thực tiễn cho thấy, phần lớn các kiến nghị đối với sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng; kiến nghị đối với các sai phạm trong lĩnh vực tài chính, thuế; kiến nghị đối với các sai phạm trong quản lý vốn, tài sản tại một số công ty của nhà nước… đều có thời gian thực hiện kéo dài, khó có thể dứt điểm hoặc có nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế nêu trên là do một số kết luận thanh tra phát hiện nhiều chủ thể với các sai phạm có giá trị lớn, trong thời gian dài, việc khắc phục và xử lý gặp nhiều khó khăn hoặc nhiều sai phạm tương tự cần có thời gian để rà soát, đánh giá và kiến nghị xử lý. Một số kiến nghị thu hồi kinh tế không có tính khả thi như đối tượng thực hiện đã bỏ trốn, phá sản, chết hoặc mất tích…
Mặt khác, một số đối tượng thanh tra chưa thực hiện nghiêm túc kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra thể hiện qua sự chậm trễ trong thực hiện và báo cáo hoặc thực hiện mang tính hình thức (trong xử lý hành chính); cá biệt có đối tượng chây ỳ, cố tình không thực hiện…
Đối với các quy định hiện hành của pháp luật, việc quy định thời gian theo dõi, đôn đốc, kiểm tra chưa phù hợp với tính chất của từng kết luận thanh tra và từng cấp thanh tra. Thực tế cho thấy, tại Thanh tra tỉnh, nhiều kết luận thanh tra có phạm vi rộng, thời kỳ thanh tra dài, nội dung thanh tra phức tạp, kết luận thanh tra liên quan đến nhiều chủ thể nên việc thực hiện kết luận thanh tra đòi hỏi mất nhiều thời gian. Trong khi đó, hiện nay quy định thời gian theo dõi và đôn đốc ngắn; sau đó tiến hành kiểm tra nên đối tượng thanh tra và các chủ thể thanh tra chưa có kết quả thực hiện đáng kể để có thể đánh giá một cách toàn diện và chính xác.
+ Từ thực tiễn đó, bà có đề xuất hoặc kiến nghị những giải pháp gì để nâng cao hiệu quả công tác xử lý sau thanh tra trong thời gian tới?
Bà Nguyễn Thị Phương Kiều: Theo tôi, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó tập trung vào một số nhóm chủ yếu:
Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế về xử lý sau thanh tra theo hướng quy định cụ thể trong nghị định hoặc thông tư và nghiên cứu để khắc phục những bất cập về thời gian thực hiện việc theo dõi, đôn đốc, kiểm tra đảm bảo tính linh hoạt và phù hợp với từng cấp thanh tra, từng kết luận thanh tra; quy định rõ về các chế tài bắt buộc thực hiện; hướng dẫn quy trình chi tiết kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra…
Thứ hai, nâng cao chất lượng các kết luận thanh tra đảm bảo tính chính xác, đúng quy định pháp luật và khả thi. Thực tế cho thấy, kết luận thanh tra có đảm bảo các yếu tố nói trên thì việc theo dõi, đôn đốc mới có nhiều thuận lợi; trong quá trình thực hiện kết luận mới hạn chế được các khó khăn, vướng mắc gặp phải cũng như kết luận đã có hiệu lực pháp luật, nhưng đối tượng thanh tra chưa thống nhất dẫn đến kiến nghị và chây ỳ không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, kịp thời các kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra.
Ngoài ra, cần quan tâm đến công tác quản lý Nhà nước về xử lý sau thanh tra qua việc tuyên truyền, tập huấn, phổ biến pháp luật về thanh tra và trách nhiệm thực hiện kết luận thanh tra của các tổ chức, cá nhân.
Đồng thời, Thanh tra Chính phủ cần tăng cường hướng dẫn, tập huấn công tác đôn đốc, kiểm tra cho địa phương đẩy mạnh công tác theo dõi, đôn đốc, xử lý sau thanh tra song song với việc chia sẻ kinh nghiệm, giúp cơ quan thanh tra địa phương tháo gỡ các khó khăn vướng mắc trong quá trình xử lý sau thanh tra.
Thực hiện tốt việc theo dõi, quản lý hệ thống cơ sở dữ liệu, số liệu về xử lý sau thanh tra, đảm bảo tính chính xác, kịp thời để đáp ứng yêu cầu công tác của ngành Thanh tra. Đặc biệt chú trọng xem xét tăng biên chế cho đơn vị làm công tác thẩm định, theo dõi, đôn đốc và xử lý sau thanh tra.
+ Xin cảm ơn bà về những chia sẻ tâm huyết và rất thực tế!
Với những thành tích đã đạt được trong thời gian qua, Phòng Nghiệp vụ 4, Thanh tra tỉnh Cà Mau đã vinh dự được trao tặng Cờ thi đua của UBND tỉnh do đã có thành tích tiêu biểu xuất sắc, dẫn đầu trong phong trào của cụm, khối thi đua tỉnh Cà Mau năm 2024.
