Yêu cầu giấy chứng nhận xe nhập khẩu hay kiểm tra chất lượng khi xuất xưởng của xe máy điện… tại Thông tư số 15/2014/TT-BCA của Bộ trưởng Bộ Công an quy định về đăng ký xe đang khiến người dân, doanh nghiệp "đau đầu". Ảnh: Thảo Nguyên

Đánh giá tác động TTHC được quy định trong Dự thảo Văn bản Quy phạm pháp luật (QPPL) nhằm bảo đảm chỉ ban hành các TTHC thật sự cần thiết, hợp lý, hợp pháp và có chi phí tuân thủ thấp nhất. Nhưng trên thực tế, việc đánh giá tác động TTHC quy định tại Dự thảo Văn bản QPPL vẫn chưa được thực hiện nghiêm túc tại một số bộ, ngành, địa phương.

Đơn cử quy định việc doanh nghiệp xuất khẩu cá tra phải đăng ký hoạt động xuất khẩu qua Hiệp hội Cá tra hoặc phải khai báo hợp đồng kinh tế với Hiệp hội; quy định tiêu chuẩn bắt buộc đối với sản phẩm cá tra, phí thẩm định, giá sàn xuất khẩu… tại Nghị định số 36/2014/NĐ-CP ngày 29/04/2014 của Chính phủ về nuôi, chế biến và xuất khẩu sản phẩm cá tra, đang gây khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực này.

Hay yêu cầu giấy chứng nhận xe nhập khẩu hay kiểm tra chất lượng khi xuất xưởng của xe máy điện… tại Thông tư số 15/2014/TT-BCA ngày 4/4/2014 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định về đăng ký xe (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/6/2014) cũng khiến người dân… “bó tay” không biết đâu mà làm do không đủ giấy tờ và lo sợ khi lưu hành xe ra đường cảnh sát giao thông sẽ phạt vì lỗi lưu hành xe không có biển số, không được đăng. Cơ quan đăng ký và cấp biển số cũng gặp khó khăn tương tự.

Kết quả kiểm tra của Bộ Tư pháp cũng cho thấy, tại tỉnh Thanh Hóa từ đầu năm 2013 đến tháng 6/2014 ban hành 34 văn bản QPPL nhưng chỉ thực hiện đánh giá tác động TTHC đối với 1 văn bản; tỉnh Quảng Nam và TP Đà Nẵng vẫn ban hành Văn bản QPPL khi chưa có báo cáo đánh giá tác động của TTHC…

Hệ quả của tình trạng “lười” đánh giá tác động TTHC khiến một số văn bản quy phạm pháp luật có quy định TTHC sau khi được ban hành đã nhận được nhiều ý kiến phản hồi từ phía người dân, doanh nghiệp về sự không hợp lý, khó thực hiện, gây khó khăn, lãng phí, tăng gánh nặng cho đối tượng thực hiện, cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, của đất nước.

Theo Bộ Tư pháp, nguyên nhân chính là do nhận thức của một bộ phận cán bộ, công chức chưa đầy đủ, chưa đồng đều về vai trò của công tác kiểm soát, cải cách, đánh giá tác động TTHC dẫn đến việc chưa tập trung chỉ đạo, tổ chức và triển khai kịp thời, đầy đủ công tác này tại cơ quan, đơn vị. Nhất là, việc đánh giá tác động TTHC khó nên nhiều cơ quan ngại thực hiện.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Tư vấn cải cách TTHC nhấn mạnh, cải cách hành chính hiệu quả là giải pháp quan trọng để tháo gỡ khó khăn cho người dân trong việc thực hiện TTHC và cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực.

Theo Thứ trưởng Đinh Trung Tụng, Bộ Tư pháp đã đề nghị các bộ, ngành, địa phương, nghiêm túc đánh giá tác động, tham gia ý kiến, thẩm định đối với quy định về TTHC trong Dự thảo Văn bản QPPL để kịp thời loại bỏ các TTHC không hợp lý, không cần thiết, không hiệu quả ngay từ khâu dự thảo. Cùng với đó, tăng cường kiểm tra việc thực hiện kiểm soát TTHC tại các đơn vị trực thuộc, nhất là việc niêm yết công khai và tình hình, kết quả giải quyết TTHC để kịp thời chỉ đạo, xử lý nghiêm cán bộ, công chức nhũng nhiễu, tiêu cực trong phục vụ nhân dân trên tinh thần tạo thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp.

Thảo Nguyên