Vụ cháy chung cư mini xảy ra vào tối muộn ngày 12/9 tại địa chỉ 37 ngách 29/70 phố Khương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội gây ra hậu quả hết sức đau thương khiến 56 người tử vong, 37 người bị thương. Khi xảy ra cháy, hơn 150 cư dân sinh sống trong hơn 40 căn hộ tại đây đã vội tìm đường thoát. Một số lên tầng thượng kêu cứu, số khác nhảy từ trên cao xuống mái tôn hai nhà dân bên cạnh. May mắn hơn cả là một gia đình sống trong chung cư mini này đã tự thoát “bà hỏa” bằng chiếc thang dây được mua dự phòng từ trước đó. Nhiều người hàng xóm khác cũng may mắn thoát nạn trong gang tấc khi tiếp cận được thang dây.

Trước đó, vào sáng ngày 13/5, vụ hỏa hoạn tại một hộ gia đình trên địa bàn phường Quang Trung, quận Hà Đông, Hà Nội cũng để lại hậu quả đau lòng. Ngọn lửa đã thiêu cháy căn nhà, khiến 4 bà cháu tử vong. Hiện trường sau vụ cháy cho thấy, căn nhà xảy ra cháy khoảng 40m2, cao hơn 3 tầng, nhưng mặt tiền của căn nhà có rào sắt “chuồng cọp” bịt kín từ tầng 2 lên tầng 3, gây khó khăn, cản trở cho việc thoát hiểm cũng như cứu người, dập lửa.

Điểm lại những vụ cháy nói trên, để thấy công tác phòng cháy chữa cháy luôn phải được chú trọng mọi lúc, mọi nơi. Và, hơn lúc nào hết, sự chủ động trong ý thức của mỗi cá nhân, hộ gia đình ứng phó với tình huống hỏa hoạn xảy ra bất ngờ là hết sức cần thiết.

Với cá nhân đó có thể là trau dồi kỹ năng thoát nạn thoát hiểm. Khi xảy ra cháy, cần bình tĩnh để xác định lối thoát nạn an toàn; sử dụng mặt nạ phòng khói độc (nếu có) hoặc dùng khăn, áo thấm ướt bịt vào mũi và miệng, cúi thấp người để tránh hít phải khói, khí độc hoặc bị lửa tạt gây bỏng hoặc cháy quần áo. Trường hợp không thể thoát ra ngoài, cần hô hoán, tạo tiếng động hoặc các tín hiệu gây sự chú ý để người dân xung quanh biết và hỗ trợ. Tuyệt đối không chạy vào nhà vệ sinh để ẩn nấp, bởi rất dễ bị ngạt khói và bị lửa thiêu khi đám cháy lan ra toàn bộ căn nhà.

Với hộ gia đình, thiết kế thêm lối thoát hiểm (bên trên và bên dưới). Tự tháo bỏ những vật cản ảnh hưởng đến quá trình thoát nạn trong trường hợp khẩn cấp. Không nên vì phòng trộm hơn phòng cháy mà tự nhốt mình trong những khung sắt “chuồng cọp”. Thường xuyên kiểm tra hệ thống điện trong nhà, tắt các thiết bị sử dụng điện khi ra khỏi nhà. Hay tự trang bị bình chữa cháy, mặt nạ phòng độc, thang dây, dây giảm tốc… để thoát hiểm cho các thành viên trong nhà.

Theo Trung tá Lê Minh Hải, Trưởng phòng Công tác phòng cháy, Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ, Bộ Công an khuyến cáo: Người dân không nên bịt kín hoàn toàn ngôi nhà của mình mà chủ động mở lối thoát hiểm ở ban công hoặc khu vực tầng thượng. Trong trường hợp lắp "chuồng cọp" thì gia chủ phải thiết kế ô cửa có khóa và để chìa khóa ở nơi dễ lấy. Khóa này cũng phải được mở thường xuyên, phòng trường hợp khi xảy ra sự cố, do mất bình tĩnh nên không tìm thấy chìa khóa hoặc khóa bị gỉ sét, khó mở.

Khi xảy ra hỏa hoạn, người trong nhà có thể thông qua các ô cửa này thoát ra ngoài bằng dây thừng. Nếu trong nhà không có dây thừng, người dân có thể dùng rèm, màn, quần áo nối với nhau để trèo xuống qua ô cửa. Với những nhà xây mới, người dân nên bố trí lối thoát nạn đủ kích thước. Với nhà liền kề, các gia chủ nên cùng nhau xây dựng phương án để tạo ra lối thoát hiểm ở ban công, từ nhà này sang nhà khác, khi xảy ra cháy có thể trợ giúp.

"Người dân không được chủ quan và cần có ý thức tự trang bị các kỹ năng bảo đảm an toàn phòng chống cháy, nổ. Tạo lối thoát hiểm cho căn nhà, không vì phòng trộm mà tự bịt đường sống của chính mình", Trung tá Lê Minh Hải chia sẻ thêm.

Thống kê của Bộ Công an cho thấy, từ năm 2001 đến năm 2022 toàn quốc xảy ra gần 60.000 vụ cháy, nổ (trong đó xảy ra gần 50.000 vụ cháy ở các nhà máy, xí nghiệp, kho tàng, cơ quan, trường học, bệnh viện, nhà dân; 344 vụ nổ và trên 9.800 vụ cháy rừng), làm chết 1.910 người, bị thương hơn 4.400 người.

Về tài sản thiệt hại ước tính trên 26.000 tỷ đồng và trên 61.000 ha rừng có giá trị kinh tế.

Về nguyên nhân cháy, Bộ Công an thống kê, do sự cố hệ thống, thiết bị điện chiếm 45,5%; do sơ xuất bất cẩn sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt chiếm hơn 26%; vi phạm quy định an toàn phòng cháy chữa cháy chiếm 1,7%...

Quang Đông