Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: N.Bắc

Sáng ngày 21/2, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc đôn đốc đẩy mạnh phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công và thực hiện Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội.

Biểu dương bộ, địa phương làm tốt, phê bình nơi giải ngân thấp

Phát biểu kết luận, Thủ tướng nhấn mạnh, công tác giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 được triển khai đồng bộ và đạt được một số kết quả tích cực khi có “số tuyệt đối giải ngân cao nhất so với các năm trước đây”, tăng khoảng 23,5% so với năm 2021.

Nhiều công trình, dự án hạ tầng quan trọng quốc gia, các tuyến cao tốc liên kết vùng được đẩy nhanh tiến độ.

Đặc biệt, đã hoàn thành và đưa vào sử dụng 310 km đường bộ cao tốc, thông xe kỹ thuật 255 km; khởi công 12 dự án thành phần cao tốc Bắc Nam phía đông giai đoạn 2021-2025 và nhiều công trình, dự án quan trọng khác.

Đánh giá cao nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, người đứng đầu Chính phủ biểu dương 8 bộ, cơ quan Trung ương và 30 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt từ 100% trở lên kế hoạch Thủ tướng giao.

Thủ tướng cũng nêu rõ, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 thấp hơn so với năm trước đó (năm 2022 đạt 93,42% kế hoạch, cùng kỳ năm 2021 đạt 95,11% kế hoạch).

Đáng lưu ý, có 7 bộ, cơ quan Trung ương có tỷ lệ giải ngân dưới 50% kế hoạch. Nhiều bộ, cơ quan Trung ương và địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023 với tổng số tiền trên 28,6 nghìn tỷ đồng.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng phê bình các bộ, cơ quan, địa phương này, yêu cầu nghiêm túc phân tích nguyên nhân, kiểm điểm trách nhiệm, quyết liệt triển khai các giải pháp để cải thiện giải ngân vốn đầu tư công.

Một lần nữa, Thủ tướng nhấn mạnh khơi thông nguồn lực, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và 3 chương trình mục tiêu quốc gia có vai trò, ý nghĩa quan trọng, góp phần tháo gỡ các nút thắt về hạ tầng giao thông, tạo động lực mới, không gian phát triển mới, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh…

“Đầu tư công vừa là động lực, vừa là nguồn lực phát triển, chúng ta đã dành dụm để có nguồn vốn thì đầu tư phải có hiệu quả, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, tránh đầu tư xong lại triệt tiêu nguồn lực, phải đi kiểm điểm, xử lý”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Khẩn trương tháo gỡ “điểm nghẽn” pháp lý, đầu tư trọng điểm

Đề cập đến nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các cấp, các ngành, địa phương tập trung rà soát, phát hiện, xử lý nhanh, kịp thời, hiệu quả các khó khăn, vướng mắc về pháp lý, chủ động xử lý, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp trên trực tiếp. Trong đó, lựa chọn đúng các điểm nghẽn, nút thắt để tập trung giải quyết.

Khẩn trương phân bổ chi tiết toàn bộ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nhà nước năm 2023; tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra, coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm.

Đầu tư công phải có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải - Thủ tướng nêu rõ.

Kế hoạch giải ngân phải được lập chi tiết từng dự án và tuân thủ nghiêm kế hoạch theo từng tháng, quý. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát hiện trường, đôn đốc các nhà thầu, tư vấn đẩy nhanh tiến độ thi công.

Lãnh đạo được phân công phải theo dõi tiến độ thực hiện; bám sát, kịp thời tháo gỡ khó khăn và chịu trách nhiệm về kết quả giải ngân của từng dự án, coi đây là căn cứ đánh giá mức độ hoàn thành công việc được giao trong năm 2023.

Thủ tướng yêu cầu người đứng đầu bộ, cơ quan Trung ương và chủ tịch UBND các tỉnh, thành trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo kiểm tra, rà soát các dự án, nhất là các dự án khởi công mới; kiểm soát chặt chẽ sự cần thiết, quy mô từng dự án theo đúng quy hoạch, mục tiêu đã được duyệt, bảo đảm hiệu quả đầu tư và kết quả đầu ra của từng dự án.

Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải làm tốt; nâng cao chất lượng lựa chọn tư vấn; xác định rõ và công khai, minh bạch tiêu chuẩn, tiêu chí, điều kiện lựa chọn nhà thầu để lựa chọn được nhà thầu có đủ năng lực, uy tín, kinh nghiệm.

Về nguyên vật liệu cho các dự án, thực hiện nghiêm theo các nghị quyết, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; giao trực tiếp mỏ vật liệu xây dựng thông thường cho ban quản lý dự án, chủ đầu tư, nhà thầu thi công, không để xảy ra việc giao không đúng đối tượng, mua đi bán lại.

Ngoài ra, phải đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin về quản lý đầu tư công; đơn giản hóa quy trình kiểm soát chi và hồ sơ; tăng cường công tác hậu kiểm trong giải ngân vốn đầu tư công; hoàn thiện ngay thủ tục thanh toán khi có khối lượng được nghiệm thu.

Xử lý nghiêm trường hợp không tuân thủ quy trình giải ngân, gây khó khăn cho đơn vị khi làm thủ tục thanh toán - theo yêu cầu của Thủ tướng.

Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ và các cơ quan liên quan tiếp thu đầy đủ, hoàn thiện, trình Thủ tướng để sớm ban hành chỉ thị về công tác này.

Năm nay phải giải ngân ít nhất 95% vốn đầu tư công

Năm nay, kế hoạch vốn ngân sách được Quốc hội giao gần 711.700 tỷ đồng, tăng hơn 130.000 tỷ so với 2022 và 250.000 tỷ đồng so với 2021. Thủ tướng nêu mục tiêu giải ngân ít nhất 95% kế hoạch vốn.

Hiện hơn 707.044 tỷ đồng kế hoạch vốn đã được phân giao, bằng toàn bộ số vốn được Quốc hội phân bổ chi tiết cho từng bộ, cơ quan Trung ương, địa phương.

Đến 17/2, số vốn các bộ, ngành và địa phương được phân bổ, giao kế hoạch chi tiết danh mục dự án trên 595.616 tỷ đồng. Còn lại hơn 117.313 tỷ đồng vốn ngân sách chưa được phân bổ chi tiết.

Năm nay cũng là năm phải giải ngân toàn bộ số vốn thuộc Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Thủ tướng, khối lượng vốn lớn, yêu cầu cao hơn, nếu không có giải pháp phù hợp từ ngày đầu, tháng đầu thì giải ngân sẽ chậm. Dự án đầu tư kéo dài gây lãng phí, đội vốn, ảnh hưởng tới nguồn lực và động lực phát triển. 

Về triển khai Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái được giao trực tiếp chỉ đạo, đôn đốc.

Ngân hàng Nhà nước khẩn trương trình Chính phủ ban hành nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 31/2022/NĐ-CP trong quý I để tháo gỡ kịp thời các vướng mắc, thúc đẩy giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2%.

Về 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang trực tiếp chỉ đạo, đôn đốc.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì trình Chính phủ sửa đổi ngay Nghị định 27 năm 2022 quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.