Lợi ích nhìn thấy nếu xe ô tô gia đình được tự động giãn chu kỳ đăng kiểm

Vừa ban hành đã nảy sinh bất cập!?

Ngày 22/3, Bộ Giao thông Vận tải ban hành Thông tư số 02/2023/TT-BGTVT sửa đổi, bổ sung Thông tư 16/2021/TT-BGTVT quy định về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.

Thông tư số 02/2023 quy định xe chở người dưới 9 chỗ không kinh doanh vận tải sản xuất đến 7 năm được miễn đăng kiểm trong 36 tháng (trước đây là 30 tháng), chu kỳ kiểm định tiếp theo là 24 tháng (tăng 6 tháng so với trước đây); xe sản xuất từ 7 đến 20 năm (trước đây là 12 năm) chu kỳ định kỳ 12 tháng;  xe trên 20 năm chu kỳ là 6 tháng. Các giấy chứng nhận và tem kiểm định cấp trước ngày 22/3/2023 được tiếp tục sử dụng đến hết thời hạn.

Việc ban hành Thông tư 02/2023 được kỳ vọng giúp giảm tải cho hệ thống đăng kiểm khi có hơn 500.000 xe mới xuất xưởng được miễn đăng kiểm lần đầu. Tuy nhiên, giải pháp gia hạn ngay lập tức cho nhóm phương tiện đang cận kề ngày đăng kiểm lại không được đề cập đến trong Thông tư mới này. Khoản 2, Điều 3 của Thông tư 02/2023 ghi rõ: "Các giấy chứng nhận kiểm định và tem kiểm định đã được cấp trước ngày Thông tư này có hiệu lực thì tiếp tục được sử dụng đến hết thời hạn ghi trong giấy chứng nhận kiểm định và tem kiểm định".

Thông tư không có cơ chế để các phương tiện đã đăng kiểm được tự động cộng thêm thời hạn mới. Tức là khi đến gần ngày hết hạn kiểm định, người dân cần đưa xe đến đơn vị đăng kiểm để kiểm định và nhận giấy chứng nhận, tem kiểm định theo chu kỳ mới. Cơ quan đăng kiểm không được tự động gia hạn chu kỳ cho phương tiện. Nhóm chủ xe này vẫn phải chịu cảnh xếp hàng chờ đợi gây ùn tắc tại các trung tâm đăng kiểm trong những ngày qua, khiến mục đích giảm áp lực trong công tác đăng kiểm của Thông tư 02/2023 không được như kỳ vọng ban đầu!?

Tự động giãn chu kỳ kiểm định nhằm “hạ nhiệt” đăng kiểm

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện nay số lượng xe đến kỳ nhưng chưa được kiểm định là hơn 800.000 xe, số lượng xe phải kiểm định trong 6 tháng tới khoảng 1,7 triệu xe. Như vậy, tổng số lượng xe cần được kiểm định trong 6 tháng là khoảng 2,5 triệu xe. Để giải quyết dứt điểm tình trạng tồn đọng, ùn tắc cần ít nhất 6 tháng để kiểm định hết số lượng xe nêu trên, chưa kể trường hợp xe phải quay đầu kiểm định lại do không đạt.

Hiện, Cục Đăng kiểm Việt Nam đang đề xuất với Bộ Giao thông Vận tải và Chính phủ cho phép tự động giãn chu kỳ đăng kiểm với nhóm xe cá nhân dưới 9 chỗ không kinh doanh vận tải. Đây được xem hợp lý về mặt kỹ thuật và cũng là giải pháp hiệu quả nhất để "hạ nhiệt" công tác kiểm định hiện nay, giảm chi phí xã hội cũng như phiền hà cho người dân. Bởi nhóm xe cá nhân dưới 9 chỗ chiếm khoảng 33 - 43% trên tổng số phương tiện đến hạn kiểm định hàng tháng. Do xe thuộc sở hữu cá nhân, không sử dụng nhiều và được bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên nên tỷ lệ đạt kiểm định lần thứ nhất khoảng 95%. Điều đó cho thấy không cần thiết kiểm định lại xe trước khi giãn chu kỳ mà vẫn đảm bảo yêu cầu an toàn.

Đề xuất này đang nhận được nhiều sự đồng tình và ủng hộ từ phía các hiệp hội vận tải và chuyên gia trong ngành. Vì với con số 3,1 triệu xe thuộc diện được giãn kiểm định theo quy định tại Thông tư 02/2023, nếu bây giờ cho áp dụng ngay việc tự động giãn chu kỳ kiểm định, không phải mang xe đến các trung tâm thì sẽ giảm tải cho các đơn vị. Từ đó, dành lượng lớn “nốt” đăng kiểm cho các xe tải, xe khách đang xếp hàng chờ đến lượt.

Nếu đề xuất cho phép tự động giãn chu kỳ đăng kiểm được thông qua, Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ xây dựng phần mềm, chủ xe nhập biển số và số giấy chứng nhận vào trang web của Cục Đăng kiểm để lấy thông tin xe, in giấy xác nhận hiệu lực thời hạn của giấy chứng nhận và tem kiểm định tại trang thông tin điện tử của Cục Đăng kiểm Việt Nam. Việc xác nhận này sẽ đảm bảo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp và các lực lượng kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm.