Có “nương tay” với doanh nghiệp vi phạm?
Theo Quyết định số 4708/QĐ-XPVPHC của UBND tỉnh Đồng Nai, Công ty Cao su Kenda Việt Nam được xác định đã thực hiện 2 hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Trong đó có hành vi “không có giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành (từng giai đoạn hoặc toàn bộ dự án) theo quy định”.
Hành vi này vi phạm quy định tại Nghị định số 40/2019/NĐ-CP ngày 13/5/2019 của Chính phủ và yêu cầu tại Quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường số 232/QĐ-KCNĐN ngày 16/10/2018 của Ban Quản lý các khu công nghiệp (KCN) Đồng Nai.
Đối chiếu với quy định tại Điểm a, Khoản 4, Điều 9, Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, thì với hành vi này, ngoài bị phạt tiền, Công ty Cao su Kenda Việt Nam còn phải chịu hình thức xử phạt bổ sung là đình chỉ hoạt động của cơ sở từ 3 đến 6 tháng để khắc phục vi phạm.
Tại Tờ trình số 55/TTr-KCNĐN ngày 13/11/2020, Ban Quản lý các KCN Đồng Nai cũng đề xuất UBND tỉnh đình chỉ hoạt động doanh nghiệp trong 3 tháng và mức phạt tiền 360 triệu đồng đối với 2 hành vi vi phạm của Công ty Cao su Kenda Việt Nam.
Đề xuất hình thức xử phạt này của Ban Quản lý các KCN Đồng Nai là ở mức thấp (cả hình thức phạt chính và phạt bổ sung) trong khung xử phạt vi phạm hành chính được quy định tại Nghị định số 155/2016/NĐ-CP và Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, do có tình tiết giảm nhẹ.
Tuy nhiên, tại Quyết định xử phạt số 4708/QĐ-XPVPHC ngày 11/12/2020, UBND tỉnh Đồng Nai chỉ áp dụng hình thức phạt tiền với mức phạt 360 triệu đồng, không áp dụng hình thức xử phạt bổ sung (đình chỉ hoạt động) đối với Công ty Cao su Kenda Việt Nam.
Nếu bị đình chỉ, công ty sẽ “thua lỗ và phá sản”?
Trước khi ban hành quyết định xử phạt, ngày 17/11/2020, UBND tỉnh Đồng Nai có Văn bản số 13957/UBND-KTN về việc xử lý nội dung giải trình của Công ty Cao su Kenda Việt Nam tại KCN Giang Điền, huyện Trảng Bom tại Văn bản số 05/KD/2020 ngày 14/11/2020.
    |
 |
| Văn bản của Ban Quản lý các KCN Đồng Nai về việc xử lý giải trình của Công ty Cao su Kenda Việt Nam. Ảnh: NT |
Ngày 7/12/2020, Ban Quản lý các KCN Đồng Nai có Văn bản số 3701/KCNĐN-MT gửi UBND tỉnh. Văn bản này trích báo cáo giải trình của Công ty Cao su Kenda Việt Nam: “… Hiện nay, số lượng lao động tại Nhà máy Giang Điền khoảng 1.500 người nên công ty tha thiết đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai xem xét, không áp dụng hình thức xử phạt đình chỉ hoạt động sản xuất đối với Nhà máy Giang Điền”.
Lý do mà Công ty Cao su Kenda Việt Nam đưa ra để “xin” không bị đình chỉ hoạt động sản xuất: “Trong tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp và công ty đối diện với việc bị áp thuế chống bán phá giá nên trường hợp công ty phải đình chỉ hoạt động sản xuất thì số lượng 1.500 lao động không biết sẽ như thế nào. Nhà máy Giang Điền đang có đơn hàng sản xuất nên nếu bị đình chỉ hoạt động thì sẽ vi phạm hợp đồng và bồi thường cho khách hàng. Như vậy công ty sẽ bị thua lỗ và phá sản.”
Tại Văn bản số 3701/KCNĐN-MT ngày 7/12/2020, Ban Quản lý các KCN Đồng Nai đã kiến nghị UBND tỉnh tạm thời không xem xét hình thức phạt bổ sung “đình chỉ hoạt động doanh nghiệp trong 3 tháng” đối với Công ty Cao su Kenda Việt Nam tại KCN Giang Điền để công ty có thời gian cải tạo, khắc phục các hệ thống xử lý khí thải đảm bảo việc không phát tán mùi hôi ra môi trường đến hết quý I/2021. Trước đó, cơ quan này đề xuất UBND tỉnh Đồng Nai xử phạt, đình chỉ hoạt động 3 tháng đối với công ty do vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường (Tờ trình số 55/TTr-KCNĐN ngày 13/11/2020).
Cần tăng cường giám sát việc khắc phục hậu quả
Cũng về hành vi vi phạm “không có giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành theo quy định” đối với dự án tại KCN Giang Điền (huyện Trảng Bom), ngày 26/8/2020, Công ty TNHH Quốc tế Kim Bảo Sơn đã bị UBND tỉnh Đồng Nai ra quyết định xử phạt.
Tại Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 3118/QĐ-XPVPHC ngày 26/8/2020, Công ty TNHH Quốc tế Kim Bảo Sơn chỉ bị phạt tiền với mức 280 triệu đồng; không phải chịu hình thức xử phạt bổ sung (đình chỉ hoạt động) như quy định tại Điểm a, Khoản 4, Điều 9, Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ.
Điều khiến dư luận băn khoăn là thái độ khắc phục hậu quả của các doanh nghiệp vi phạm. Theo Điểm c, Điều 2, Quyết định số 3118/QĐ-XPVPHC ngày 26/8/2020 của UBND tỉnh Đồng Nai thì Công ty TNHH Quốc tế Kim Bảo Sơn phải hoàn thành việc thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả (hoàn tất thủ tục đề nghị xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường, trình cơ quan có thẩm quyền xem xét xử lý theo quy định) trước ngày 30/9/2020.
Tuy nhiên, theo biên bản làm việc vào ngày 28/10/2020 (sau gần 1 tháng so với hạn cuối khắc phục hậu quả theo quyết định xử phạt Công ty TNHH Quốc tế Kim Bảo Sơn), các cơ quan chức năng vẫn phải đốc thúc doanh nghiệp “song song với việc giải quyết phản ánh của người dân, nhanh chóng hoàn thành hồ sơ xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành của dự án và gửi Trung tâm Hành chính công để giải quyết theo quy định”.
Báo Thanh tra sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin về vấn đề này.