(Thanh tra) - Tại thành phố Hải Phòng, văn hóa tuân thủ pháp luật không còn là khẩu hiệu mà đang từng bước được hình thành một cách bài bản, đồng bộ và thực chất. Trong bức tranh chung về xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật của TP Hải Phòng, lực lượng thanh tra đóng vai trò đặc biệt quan trọng.
Hải Phòng là một trong những địa phương đi đầu triển khai mô hình “Thượng tôn và tuân thủ pháp luật”, một trong 11 mô hình thuộc Đề án “Xây dựng chủ nghĩa xã hội và con người xã hội chủ nghĩa” do Thành ủy Hải Phòng khởi xướng. Với mục tiêu cao nhất là đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp, mô hình đã được cụ thể hóa thành 5 trụ cột: Thể chế, xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật; phổ biến, giáo dục pháp luật; hành chính tư pháp và trợ giúp pháp lý.
Điểm đáng chú ý là mô hình này không chỉ mang tính lý thuyết mà được triển khai thực tiễn với hàng loạt giải pháp đột phá, từ đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong tuyên truyền pháp luật, đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ pháp luật có trách nhiệm, chuẩn mực và gương mẫu trong chấp hành pháp luật. Bước đầu, mô hình đã được Thành ủy lựa chọn triển khai đồng bộ trên toàn thành phố, từng bước lan tỏa tinh thần sống và làm việc theo Hiến pháp, pháp luật trong toàn xã hội.
Phổ biến pháp luật từ đất liền đến đảo xa
Hải Phòng đã xây dựng được một hệ sinh thái phổ biến, giáo dục pháp luật đa tầng, đa phương thức, đa đối tượng. Cán bộ, đảng viên tại các cơ quan, đơn vị đều coi việc học tập pháp luật là công việc thường xuyên, từ đó làm gương cho người dân trong gia đình và cộng đồng. Nhiều cơ quan đã linh hoạt lồng ghép nội dung tuyên truyền pháp luật vào các buổi giao ban, họp chi bộ, sinh hoạt tổ dân phố, qua đó giúp người dân dễ tiếp cận, dễ hiểu, dễ thực hiện.
Một điểm sáng khác trong nỗ lực xây dựng văn hóa pháp luật tại Hải Phòng chính là việc ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin. Thành phố đã vận hành chuyên trang “Phổ biến, giáo dục pháp luật” một “thư viện pháp lý điện tử” cập nhật liên tục các văn bản pháp luật, chính sách, hướng dẫn… Tính đến nay, đã có hơn 3.100.000 lượt truy cập và hơn 3.700 tin, bài được đăng tải, minh chứng cho nhu cầu và sự quan tâm ngày càng lớn của người dân đối với pháp luật.
Trang Fanpage của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật thành phố cũng là một kênh tương tác nhanh chóng, hiệu quả, phù hợp với xu hướng truyền thông hiện đại. Bên cạnh đó, chuyên mục “Tủ sách pháp luật điện tử” cung cấp hệ thống văn bản tra cứu thuận tiện, phục vụ cả cán bộ chuyên môn và người dân tra cứu, hỏi - đáp pháp lý.
Không dừng lại ở đó, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn vươn ra các vùng biên giới biển, hải đảo như Bạch Long Vỹ, Cát Hải, nơi người dân vốn ít điều kiện tiếp cận thông tin pháp luật. Sở Tư pháp đã phối hợp với Bộ đội Biên phòng tổ chức hơn 30 hội nghị tuyên truyền về các luật liên quan đến biển đảo, đất đai, hình sự, vi phạm hành chính… góp phần trang bị kiến thức, nâng cao nhận thức pháp luật cho cán bộ, Nhân dân ở các địa bàn đặc thù.
Công tác thanh tra góp phần lan toả văn hoá tuân thủ pháp luật
Trong bức tranh chung về xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật tại thành phố Hải Phòng, lực lượng thanh tra đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Không chỉ thực hiện nhiệm vụ thanh tra việc chấp hành pháp luật của các cơ quan, tổ chức và cá nhân, Thanh tra thành phố còn là một kênh tuyên truyền pháp luật hiệu quả thông qua chính hoạt động nghiệp vụ của mình.
Theo LS Nguyễn Thanh Điệp, Công ty Luật TNHH Khang Nhân, Đoàn Luật sư thành phố Hải Phòng, thông qua công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, mỗi cán bộ thanh tra không chỉ là người xử lý vụ việc, mà còn là cầu nối để người dân hiểu đúng, thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Việc giải quyết đơn thư từ cơ sở một cách kịp thời, minh bạch, công tâm đã góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân vào chính quyền, từ đó hình thành ý thức tự giác tuân thủ pháp luật trong cộng đồng.
Trong lĩnh vực phòng, chống tham nhũng, lực lượng thanh tra thành phố luôn chủ động phối hợp kiểm tra, giám sát nội bộ, kịp thời phát hiện, kiến nghị xử lý sai phạm, từng bước làm trong sạch bộ máy. Những hành động kiên quyết đó không chỉ góp phần xây dựng nền hành chính liêm chính mà còn gửi đi thông điệp mạnh mẽ về tinh thần thượng tôn pháp luật, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.
LS Nguyễn Thanh Điệp khẳng định, bằng việc kiên trì xây dựng đội ngũ thanh tra chuyên nghiệp, bản lĩnh, tận tụy và gương mẫu, ngành Thanh tra TP Hải Phòng đã và đang góp phần quan trọng định hình văn hóa tuân thủ pháp luật, không chỉ trong ngành Thanh tra thành phố, mà còn lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội.
Để văn hóa tuân thủ pháp luật thực sự đi vào đời sống, LS Nguyễn Thanh Điệp nhấn mạnh, cùng với việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường truyền thông pháp lý, cần phát huy mạnh mẽ vai trò của công tác thanh tra trong việc giữ gìn kỷ cương xã hội. "Thanh tra không chỉ là công cụ phát hiện và xử lý vi phạm, mà còn là lực lượng định hướng, uốn nắn hành vi ngay từ sớm, từ xa", LS Nguyễn Thanh Điệp nói.
Xây dựng văn hoá tuân thủ pháp luật là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự đồng lòng từ cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Để văn hoá tuân thủ pháp luật không chỉ là khẩu hiệu, Hải Phòng phải bắt đầu từ việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, minh bạch, dễ hiểu, dễ tiếp cận, để người dân có thể thực hiện quyền và nghĩa vụ một cách thuận lợi. Song song với đó là đổi mới phương thức tuyên truyền, đưa pháp luật đến gần hơn với người dân. Và trên hết, đội ngũ cán bộ, công chức, phải là lực lượng tiên phong, gương mẫu trong việc thượng tôn và tuân thủ pháp luật, tạo niềm tin và sức lan tỏa trong xã hội.
