Cảnh giác thông tin sai lệch về sự cố hạt nhân tại Nhật Bản (Ảnh minh họa)

Đo quan trắc sát phóng xạ 24/24

Ông Lê Đình Tiến, Thứ trưởng Bộ KHCN cho biết: Ngay sau khi xảy ra động đất, sóng thần, Bộ KHCN đã thành lập Tổ công tác của Bộ bao gồm các nhà quản lý và chuyên gia của Bộ để thường xuyên theo dõi diễn biến sự cố, kịp thời thu thập thông tin để có nguồn tin chính xác. Ngày 15/3, Bộ KHCN đã có báo cáo gửi chính phủ về tình hình xung quanh sự cố nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1 ở Nhật Bản.

Liên quan tới những tin đồn ảnh hưởng của sự cố hạt nhân Fukushima gây hoang mang cho người dân trong thời gian vừa qua, TS. Ngô Đặng Nhân, Cục trưởng Cục an toàn bức xạ hạt nhân cho biết: Sau sự cố, các đám mây phóng xạ từ nhà máy Fukushima 1 đều bay lên phía Đông Bắc của Nhật Bản và có xu hướng bay ra biển nên ít bị ảnh hưởng tới khu vực của VN. Tất cả các đám mây phóng xạ bay không có xu thế bay xuống phía VN.

Dù vậy, Cục an toàn bức xạ hạt nhân có trạm quan sát phóng xạ 24/24, đo quan trắc phóng xạ tại Hà Nội cũng như một số nơi khác. Viện nghiên cứu hạt nhân, Viện Kỹ thuật khoa học (KHKT) hạt nhân cũng đo phóng xạ trong không khí song không có dấu hiệu bất bình thường. “Có thể khẳng định là lãnh thổ VN chưa bị ảnh hưởng bởi sự cố hạt nhân Nhật Bản”, ông Nhân nhấn mạnh.

Bài học cho phát triển năng lượng điện hạt nhân của VN

Nhìn từ sự cố của Nhật Bản, PGS. Vương Hữu Tấn, Viện trưởng Viện năng lượng nguyên tử, kiến nghị Bộ KHCN cần tổ chức nghiên cứu, đầy đủ, chặt chẽ rồi mổ xẻ, phân tích, rút bài học cho mình trước khi xây nhà máy điện hạt nhân.

Theo phân tích của PGS Vương Hữu Tấn, nhà máy điện hạt nhân của Nhật xây dựng từ những năm 60 (đầu thế hệ 2 hoặc cuối thế hệ 1). Hệ thống an toàn của loại lò này cần phải có điện để khởi phát hệ thống làm lạnh của lò. Khi có sự cố, phải khởi phát hệ thống phụ song sóng thần làm tê liệt hệ thống phát diezel cung cấp điện cho máy bơm. Còn với các thế hệ lò phản ứng sau hiện đại hơn nhiều. VN được khuyến cáo sẽ lựa chọn lò phản ứng thế hệ 3 hoặc 3+.  

Còn theo TS. Ngô Đặng Nhân, phía Nhật thường xuyên xảy ra động đất và họ có thiết kế để chống động đất. Các lò đã thiết kế chống 7,3 độ richter, nên khi động đất cao hơn như vừa qua (8,9 độ richter) đã không chống được. “Ở VN, tại vùng đất xây dựng khả năng động đất không xảy ra như ở Nhật song chúng ta cũng phải tính toán mức cao nhất, nguy hiểm nhất để xây dựng cho an toàn”, TS Nhân kiến nghị.

TS. Hoàng Anh Tuấn,  Phó Cục trưởng phụ trách Cục Năng lượng nguyên tử, cũng nhận định, bài học là về địa điểm cũng cần đánh giá rất kỹ. Thiết bị ngoại vi của Nhà máy như máy phát điện cần tính toán kỹ hơn trong thiết kế an toàn. Mặt khác, VN cũng cần xây dựng hệ thống ứng phó sự cố, xây dựng trung tâm xử lý sự cố tại địa phương để xử lý sự cố, kết hợp với thông tin khí tượng, thủy văn để cập nhật cho người dân.

Hiện nay, Bộ KHCN cũng đang xây dựng tiêu chí về địa điểm, gửi đi xin ý kiến các Bộ, Ngành. Việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân là vấn đề quan trọng đảm bảo an toàn của nhà máy. Trong quá trình lựa chọn địa điểm, căn cứ trên nhiều tiêu chí chính để đảm bảo độ an toàn của nhà máy. Đó là những yếu tố tự nhiên có thể làm mất an toàn cho nhà máy như động đất, núi lửa, sóng thần... Các yếu tố do con người gây ra có thể làm mất an toàn cho nhà máy như: các nhà máy hóa chất ở gần có thể gây cháy nổ, làm ảnh hưởng đến nhà máy điện hạt nhân, nằm ở gần đường lên xuống của máy bay ở các sân bay có thể bị ảnh hưởng khi xảy ra sự cố tai nạn của máy bay hoặc những tai nạn giao thông ở gần... cũng được tính tới, đặc biệt là ảnh hưởng của nhà máy đối với cộng đồng dân cư trong trường hợp nhà máy hoạt động bình thường hoặc khi nhà máy xảy ra sự cố.

QĐ