(Thanh tra) - 9 tháng đầu năm 2025, Vụ Pháp chế đã bám sát chỉ đạo của Đảng ủy, Lãnh đạo Thanh tra Chính phủ, triển khai đồng bộ nhiều nhiệm vụ lớn, để lại dấu ấn rõ nét cả về khối lượng công việc lẫn chất lượng tham mưu.
Trong bối cảnh đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng tiến hành tổ chức sắp xếp lại tinh gọn bộ máy Nhà nước và tổ chức chính quyền 2 cấp, 9 tháng đầu năm 2025, ngoài việc triển khai các kế hoạch nhiệm vụ đã ban hành, Vụ Pháp chế tham mưu cho lãnh đạo Thanh tra Chính phủ triển khai các nghị quyết của Đảng, kết luận, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và các văn bản chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Tổng Thanh tra Chính phủ và chương trình, kế hoạch công tác của đơn vị đã được phê duyệt cũng như nhiệm vụ đột xuất được giao.
Trong đó, có Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân; Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Kết luận số 134-KL/TW ngày 28/3/2025 về Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Bên cạnh đó, hàng loạt báo cáo chuyên đề, tờ trình, kế hoạch đã được xây dựng công phu, vừa đáp ứng tiến độ, vừa bảo đảm chất lượng, tạo cơ sở cho việc nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước trong lĩnh vực thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.
Trong công tác xây dựng pháp luật, Vụ Pháp chế đã chủ trì soạn thảo nhiều văn bản quan trọng, theo đúng tiến độ và đảm bảo chất lượng. Tiêu biểu như Nghị quyết số 190/2025/QH15 của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước, trong đó có Điều 7 về hoạt động thanh tra; và đặc biệt, Luật Thanh tra (sửa đổi) được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 9 ngày 25/6/2025, đã thể chế hóa những chủ trương lớn của Đảng, khắc phục những bất cập, chồng chéo, trùng lặp, đồng thời sắp xếp lại hệ thống cơ quan thanh tra theo hướng tập trung, thống nhất và tinh gọn.
Cùng với đó, hàng loạt văn bản dưới luật đã được Vụ Pháp chế chủ trì xây dựng và trình ban hành. Có thể kể đến Nghị định số 109/2025/NĐ-CP ngày 20/5/2025 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Thanh tra Chính phủ (thay thế Nghị định số 81/2023/NĐ-CP); Nghị định số 141/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý Nhà nước của Thanh tra Chính phủ; Nghị định số 216/2025/NĐ-CP ngày 5/8/2025 quy định chi tiết và biện pháp tổ chức thi hành một số điều của Luật Thanh tra; và Nghị định số 217/2025/NĐ-CP ngày 5/8/2025 quy định hoạt động kiểm tra; Thông tư số 02/2025/TT-TTCP ngày 25/6/2025 của Thanh tra Chính phủ hướng dẫn thực hiện một số quy định thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước của Thanh tra Chính phủ liên quan đến chính quyền địa phương 2 cấp.
Không chỉ dừng ở việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, Vụ Pháp chế còn chú trọng tổng kết, đánh giá thực tiễn, tạo cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc sửa đổi các đạo luật quan trọng của ngành. Đáng chú ý, Vụ đã hoàn thành Báo cáo 10 năm thực hiện Luật Tiếp công dân, Báo cáo tổng kết 5 năm thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng; xây dựng các báo cáo rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để phục vụ sửa Hiến pháp; đề xuất phương án xử lý khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và rà soát các văn bản chịu sự tác động của việc tinh gọn bộ máy. Qua đó, phản ánh đúng thực tiễn, chỉ rõ những bất cập cần điều chỉnh, đồng thời cung cấp luận cứ vững chắc cho việc sửa đổi, bổ sung pháp luật trong thời gian tới.
Công tác rà soát, hệ thống hóa văn bản cũng được triển khai bài bản. Vụ Pháp chế đã phối hợp với Bộ Tư pháp và các bộ, ban, ngành liên quan rà soát, kiểm tra, hệ thống hóa, pháp điển hóa văn bản quy phạm pháp luật theo chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ, theo chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các nhiệm vụ khác do Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về rà soát văn bản quy phạm pháp luật phân công.
Một điểm nhấn nữa là sự phối hợp hiệu quả giữa Vụ Pháp chế và các cục, vụ chuyên môn, cùng sự gắn kết với các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành. Nhờ đó, tiến độ các dự án luật, nghị định, thông tư được bảo đảm, các báo cáo phục vụ yêu cầu của Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn hoàn thành đúng hạn.
Tuy nhiên, khối lượng công việc còn lại trong năm 2025 vẫn hết sức nặng nề. Vụ Pháp chế đang đồng thời triển khai nhiều dự án luật quan trọng như dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn thi hành khoản 3 Điều 59 Luật Thanh tra; dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng; cùng hàng loạt nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành. Áp lực tiến độ và yêu cầu chất lượng cao đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ, kỷ luật nghiêm túc và tinh thần trách nhiệm của từng cán bộ.
TS Trần Đăng Vinh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế cho biết, trong thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng, tiến độ xây dựng pháp luật, đặc biệt là các dự án luật sửa đổi, bổ sung sắp trình Quốc hội. Đẩy mạnh đổi mới phương pháp làm việc, ứng dụng công nghệ, tăng cường phối hợp với các đơn vị trong và ngoài ngành để nâng cao hiệu quả công tác.
Trong 3 tháng cuối năm 2025, nhiệm vụ trọng tâm của Vụ Pháp chế tập trung vào việc hoàn thiện thể chế và tham mưu xây dựng pháp luật theo chương trình của Quốc hội và Chính phủ. Cụ thể, Vụ tiếp tục triển khai đồng bộ 4 kế hoạch công tác năm 2025 của Thanh tra Chính phủ; tiếp tục xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các nghị định, thông tư hướng dẫn.
Cùng với đó, Vụ chủ trì xây dựng Đề án về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh tra; tham mưu ban hành các văn bản nghiệp vụ nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật. Tăng cường phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật; đồng thời sẵn sàng thực hiện các nhiệm vụ đột xuất do lãnh đạo Thanh tra Chính phủ giao.
